sleeveless overcoat 14155
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, back
Sayias, back
Sayias side lagiolia (gores)
Sayias side lagiolia (gores)
Embroidered band of the border, detail 
Embroidered band of the border, detail 
Embroidered band of the border, edge of the left side
Embroidered band of the border, edge of the left side
Object Identity
Object ID Number
14155
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
chartzotos
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Σαγιάς, φτιαγμένος από ένα είδος πικέ, βαμβακερό πανί του εμπορίου με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Είναι βαμμένος με λουλάκι (γαλαζούρα) από τις γυναίκες και σιδερωμένος με κάποιο βαρύ αντικείμενο που φτιάχνει στα λαγκιόλια τις πιέτες, μπλέτες. Είναι φτιαγμένος από ένα κομμάτι υφάσματος στο πίσω μέρος, τη "μάνα", που φθάνει ως τη λαιμόκοψη. Από εκεί δυο φαρδιές τιράντες από άλλο, απλό βαμβακερό πανί φθάνουν μπροστά στον ώμο. Το ίδιο πανί ρελιάζει την λαιμόκοψη και το άνοιγμα των χεριών (ξηλωμένο ψηλά, στο δεξί χέρι). Κάτω από το άνοιγμα των χεριών ένα μικρό, όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι πανιού, το βαθράκι, συνδέει το πίσω με το μπροστινό φύλλο και συγκρατεί τα πέντε λαγκιόλια της κάθε πλευράς. Τα δύο λαγκιόλια που συνδέονται με το πίσω
φύλλο είναι ιδιαίτερα στενά, χαμηλότερα από τα άλλα και, βεβαίως, δεν είναι πτυχωμένα. Το μπροστινό φύλλο φθάνει ως τον ώμο, ενωμένο με το λοξό, σχεδόν τριγωνικό μπροστάρι που φτιάχνει το άνοιγμα φθάνοντας ως τη μύτη της στρογγυλής λαιμόκοψης. Το πάνω τμήμα του, ως τη μέση περίπου, είναι από άλλο κομμάτι του ίδιου υφάσματος. Διάφορα γαζιά διασταυρώνονται πάνω στα μπροστάρια, καθώς αυτά ντύνονται με στενή λωρίδα από το ίδιο πανί. Ο ποδόγυρος, αντίθετα, είναι ρελιασμένος με το απλό πανί που ντύνει και τη λαιμόκοψη. Η ραφή που ενώνει το μπροστινό φύλλο με το μπροστάρι συνοδεύεται από διπλό γαζί που φτάνει ως τη μέση στα δεξιά, και λίγο ψηλότερα αριστερά. Διπλό γαζί συνοδεύει και την άλλη ραφή του μπροστινού φύλλου όπως και τις ραφές που ενώνουν τα λαγκιόλια μεταξύ τους. Η ραφή του πίσω φύλλου και η κοντινή της ραφή του μικρού λαγκιολιού, τονίζονται περισσότερο με διπλό γαζί στην κάθε πλευρά. Εικοσιτρία εκατοστά από τον ποδόγυρο, μαύρη οριζόντια, δαντελωτή τρέσα, η πανωλόρδα, που παλιά έπλεκαν οι γυναίκες με το βελονάκι, τρέχει παράλληλα προς την κεντητή ταινία του ποδόγυρου, που έχει εσωτερική επένδυση και είναι στερεωμένη μόνο στην επάνω της πλευρά. Το κέντημα του σαγιά με μεταξωτά χάρτζια ή ζέχια, που του δίνουν και το όνομα χαρτζωτός, παραπέμπει στην περιοχή Καρδίτσας-Τρικάλων όπου και κυριαρχεί το πορτοκαλί χρώμα. Ο καρδιτσιώτικος σαγιάς όμως, είναι συνήθως λευκός χωρίς να λείπουν και οι εξαιρέσεις. Στα Τρίκαλα πάλι, ο εσωτερικός σαγιάς, ο χαμπλουσαγιάς, είναι όμοιος με τον εξωτερικό, απλά είναι κατά 10εκ. κοντύτερος. Εδώ έχουμε ένα σαγιά από το νυφιάτικο, καλό ύφασμα, διακοσμημένο με κεντητή λωρίδα χαρτζωτού νυφικού σαγιά στον ποδόγυρο που, συνήθως, ταίριαζε με το κέντημα του γιλέκου. Ο κεντημένος ποδόγυρος (εδώ 10εκ.) στον νυφικό σαγιά γίνεται με ξεχωριστή λωρίδα που προσθέτει ο ράφτης και που αποτελείται από δύο λωρίδες, την κάτω στενότερη, που ράβονται μαζί η μια πιο πάνω από την άλλη. Κάθε μια τους έχει τσόχα στο τελείωμα, η χαμηλότερη σε χρώμα πράσινο, η επάνω γκρενά. Στην δεξιά πλευρά, η λωρίδα ξεπερνώντας σε μήκος τον ποδόγυρο, γυρίζει και στερεώνεται στο εσωτερικό του σαγιά. Αντίθετα, στην άλλη πλευρά, απλουστεύει το κέντημά της προς το τελείωμα. Και οι δύο λωρίδες έχουν κοσανίτσα προς το τέλος τους. Η χαμηλή παρατάσσει μυτάκια ή ντουγαδάκια σε χρωματική εναλλαγή ανά επτά, όπου το γκρενά συνδυάζεται με πράσινο και μπλε. Στην μεγάλη, ψηλότερη λωρίδα, όπου κυριαρχεί το πορτοκαλί, κάτω από μία σειρά ντουγαδάκια, εμφανίζεται το διακοσμητικό θέμα της κλάρας. Λεπτομέρεια του μοτίβου αποδίδεται με γκρενά χρώμα που εναλλάσσεται κι εδώ πότε με πράσινο και πότε με πορτοκαλί. Στο επάνω τελείωμα του κεντήματος, πράσινη δαντελωτή τρέσα. Τα μεγάλα λαγκιόλια πίσω από την κεντητή ταινία είναι "τσιμπημένα", έτσι ώστε οι πιέτες να πετάνε προς τα έξω.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
small points, leafy scroll
Height
1.030
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, vlachs
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
Techniques
applique
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1982, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία,Ioannina.

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives