αμάνικος επενδύτης
5688/29
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5688/29
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
κουτσουμάνικος ντουλαμάς
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, αμάνικος επενδύτης από βυσσινί, αδίμτο (δίμιτο) σαϊάκ (μαλλί της νεροτριβής). Αποτελεί εξάρτημα του γυναικείου ενδυματολογικού συνόλου του Φυλακτού Έβρου, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από το Γιαούπ της Ανατολικής Θράκης. Η παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία του Φυλακτού ανήκει στην ενδυματολογική ομάδα του Ζαλουφιού με διαφοροποιήσεις όμως στον τρόπο διακόσμησης. Για την κατασκευή του επενδύτη, πρώτα υφαινόταν το ύφασμα στον αργαλειό, ύστερα γινόταν το ντουλάπιασμα και τέλος η βαφή και η διακόσμηση. Ο επενδύτης αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, και από ένα δίφυλλο λοξό τμήμα σε κάθε πλάι, από τη μέση και κάτω, που δίνει φάρδος στο ένδυμα. Επιπλέον, πρόσθετο, μικρό, τριγωνικό κομμάτι βρίσκεται σε κάθε άνοιγμα χεριών. Τέλος, μπροστά υπάρχουν δύο επίσης
τριγωνικά κομμάτια, που αυτή τη φορά έχουν ύψος ίσο με αυτό του ενδύματος. Στο ύψος της μέσης υπάρχει οριζόντια εσωτερική αναδίπλωση (μεταγενέστερη επέμβαση) για να μειωθεί το ύψος του ενδύματος. Η κυκλική λαιμόκοψη είναι φοδραρισμένη με μπεζ βαμβακερό, δίμιτο ύφασμα. Τα ανοίγματα των χεριών και ο γύρος του ντουλαμά είναι γαρνιρισμένα με μάλλινα χρωματιστά γκαϊτάνια που συμπλέκονται (πορτοκαλέρυθρο - μπλε στο άνοιγμα των χεριών και πορτοκαλέρυθρο - κίτρινο στα υπόλοιπα σημεία). Το μπροστινό άνοιγμα είναι γαρνιρισμένο με τα ίδια γαϊτάνια, χωρίς όμως να συμπλέκονται. Στο ύψος του στέρνου, στις μπροστινές γωνίες και στην ακμή της πιέτας που σχηματίζεται από τα πλαϊνά λοξά φύλλα, το γαρνίρισμα γίνεται πάλι με συμπλεκόμενα γκαϊτάνια σε χρώματα πράσινο ή κίτρινο και πορτοκαλέρυθρο. Εδώ όμως, αυτό που κάθε φορά βρίσκεται στην εξωτερική πλευρά διπλώνεται και σχηματίζει πυκνό ζιγκ - ζαγκ. Στην πιέτα, παράλληλα με τις δύο σειρές γαϊτάνι υπάρχει και μια σειρά γκρίζο σειρήτι του εμπορίου που καταλήγει σε οξεία γωνία. Τις κατακόρυφες ενώσεις των λοξών με το ίσιο μπρος και πίσω φύλλο κοσμούν επίσης γαϊτάνια: μπλε (αποχρωματισμένο) γαϊτάνι με σπειροειδείς απολήξεις εμπρός, κίτρινο, πορτοκαλέρυθρο και μπλε, που συστρέφεται σχηματίζοντας θηλιές, πίσω. Όλα καταλήγουν σε σπείρες. Ανάλογη είναι και η διακόσμηση του στέρνου. Παράλληλα με το μπροστινό άνοιγμα, φούξια σειρήτι, πράσινο, κίτρινο και πορτοκαλί γαϊτάνι που καταλήγουν σε σπείρα. Τα δύο πρώτα γαϊτάνια έχουν κατακόρυφη, ευθεία διάταξη ενώ το τρίτο κυματιστή. Στην ένωση του ίσιου με τα μπροστινά λοξά φύλλα, μπλε γαϊτάνι που φτάνει ως το γύρο του επενδύτη και πορτοκαλέρυθρο σειρήτι που καταλήγει σε οξεία γωνία στο ύψος της μέσης. Την κατακόρυφη τομή των χεριών παρακολουθεί φούξια σειρήτι. Τις ενώσεις των μικρών τριγωνικών φύλλων της μασχάλης διακοσμεί κίτρινο γκαϊτάνι με σπειροειδείς απολήξεις. Στο μέσον κάθε τέτοιου τριγώνου από ένα πορτοκαλί κλαράκι (ανθάκι). Ο ποδόγυρος είναι διακοσμημένος με μπλε - λευκό και φούξια σειρήτι. Ακολουθούν κλαράκια και σαλιγκάρια (σπείρες και σπειρομαίανδροι) που σχηματοποιούν φυτικά μοτίβα, καμωμένα με μάλλινα γκαϊτάνια στα χρώματα του υπόλοιπου διακόσμου. Η διακόσμηση του ποδόγυρου σταματά στα πλαϊνά λοξά φύλλα, αφήνοντας ακόσμητα τα μπροστινά ίσια και λοξά φύλλα. Φέρει όμως διακόσμηση στην εσωτερική όψη των μπροστινών γωνιών: μια σειρά πράσινο σειρήτι και ύστερα θηλιές και σπείρες από χρωματιστά γκαϊτάνια.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σαλιγκάρια
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κλαράκια
Ύψος
1.080
Πλάτος
0.330
Κατασκευή
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θράκη |
Έβρου
Φυλακτό
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
σαγιάκι
σειρήτι
Τεχνικές
επίρραπτη
υφαντό,
δίμιτο
υφαντό,
νεροτριβή, ντουλάπια
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
πρόσφυγες
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θράκη |
Έβρου
Φυλακτό
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
1/2/1968
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα