sleeveless overcoat
2936/11
Inner of the border: "taking in" of the seam at the lagiolia (gores)
Object Identity
Object ID Number
2936/11
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
chartzotos
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Σαγιάς, φτιαγμένος από ένα είδος πικέ, βαμβακερό πανί του εμπορίου με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Είναι βαμμένος με λουλάκι (γαλαζούρα) από τις γυναίκες και σιδερωμένος με κάποιο βαρύ αντικείμενο που φτιάχνει στα λαγκιόλια τις πιέτες, μπλέτες. Είναι φτιαγμένος από ένα κομμάτι υφάσματος στο πίσω μέρος, τη "μάνα", που σταματάει στη λαιμόκοψη. Μικρό ορθογώνιο κομμάτι πανιού κάτω από το άνοιγμα των χεριών, το βαθράκι, ενώνει το πίσω με το μπροστινό φύλλο και συγκρατεί τα πέντε λαγκιόλια της κάθε πλευράς. Ανάμεσα στο στενό μπροστινό φύλλο και το άνοιγμα, μεσολαβεί λοξό κομμάτι πανιού, το μπροστάρι, που σταματάει στην στρογγυλή λαιμόκοψη αφήνοντας το μπροστινό φύλλο να ανέβει πάνω από το άνοιγμα των χεριών για να ενωθεί με την πλάτη. Η πλάτη ως τη
μέση και τα βαθράκια είναι ντυμένα με χοντρό βαμβακερό πανί, ενώ λεπτότερο πανί ντύνει μπροστινό φύλλο και μπροστάρι ως κάτω από το στήθος. Ένα τρίτο, ανοιχτό γκρί πανί επενδύει με λωρίδες τον ποδόγυρο και το υπόλοιπο μπροστινό άνοιγμα. Στο πίσω φύλλο, εσωτερικά, κάτω από τη μέση είναι στερεωμένη βαμβακερή κορδέλα του μέτρου, διπλωμένη στα δύο. Οι δύο κατακόρυφες ραφές τόσο του μπροστινού όσο και του πίσω φύλλου αλλά και η μικρή οριζόντια ραφή στα βαθράκια συνοδεύονται από διπλό, παράλληλο, γαϊτάνι, φτιαγμένο από πράσινες μάλλινες κλωστές (σκούλο). Ιδιαίτερα τονίζονται οι ραφές της πίσω "μάνας", ενώ οι υπόλοιπες πλαισιώνονται από λεπτό κορδόνι φτιαγμένο από στριμμένες κλωστές. Εικοσιτρία εκατοστά πάνω από τον ποδόγυρο, μαύρη οριζόντια, δαντελωτή τρέσα, η πανωλόρδα, που παλιά έπλεκαν οι γυναίκες με το βελονάκι, τρέχει παράλληλα προς την κεντητή ταινία του ποδόγυρου, που έχει εσωτερική επένδυση και είναι στερεωμένη μόνο στην επάνω της πλευρά. Το κέντημα του σαγιά με μεταξωτά χάρτζια ή ζέχια, που του δίνουν και το όνομα χαρτζωτός, παραπέμπει στην περιοχή Καρδίτσας-Τρικάλων όπου και κυριαρχεί το πορτοκαλί χρώμα. Ο καρδιτσιώτικος σαγιάς όμως, είναι συνήθως λευκός χωρίς να λείπουν και οι εξαιρέσεις. Στα Τρίκαλα πάλι, ο εσωτερικός σαγιάς, ο χαμπλουσαγιάς, είναι όμοιος με τον εξωτερικό, απλά είναι κατά 10εκ. κοντύτερος. Εδώ έχουμε ένα σαγιά από το νυφιάτικο, καλό ύφασμα, με προσεγμένη διακόσμηση στις ραφές, με πλούσια λαγκιόλια και με μια κεντητή λωρίδα χαρτζωτού νυφικού σαγιά στον ποδόγυρο που, συνήθως, ταίριαζε με το κέντημα του γιλέκου. Ο κεντημένος ποδόγυρος (εδώ 10εκ.) στον νυφικό σαγιά γίνεται με ξεχωριστή λωρίδα που προσθέτει ο ράφτης και που αποτελείται από δύο λωρίδες, την κάτω στενότερη, που ράβονται μαζί η μια πιο πάνω από την άλλη. Κάθε μια τους έχει τσόχα στο τελείωμα, η χαμηλότερη πράσινη, η επάνω βυσσινί. Πάνω από την βυσσινί τσόχα, τρίχρωμη κοσανίτσα. Στην κάτω λωρίδα, πάνω από χρυσά σειρήτια, τρέχει σειρά από χρυσά μυτάκια ή ντουγαδάκια σε μαύρο φόντο. Στην επάνω λωρίδα επικρατεί το πορτοκαλί χρώμα, τόσο στα ντουγαδάκια όσο και στο κύριο διακοσμητικό μοτίβο, την κλάρα. Εκεί το πορτοκαλί συνδυάζεται σταθερά με το γκρενά που, με τη σειρά του, παίζει εναλλάξ πότε με το πράσινο και πότε με το μπλε. Στο επάνω τελείωμα του κεντήματος, μπλε δαντελωτή τρέσα του μέτρου. Στον ποδόγυρο, οι τέσσερις ραφές στα λαγκιόλια έχουν "τσιμπηθεί" εσωτερικά ώστε οι πιέτες να πετάνε προς τα έξω.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
small points, leafy scroll
Height
0.980
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, vlachs
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Karditsa
Greece |
Thessaly |
Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
cotton ribbon
felt
gold thread
hessian
wool thread
Techniques
applique
applique embroidery,
terzidiko (gold tailored)
dye,
bluing
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Karditsa
Greece |
Thessaly |
Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Gift
Collector
Papantoniou Ioanna
Acquisition date (circa)
5/1/1962
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives