sleeveless overcoat 5688/29
Koutsoumanikos doulamas, sleeveless fullen wool overcoat
Koutsoumanikos doulamas, sleeveless fullen wool overcoat
Koutsoumanikos doulamas, sleeveless fullen wool overcoat
Koutsoumanikos doulamas, sleeveless fullen wool overcoat
Koutsoumanikos doulamas, back
Koutsoumanikos doulamas, back
Detail of the applique decoration at the chest
Detail of the applique decoration at the chest
Detail of the applique decoration at the side pleat
Detail of the applique decoration at the side pleat
Detail of the applique decoration at the border: commercially available braids, klarakia (twigs) and salingaria (snails) with gaitania.
Detail of the applique decoration at the border: commercially available braids, klarakia (twigs) and salingaria (snails) with gaitania.
Detail of the applique decoration on the inside of the front corner.
Detail of the applique decoration on the inside of the front corner.
Object Identity
Object ID Number
5688/29
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
koutsoumanikos doulamas
Style
peasant 
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, αμάνικος επενδύτης από βυσσινί, αδίμτο (δίμιτο) σαϊάκ (μαλλί της νεροτριβής). Αποτελεί εξάρτημα του γυναικείου ενδυματολογικού συνόλου του Φυλακτού Έβρου, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από το Γιαούπ της Ανατολικής Θράκης. Η παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία του Φυλακτού ανήκει στην ενδυματολογική ομάδα του Ζαλουφιού με διαφοροποιήσεις όμως στον τρόπο διακόσμησης. Για την κατασκευή του επενδύτη, πρώτα υφαινόταν το ύφασμα στον αργαλειό, ύστερα γινόταν το ντουλάπιασμα και τέλος η βαφή και η διακόσμηση. Ο επενδύτης αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, και από ένα δίφυλλο λοξό τμήμα σε κάθε πλάι, από τη μέση και κάτω, που δίνει φάρδος στο ένδυμα. Επιπλέον, πρόσθετο, μικρό, τριγωνικό κομμάτι βρίσκεται σε κάθε άνοιγμα χεριών. Τέλος, μπροστά υπάρχουν δύο επίσης
τριγωνικά κομμάτια, που αυτή τη φορά έχουν ύψος ίσο με αυτό του ενδύματος. Στο ύψος της μέσης υπάρχει οριζόντια εσωτερική αναδίπλωση (μεταγενέστερη επέμβαση) για να μειωθεί το ύψος του ενδύματος. Η κυκλική λαιμόκοψη είναι φοδραρισμένη με μπεζ βαμβακερό, δίμιτο ύφασμα. Τα ανοίγματα των χεριών και ο γύρος του ντουλαμά είναι γαρνιρισμένα με μάλλινα χρωματιστά γκαϊτάνια που συμπλέκονται (πορτοκαλέρυθρο - μπλε στο άνοιγμα των χεριών και πορτοκαλέρυθρο - κίτρινο στα υπόλοιπα σημεία). Το μπροστινό άνοιγμα είναι γαρνιρισμένο με τα ίδια γαϊτάνια, χωρίς όμως να συμπλέκονται. Στο ύψος του στέρνου, στις μπροστινές γωνίες και στην ακμή της πιέτας που σχηματίζεται από τα πλαϊνά λοξά φύλλα, το γαρνίρισμα γίνεται πάλι με συμπλεκόμενα γκαϊτάνια σε χρώματα πράσινο ή κίτρινο και πορτοκαλέρυθρο. Εδώ όμως, αυτό που κάθε φορά βρίσκεται στην εξωτερική πλευρά διπλώνεται και σχηματίζει πυκνό ζιγκ - ζαγκ. Στην πιέτα, παράλληλα με τις δύο σειρές γαϊτάνι υπάρχει και μια σειρά γκρίζο σειρήτι του εμπορίου που καταλήγει σε οξεία γωνία. Τις κατακόρυφες ενώσεις των λοξών με το ίσιο μπρος και πίσω φύλλο κοσμούν επίσης γαϊτάνια: μπλε (αποχρωματισμένο) γαϊτάνι με σπειροειδείς απολήξεις εμπρός, κίτρινο, πορτοκαλέρυθρο και μπλε, που συστρέφεται σχηματίζοντας θηλιές, πίσω. Όλα καταλήγουν σε σπείρες. Ανάλογη είναι και η διακόσμηση του στέρνου. Παράλληλα με το μπροστινό άνοιγμα, φούξια σειρήτι, πράσινο, κίτρινο και πορτοκαλί γαϊτάνι που καταλήγουν σε σπείρα. Τα δύο πρώτα γαϊτάνια έχουν κατακόρυφη, ευθεία διάταξη ενώ το τρίτο κυματιστή. Στην ένωση του ίσιου με τα μπροστινά λοξά φύλλα, μπλε γαϊτάνι που φτάνει ως το γύρο του επενδύτη και πορτοκαλέρυθρο σειρήτι που καταλήγει σε οξεία γωνία στο ύψος της μέσης. Την κατακόρυφη τομή των χεριών παρακολουθεί φούξια σειρήτι. Τις ενώσεις των μικρών τριγωνικών φύλλων της μασχάλης διακοσμεί κίτρινο γκαϊτάνι με σπειροειδείς απολήξεις. Στο μέσον κάθε τέτοιου τριγώνου από ένα πορτοκαλί κλαράκι (ανθάκι). Ο ποδόγυρος είναι διακοσμημένος με μπλε - λευκό και φούξια σειρήτι. Ακολουθούν κλαράκια και σαλιγκάρια (σπείρες και σπειρομαίανδροι) που σχηματοποιούν φυτικά μοτίβα, καμωμένα με μάλλινα γκαϊτάνια στα χρώματα του υπόλοιπου διακόσμου. Η διακόσμηση του ποδόγυρου σταματά στα πλαϊνά λοξά φύλλα, αφήνοντας ακόσμητα τα μπροστινά ίσια και λοξά φύλλα. Φέρει όμως διακόσμηση στην εσωτερική όψη των μπροστινών γωνιών: μια σειρά πράσινο σειρήτι και ύστερα θηλιές και σπείρες από χρωματιστά γκαϊτάνια.
Decoration & Patterns
Decoration
geometric decoration 
Decorative patterns / subjects
snails
Decoration
stylized vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
-
Decoration
vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
small leafy scrolls
Height
1.080
Width
0.330
Production
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thrace | Evros
Fylakto
Material
braid
cotton
fullen wool fabric
wool cordon
Techniques
applique
handwoven fabric, dimity fabric
handwoven fabric, nerotrivi (fulling-tub), ntoulapia
Use
Population / Cultural / Ethnic group
refugees
User
woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thrace | Evros
Fylakto
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
1/2/1968
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1948-1954: Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι. Athens, vol. 1-2. 
Melidou-Kefala, N. 2002, "Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Melidou-Kefala, Ν. 1989, "Η γυναικεία παραδοσιακή φορεσιά από το Μέγα Ζαλούφι", Ethnografika vol.7: 67-95, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 
Papantoniou, Ι. 1975, "Φορεσιές της Θράκης", Makedoniki Zoi, vol. 104: 26-32. 
Papantoniou, Ι. 1996, Ελληνικές τοπικές ενδυμασίες, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives