sleeveless overcoat 2541/7
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, back
Sayias, back
Sayias side lagiolia (gores)
Sayias side lagiolia (gores)
Embroidered band of the border, detail
Embroidered band of the border, detail
Object Identity
Object ID Number
2541/7
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
chartzotos
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Σαγιάς, φτιαγμένος από ένα είδος πικέ, βαμβακερό πανί του εμπορίου με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Είναι βαμμένος με λουλάκι (γαλαζούρα) από τις γυναίκες και σιδερωμένος με κάποιο βαρύ αντικείμενο που φτιάχνει στα λαγκιόλια τις πιέτες, μπλέτες. Είναι φτιαγμένος από ένα κομμάτι υφάσματος στο πίσω μέρος, τη "μάνα", που σταματάει λίγο κάτω από τους ώμους και συμπληρώνεται ως το ύψος τους με λωρίδα πανιού. Οι ραφές της πίσω "μάνας" στολίζονται στις δυο πλευρές με κυματιστό γαζί. Το στενό μπροστινό φύλλο φθάνει ως τα μισά του κάτω ανοίγματος του χεριού και ανεβαίνει πλάι του σχηματίζοντας λεπτή τιράντα που ενώνεται με την πλάτη. Ανάμεσα στο μπροστινό φύλλο και το άνοιγμα μεσολαβεί λοξό φύλλο, το μπροστάρι, που στενεύει ψηλά σχηματίζοντας την λοξή λαιμόκοψη.
Στο πλάι, κάτω από το άνοιγμα του χεριού, στενόμακρο, ορθογώνιο κομμάτι πανιού, το βαθράκι, ενώνει το μπροστινό με το πίσω φύλλο και συγκρατεί τα λαγκιόλια, τρία σε κάθε πλευρά. Το πάνω μέρος του κορμού είναι φοδραρισμένο με απλό βαμβακερό πανί. Στενή λωρίδα από το ίδιο πανί φοδράρει και τον ποδόγυρο και το μπροστινό άνοιγμα περίπου ως την επένδυση του κορμού. Εσωτερικά στο φύλλο της πλάτης, λίγο χαμηλότερα από το σημείο όπου αρχίζουν τα λαγκιόλια, έχει στερεωθεί μακριά λευκή κορδέλα του μέτρου, δεμένη φιόγκο. Είκοσι περίπου εκατοστά πάνω από τον ποδόγυρο, μαύρη οριζόντια, δαντελωτή τρέσα, η πανωλόρδα, που παλιά έπλεκαν οι γυναίκες με το βελονάκι, τρέχει παράλληλα προς την κεντητή ταινία του ποδόγυρου, που έχει εσωτερική επένδυση και είναι στερεωμένη μόνο στην επάνω της πλευρά. Το κέντημα του σαγιά με μεταξωτά χάρτζια ή ζέχια, που του δίνουν και το όνομα χαρτζωτός, παραπέμπει στην περιοχή Καρδίτσας-Τρικάλων όπου και κυριαρχεί το πορτοκαλί χρώμα. Ο καρδιτσιώτικος σαγιάς όμως, είναι συνήθως λευκός χωρίς να λείπουν και οι εξαιρέσεις. Στα Τρίκαλα πάλι, ο εσωτερικός σαγιάς, ο χαμπλουσαγιάς, είναι όμοιος με τον εξωτερικό, απλά είναι κατά 10εκ. κοντύτερος. Εδώ έχουμε ένα σαγιά από το νυφιάτικο, καλό ύφασμα, διακοσμημένο μόνο με κεντητή λωρίδα χαρτζωτού νυφικού σαγιά στον ποδόγυρο που, συνήθως, ταίριαζε με το κέντημα του γιλέκου. Το κεντρικό διακοσμητικό μοτίβο είναι η κλάρα, μικρό οριζόντιο σχήμα από πολλές ενωμένες σειρές που σχηματίζουν δυο καμπύλες και απολήγουν σε πεπλατυσμένη σπείρα. Η κάθε καμπύλη φιλοξενεί την σπείρα του προηγούμενου και του επόμενου σχήματος. Το κέντημα ολοκληρώνεται με σειρά από μυτάκια ή ντουγαδάκια πάνω σε μαύρο φόντο. Στο επάνω τελείωμα της ταινίας, δαντελωτή κορδέλα του μέτρου σε χρώμα πράσινο λαδί και, κάτω, ρέλιασμα με γκρενά κορδέλα. Ένα παρά ένα, το μοτίβο διασπάται, και μαζί του η πορτοκαλί μονοχρωμία, για να παρεμβληθούν άλλα χρώματα, ζωηρό πράσινο και μπλε, και βυσσινί, που αποδίδουν δυο από τις ψηλές καμπύλες του μοτίβου. Στα λαγκιόλια, σε τρεις από τις ραφές τους, ο ποδόγυρος έχει "τσιμπηθεί", ώστε οι πιέτες να πετάνε προς τα έξω.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
small points, leafy scroll
Height
1.050
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, vlachs
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
cotton ribbon
hessian
Techniques
applique
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
4/1/1961
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1982, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία,Ioannina.

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives