sleeveless overcoat 5670
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, back
Sigouni from Attica, back
Decoration at the front opening
Decoration at the front opening
Embroidery at the front panel
Embroidery at the front panel
Embroidery at the side
Embroidery at the side
Embroidery at the back baseline
Embroidery at the back baseline
Embroidery at the baseline of the front panel
Embroidery at the baseline of the front panel
Embroidery at the edging of the opening
Embroidery at the edging of the opening
Object Identity
Object ID Number
5670
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
sigouni or sigouna
Style
peasant 
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 5,5εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Το επάνω μέρος του ανοίγματος και σε μήκος 35εκ. είναι επιμελημένα στολισμένο. Το πλαίσιο δημιουργούν δύο μεταξωτές κορδέλες: η ροζ καλύπτει σχεδόν την από κάτω της τοποθετημένη φυστικί κορδέλα, αφήνοντας να φαίνεται μόνο πολύ στενό της τμήμα με το οδοντωτό του τελείωμα. Χρυσό κορδονέτο σχηματίζει πάνω στην ροζ κορδέλα μικρούς ρόμβους με θηλιά στην κορυφή τους. Ο κεντρικός διάκοσμος επαφίεται στην χρυσοκεντημένη, σκούρα βυσσινί βελούδινη ταινία που όχι μόνο πλαισιώνει το κατακόρυφο άνοιγμα αλλά, ένα δάχτυλο χαμηλότερα από το τελείωμά της διαγράφει ξεχωριστή γλωσσωτή απόληξη, την οποία ακολουθούν και οι κορδέλες. Το χρυσοκέντημα, διανθισμένο με πούλιες σχηματίζει ζευγάρια από αντικρυστές σπείρες με ευθύγραμμη βάση που ακουμπά στα περιγράμματα του βελούδου. Ανάμεσα στο κάθε ζευγάρι, λεπτός μίσχος με τρία φυλλαράκια. Το βελούδο πλαισιώνει διπλό χρυσό γαϊτάνι που, περιγράφοντας την γλωσσωτή απόληξη, βγαίνει προς το άνοιγμα σχηματίζοντας θηλιές. Το πίσω μέρος της λαιμόκοψης στολίζει στενή λωρίδα κόκκινης τσόχας. Εσωτερικά, ο διάκοσμος του ανοίγματος, στερεωμένος σε χαρτί, έχει φοδραριστεί με υπόλευκο, βαμβακερό πανί. Το κέντημα με τα αυστηρά χρώματα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια διπλή στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, οριζόντια κεντητή ταινία με "δοντάκι" στο μέσον της επάνω πλευράς της, παράλληλη με την μπορντούρα του ανοίγματος των χεριών, μειώνει τον χώρο για το διακοσμητικό μοτίβο. Στον κατακόρυφο άξονα, δύο τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, στηρίζονται σε τραπέζιο με "δοντάκια" στις άλλες τρεις του πλευρές. Και τα τρία σχήματα περιέχουν "μαστραπά" -πιθανόν με σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή; Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Στο σημείο όπου αρχίζει η λόξα, οι ταινίες καμπλυλώνουν δημιουργώντας στο μέσον ένα καμπύλο σχήμα που έχει χωρέσει έναν " μαστραπά". Ανάμεσα στις κατακόρυφες πλευρές του πλαισίου του, ταινία από μικρούς "μαστραπάδες" ο ένας πάνω στον άλλο. Ακολουθώντας τις ραφές της λόξας, οι ταινίες χωρίζουν. Ανάμεσά τους και πάνω από την μπορντούρα, δύο τρίγωνα, το ένα πάνω στο άλλο διακοσμούνται με "μαστραπάδες" στην κορυφή των οποίων πιθανόν βρίσκεται σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή. Από τις άκρες της βάσης του επάνω τριγώνου κρέμονται αλυσίδες από πολύ μικρά μαύρα τριγωνάκια που αγγίζουν τη βάση του μοτίβου. Από ένας "μαστραπάς" διακοσμεί όλες τις μετόπες της μπορντούρας, που περιέχει είτε μικρότερο "μαστραπά" είτε, ίσως -σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή. Τον υπόλοιπο χώρο συμπληρώνουν τετράγωνα με σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο που, μαζί με το ζιγκ-ζαγκ, γεμίζουν και τις κατακόρυφες κεντημένες ταινίες. Σε κάποιες απ' αυτές επαναλαμβάνεται τριμερές σχήμα: σχηματοποιημένο λουλούδι ή γυναικείος μπούστος; Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
"mastrapas (pitcher)", woman (?)
Height
0.720
Width
0.610
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, maistres
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Material
cotton
gold cordon
paper
silk
silk ribbon
spangles
thin gold cord
velvet
wool thread
wool yarn
Techniques
embroidery, chain
embroidery, riza (stem stitch)
gold embroidery
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
10/11/1967
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1978,Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι, vol. 1, (Giannara-Ioannou, T. ed., Athens, Melissa publications. 
Koulocheri, M. 2004, Σπάτων Ένδυσις, Athens, Lyceum Club of Greek Women, Spata branch.
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.
Zora, P. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Athens, Ministry of Culture - Museum of Folk Greek Art. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives