αμάνικος επενδύτης
14155
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
14155
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
χαρτζωτός
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγιάς, φτιαγμένος από ένα είδος πικέ, βαμβακερό πανί του εμπορίου με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Είναι βαμμένος με λουλάκι (γαλαζούρα) από τις γυναίκες και σιδερωμένος με κάποιο βαρύ αντικείμενο που φτιάχνει στα λαγκιόλια τις πιέτες, μπλέτες. Είναι φτιαγμένος από ένα κομμάτι υφάσματος στο πίσω μέρος, τη "μάνα", που φθάνει ως τη λαιμόκοψη. Από εκεί δυο φαρδιές τιράντες από άλλο, απλό βαμβακερό πανί φθάνουν μπροστά στον ώμο. Το ίδιο πανί ρελιάζει την λαιμόκοψη και το άνοιγμα των χεριών (ξηλωμένο ψηλά, στο δεξί χέρι). Κάτω από το άνοιγμα των χεριών ένα μικρό, όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι πανιού, το βαθράκι, συνδέει το πίσω με το μπροστινό φύλλο και συγκρατεί τα πέντε λαγκιόλια της κάθε πλευράς. Τα δύο λαγκιόλια που συνδέονται με το πίσω
φύλλο είναι ιδιαίτερα στενά, χαμηλότερα από τα άλλα και, βεβαίως, δεν είναι πτυχωμένα. Το μπροστινό φύλλο φθάνει ως τον ώμο, ενωμένο με το λοξό, σχεδόν τριγωνικό μπροστάρι που φτιάχνει το άνοιγμα φθάνοντας ως τη μύτη της στρογγυλής λαιμόκοψης. Το πάνω τμήμα του, ως τη μέση περίπου, είναι από άλλο κομμάτι του ίδιου υφάσματος. Διάφορα γαζιά διασταυρώνονται πάνω στα μπροστάρια, καθώς αυτά ντύνονται με στενή λωρίδα από το ίδιο πανί. Ο ποδόγυρος, αντίθετα, είναι ρελιασμένος με το απλό πανί που ντύνει και τη λαιμόκοψη. Η ραφή που ενώνει το μπροστινό φύλλο με το μπροστάρι συνοδεύεται από διπλό γαζί που φτάνει ως τη μέση στα δεξιά, και λίγο ψηλότερα αριστερά. Διπλό γαζί συνοδεύει και την άλλη ραφή του μπροστινού φύλλου όπως και τις ραφές που ενώνουν τα λαγκιόλια μεταξύ τους. Η ραφή του πίσω φύλλου και η κοντινή της ραφή του μικρού λαγκιολιού, τονίζονται περισσότερο με διπλό γαζί στην κάθε πλευρά. Εικοσιτρία εκατοστά από τον ποδόγυρο, μαύρη οριζόντια, δαντελωτή τρέσα, η πανωλόρδα, που παλιά έπλεκαν οι γυναίκες με το βελονάκι, τρέχει παράλληλα προς την κεντητή ταινία του ποδόγυρου, που έχει εσωτερική επένδυση και είναι στερεωμένη μόνο στην επάνω της πλευρά. Το κέντημα του σαγιά με μεταξωτά χάρτζια ή ζέχια, που του δίνουν και το όνομα χαρτζωτός, παραπέμπει στην περιοχή Καρδίτσας-Τρικάλων όπου και κυριαρχεί το πορτοκαλί χρώμα. Ο καρδιτσιώτικος σαγιάς όμως, είναι συνήθως λευκός χωρίς να λείπουν και οι εξαιρέσεις. Στα Τρίκαλα πάλι, ο εσωτερικός σαγιάς, ο χαμπλουσαγιάς, είναι όμοιος με τον εξωτερικό, απλά είναι κατά 10εκ. κοντύτερος. Εδώ έχουμε ένα σαγιά από το νυφιάτικο, καλό ύφασμα, διακοσμημένο με κεντητή λωρίδα χαρτζωτού νυφικού σαγιά στον ποδόγυρο που, συνήθως, ταίριαζε με το κέντημα του γιλέκου. Ο κεντημένος ποδόγυρος (εδώ 10εκ.) στον νυφικό σαγιά γίνεται με ξεχωριστή λωρίδα που προσθέτει ο ράφτης και που αποτελείται από δύο λωρίδες, την κάτω στενότερη, που ράβονται μαζί η μια πιο πάνω από την άλλη. Κάθε μια τους έχει τσόχα στο τελείωμα, η χαμηλότερη σε χρώμα πράσινο, η επάνω γκρενά. Στην δεξιά πλευρά, η λωρίδα ξεπερνώντας σε μήκος τον ποδόγυρο, γυρίζει και στερεώνεται στο εσωτερικό του σαγιά. Αντίθετα, στην άλλη πλευρά, απλουστεύει το κέντημά της προς το τελείωμα. Και οι δύο λωρίδες έχουν κοσανίτσα προς το τέλος τους. Η χαμηλή παρατάσσει μυτάκια ή ντουγαδάκια σε χρωματική εναλλαγή ανά επτά, όπου το γκρενά συνδυάζεται με πράσινο και μπλε. Στην μεγάλη, ψηλότερη λωρίδα, όπου κυριαρχεί το πορτοκαλί, κάτω από μία σειρά ντουγαδάκια, εμφανίζεται το διακοσμητικό θέμα της κλάρας. Λεπτομέρεια του μοτίβου αποδίδεται με γκρενά χρώμα που εναλλάσσεται κι εδώ πότε με πράσινο και πότε με πορτοκαλί. Στο επάνω τελείωμα του κεντήματος, πράσινη δαντελωτή τρέσα. Τα μεγάλα λαγκιόλια πίσω από την κεντητή ταινία είναι "τσιμπημένα", έτσι ώστε οι πιέτες να πετάνε προς τα έξω.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
μυτάκια, κλάρα
Ύψος
1.030
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, βλάχοι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Καρδίτσας
Καρδίτσα
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Τρικάλων
Τρίκαλα
Υλικά
βαμβάκι
καναβάτσο
πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές
τρέσα
τσόχα
Τεχνικές
βαφή,
λουλάκιασμα
επίρραπτη
κέντημα επίρραπτο,
τερζήδικο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Καρδίτσας
Καρδίτσα
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Τρικάλων
Τρίκαλα
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα