αμάνικος επενδύτης 5670
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Διάκοσμος μπροστινού ανοίγματος
Διάκοσμος μπροστινού ανοίγματος
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Πλαϊνό κέντημα
Πλαϊνό κέντημα
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση του μπροστινού φύλλου
Κέντημα στη βάση του μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπορντούρας ανοίγματος
Κέντημα μπορντούρας ανοίγματος
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5670
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιγκούνι ή σιγκούνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 5,5εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Το επάνω μέρος του ανοίγματος και σε μήκος 35εκ. είναι επιμελημένα στολισμένο. Το πλαίσιο δημιουργούν δύο μεταξωτές κορδέλες: η ροζ καλύπτει σχεδόν την από κάτω της τοποθετημένη φυστικί κορδέλα, αφήνοντας να φαίνεται μόνο πολύ στενό της τμήμα με το οδοντωτό του τελείωμα. Χρυσό κορδονέτο σχηματίζει πάνω στην ροζ κορδέλα μικρούς ρόμβους με θηλιά στην κορυφή τους. Ο κεντρικός διάκοσμος επαφίεται στην χρυσοκεντημένη, σκούρα βυσσινί βελούδινη ταινία που όχι μόνο πλαισιώνει το κατακόρυφο άνοιγμα αλλά, ένα δάχτυλο χαμηλότερα από το τελείωμά της διαγράφει ξεχωριστή γλωσσωτή απόληξη, την οποία ακολουθούν και οι κορδέλες. Το χρυσοκέντημα, διανθισμένο με πούλιες σχηματίζει ζευγάρια από αντικρυστές σπείρες με ευθύγραμμη βάση που ακουμπά στα περιγράμματα του βελούδου. Ανάμεσα στο κάθε ζευγάρι, λεπτός μίσχος με τρία φυλλαράκια. Το βελούδο πλαισιώνει διπλό χρυσό γαϊτάνι που, περιγράφοντας την γλωσσωτή απόληξη, βγαίνει προς το άνοιγμα σχηματίζοντας θηλιές. Το πίσω μέρος της λαιμόκοψης στολίζει στενή λωρίδα κόκκινης τσόχας. Εσωτερικά, ο διάκοσμος του ανοίγματος, στερεωμένος σε χαρτί, έχει φοδραριστεί με υπόλευκο, βαμβακερό πανί. Το κέντημα με τα αυστηρά χρώματα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια διπλή στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, οριζόντια κεντητή ταινία με "δοντάκι" στο μέσον της επάνω πλευράς της, παράλληλη με την μπορντούρα του ανοίγματος των χεριών, μειώνει τον χώρο για το διακοσμητικό μοτίβο. Στον κατακόρυφο άξονα, δύο τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, στηρίζονται σε τραπέζιο με "δοντάκια" στις άλλες τρεις του πλευρές. Και τα τρία σχήματα περιέχουν "μαστραπά" -πιθανόν με σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή; Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Στο σημείο όπου αρχίζει η λόξα, οι ταινίες καμπλυλώνουν δημιουργώντας στο μέσον ένα καμπύλο σχήμα που έχει χωρέσει έναν " μαστραπά". Ανάμεσα στις κατακόρυφες πλευρές του πλαισίου του, ταινία από μικρούς "μαστραπάδες" ο ένας πάνω στον άλλο. Ακολουθώντας τις ραφές της λόξας, οι ταινίες χωρίζουν. Ανάμεσά τους και πάνω από την μπορντούρα, δύο τρίγωνα, το ένα πάνω στο άλλο διακοσμούνται με "μαστραπάδες" στην κορυφή των οποίων πιθανόν βρίσκεται σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή. Από τις άκρες της βάσης του επάνω τριγώνου κρέμονται αλυσίδες από πολύ μικρά μαύρα τριγωνάκια που αγγίζουν τη βάση του μοτίβου. Από ένας "μαστραπάς" διακοσμεί όλες τις μετόπες της μπορντούρας, που περιέχει είτε μικρότερο "μαστραπά" είτε, ίσως -σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή. Τον υπόλοιπο χώρο συμπληρώνουν τετράγωνα με σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο που, μαζί με το ζιγκ-ζαγκ, γεμίζουν και τις κατακόρυφες κεντημένες ταινίες. Σε κάποιες απ' αυτές επαναλαμβάνεται τριμερές σχήμα: σχηματοποιημένο λουλούδι ή γυναικείος μπούστος; Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
"μαστραπάς", γυναίκα (;)
Ύψος
0.720
Πλάτος
0.610
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, μαΐστρες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Υλικά
βαμβάκι
βελούδο
γαϊτάνι χρυσό
κορδέλα μεταξωτή
κορδονέτο χρυσό 
μάλλινη κλωστή
μαλλί
μετάξι
πούλιες
χαρτί
Τεχνικές
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, ρίζα
υφαντό
χρυσοκέντημα
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Αρβανίτες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
10/11/1967
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Δέδε-Μιχαήλ, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Αθήνα.
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Κουλοχέρη, Μ. 2004, Σπάτων Ένδυσις, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων Σπάτων.
Μαρίνη, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Αχαρνές.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα