sleeveless overcoat 14305
Griza from Attica
Griza from Attica
Griza from Attica
Griza from Attica
Griza from Attica, back
Griza from Attica, back
Griza, front decoration
Griza, front decoration
Griza, side decoration
Griza, side decoration
Embroidery at the edge of the vertical opening fastened with cord
Embroidery at the edge of the vertical opening fastened with cord
Horizontal decoration: detail
Horizontal decoration: detail
Shoulder seams and decoration at the back of the neckline
Shoulder seams and decoration at the back of the neckline
Object Identity
Object ID Number
14305
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
griza, grizo, roucho
Style
costume with sigouni (sleeveless woollen coat)
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γρίζα, ο νυφιάτικος και γιορτινός αμάνικος επενδύτης που απαντά αποκλειστικά στα Μεσόγεια και το Μενίδι. Καθώς το κέντημα στα πουκάμισα άρχισε να ψηλώνει, τα γρίζα άρχισαν να κονταίνουν και, με τα μέσα του 19ου αιώνα, έφταναν μόνον ως την αρχή των μηρών. Λίγο πριν το τέλος του ίδιου αιώνα, τα διπλά γρίζα εξέλιπαν και αντικαταστάθηκαν από μονές γρίζες. Το χρυσοκέντημα εδώ, όπως και στ' άλλα τμήματα της φορεσιάς, εμφανίζεται μετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Είναι φτιαγμένη από λευκό, μάλλινο, αγοραστό ύφασμα εισαγωγής, και φοδραρισμένη με λευκό σαγιάκι, το σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν υφάνει και επεξεργαστεί στη νεροτριβή, ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Όλα τα ανοίγματα είναι φοδραρισμένα με πράσινο, βαμβακερό πανί που
ντύνει τα υφάσματα που δεν φοδράρει το σαγιάκι. Η γρίζα έχει κατακόρυφο, μπροστινό άνοιγμα και είναι φτιαγμένη από ένα φύλλο στην πλάτη, από δυο μπροστινά φύλλα και δυο πλαϊνές λόξες που συμπληρώνονται με τσόχα κάτω από τη μασχάλη. Τσόχα περιβάλλει όλα τα ανοίγματα της γρίζας, με λεπτή λωρίδα γύρω από τη στρογγυλή λαιμόκοψη και το μπροστινό και πίσω άνοιγμα του χεριού, φαρδύτερη (4εκ. με 7εκ.) στο κατακόρυφο άνοιγμα και πολύ φαρδιά (16εκ.) στη βάση. Η λωρίδα της τσόχας του ανοίγματος είναι κοντύτερη από την οριζόντια μπορντούρα της βάσης και διαχωρίζεται απ' αυτήν με άνοιγμα που κλείνει με κόκκινο μεταξωτό κορδόνι. Στις πλευρές του μικρού αυτού ανοίγματος, όπως και του μεγάλου, χρυσό κορδονέτο κυματίζοντας σχηματίζει θηλιές. Στο τελείωμα της οριζόντιας τσόχας, που συνομιλεί με το τελείωμα του λευκού υφάσματος, το χρυσό κορδονέτο σχηματίζει μικρή ταινία με την εναλλαγή κατακόρυφων μοτίβων και συμμετρικών μίσχων που ελίσσονται καταλήγοντας σε σπείρα. Ανάμεσα στο λευκό μάλλινο και την κόκκινη τσόχα, μεσολαβεί οριζόντια λωρίδα από σκούρο βυσσινί βελούδο που δεν διακόπτει το τσόχινο βάθρο του κεντήματος των μπροστινών φύλλων. Σ' αυτήν επαναλαμβάνεται κομψό ανθικό μοτίβο που, μεγαλύτερο και κατακόρυφο, στολίζει με το ίδιο ύφος την απόληξη της μπροστινής μπορντούρας: δέσμες μίσχων διασταυρώνονται καθώς ελίσσονται, περιβάλλοντας λεπτό λουλούδι. Η βελούδινη ταινία υπογραμμίζεται με τρία χρυσά γαϊτάνια. Αυτό το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται στις πλαϊνές, καμπύλες πλευρές του επίρραπτου βελούδινου κομματιού που καλύπτει σχεδόν όλο το μπροστινό φύλλο. Στη βάση του, και κάτω από τρία σχηματικά άνθη, υψώνεται κυπαρίσσι με περίγραμμα από χρυσό γαϊτάνι και φύλλωμα από χρυσό γαλόνι. Πλάι στον κορμό του, το γαϊτάνι διαγράφει από έναν κύκλο με θηλιά στη βάση του, γεμισμένο με γαλόνι και με πούλια στο κέντρο του. Τα τρία θέματα περιγράφονται με πράσινο, μεταξωτό κορδονέτο. Χρυσοκέντημα πάνω στο βελούδο στολίζεται με πούλιες. Εξίσου μεγάλη είναι η έμφαση που δίνεται στον διάκοσμο που πατάει στις πλαϊνές λόξες. Πάνω στην τσόχα που βρίσκεται κάτω από το άνοιγμα της μασχάλης, τέσσερις σειρές διπλό χρυσό κορδόνι στερεωμένες στη μία πλευρά, ενώνονται με θηλιά με άλλες τέσσερις σειρές που ξεκινούν από την απέναντι πλευρά. Ακριβώς από κάτω και ανάμεσα στις δυο ραφές της λόξας, εξακτινώνονται πέντε όμοια μεγάλα μοτίβα με μακρύ σώμα, από τριπλό γαϊτάνι, που απολήγει σε κυκλική κεφαλή, από γαϊτάνι γεμισμένο με χρυσό γαλόνι. Χρυσό κορδονέτο δημιουργεί ακτίνες γύρω από τις κεφαλές και περιβάλλει με θηλιές τους κορμούς. Με θηλιές στολίζει και τα περιγράμματα του λευκού υφάσματος, ενώ πάνω στο στήθος σχηματίζει και μικρά ανθάκια. Το μπροστινό άνοιγμα του χεριού, η λαιμόκοψη και οι ραφές των ώμων στολίζονται με μεταξωτό γαϊτάνι στερεωμένο με χρυσό κορδονέτο που σχηματίζει ζιγκ-ζαγκ.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
tree, flowers
Height
0.720
Width
0.470
Production
Maker / Designer / Brand
grizades, goldtailors
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Material
cotton
felt
gold chevron
gold cord
gold cordon
paper
silk cord
silk cordon
spangles
thin gold cord
velvet
wool yarn
Techniques
applique
chyti (with embroideries in open or drawn threadwork)
gold embroidery
handwoven fabric, nerotrivi (fulling-tub)
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1978,Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι, vol. 1, (Giannara-Ioannou, T. ed., Athens, Melissa publications. 
Koulocheri, M. 2004, Σπάτων Ένδυσις, Athens, Lyceum Club of Greek Women, Spata branch.
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.
Zora, P. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Athens, Ministry of Culture - Museum of Folk Greek Art. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives