αμάνικος επενδύτης 1130/10
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Βελούδινος διάκοσμος ανοίγματος
Βελούδινος διάκοσμος ανοίγματος
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Πλαϊνό κέντημα
Πλαϊνό κέντημα
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση μπροστινού φύλλου
Κέντημα στη βάση μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπορντούρας ανοίγματος
Κέντημα μπορντούρας ανοίγματος
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
1130/10
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιγκούνι ή σιγκούνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 3εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό άνοιγμα 5εκ. Η λαιμόκοψη ντύνεται εξωτερικά με στενή λωρίδα κόκκινης τσόχας. Κατά μήκος του ανοίγματος και για 20εκ., επίρραπτη, κατηφένια βελούδινη ταινία με πλατύτερο το τελείωμά της είναι διακοσμημένη με χρυσό κορδονέτο. Στα δύο κατακόρυφα μέρη της χορεύει ευδιάθετο μοτίβο. Προς την πλευρά του ανοίγματος, χρυσό γαϊτάνι περιτρέχει το βελούδο, ξεπερνώντας το και σταματώντας με μεγάλο άγκιστρο πάνω στο κέντημα. Στην αντικρυστή πλευρά, διακρίνεται στο πάνω μέρος πράσινο μεταξωτό γαϊτάνι. Ίχνη από πράσινες κλωστές αριστερά χαμηλά στο βελούδο αλλά και στην τσόχα, πίσω στον αυχένα, πιθανόν υποδεικνύουν ότι το γαϊτάνι περιέτρεχε όλο τον διάκοσμο του ανοίγματος. Το κέντημα με τα αυστηρά χρώματα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνουν, στενεύοντας λίγο, ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού. Δημιουργούν έτσι μεγάλες μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια μεγαλύτερη στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, το διακοσμητικό μοτίβο υψώνεται ανάμεσα στα "δοντάκια" της χαμηλής μπορντούρας και την οριζόντια ταινία κάτω από το άνοιγμα των χεριών. Στη βάση του σχεδίου, τετράγωνο σχήμα με οδοντωτές απολήξεις στις τρεις πλευρές στηρίζει, επηρεάζοντας το σχήμα τους, τρία κωδονόσχημα "τρίγωνα" τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο σε κατακόρυφο άξονα. Και τα τέσσερα σχήματα περιέχουν "μαστραπά". ό λουλούδι με μεγάλο στρογγυλό κέντρο και μικρά, τριγωνικά πέταλα, έχουν τοποθετηθεί, το ένα πάνω στο άλλο, τρία μεγάλα τρίγωνα και ένα μικρότερο που πατά στην οριζόντια ταινία. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Ανοίγουν στη συνέχεια για να περιβάλλουν τη λόξα, που με την κεντημένη τριγωνική της κορυφή δίνει πρόσθετο εύρος στην κεντημένη επιφάνεια. Κάτω από το σημείο αυτό οι ταινίες στενεύουν και θα στενέψουν ακόμη περισσότερο όταν εισχωρήσουν στην μπορντούρα της βάσης. Την επιφάνεια της λόξας γεμίζει μεγάλο κωδωνόσχημο "τρίγωνο" και ένα πολύ μικρότερο στην κορυφή του πρώτου. Η πολύ φαρδιά μπορντούρα της βάσης δημιουργεί και μεγάλες μετόπες. Ένας "μαστραπάς" με τριπλό περίγραμμα στολίζει την καθεμιά απ' αυτές, με εξαίρεση την μνημειώδη, κεντρική της πλάτης με τον μεγαλύτερο "μαστραπά" που μοιάζει να περιέχει τέσσερις μικρότερους. Σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος περιβάλλει τους "μαστραπάδες", ελικοειδή κλαδιά προτιμά η μπορντούρα του ανοίγματος. Άλλα διακοσμητικά θέματα είναι το ζιγκ-ζαγκ, οι ρόμβοι και τα ορθογώνια σχήματα. Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
"μαστραπάς"
Ύψος
0.830
Πλάτος
0.760
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, μαΐστρες
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Υλικά
βαμβάκι
βελούδο
γαϊτάνι μεταξωτό
γαϊτάνι χρυσό
κορδονέτο χρυσό 
μάλλινη κλωστή
μαλλί
μετάξι (;)
Τεχνικές
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, ρίζα
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Αρβανίτες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Δέδε-Μιχαήλ, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Αθήνα.
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Μαρίνη, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Αχαρνές.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα