sleeveless overcoat 5816/9
Griza, front
Griza, front
Griza, front
Griza, front
Griza, back
Griza, back
Embroidery under the right arm
Embroidery under the right arm
Embroidery under the left arm
Embroidery under the left arm
Embroidery of the back
Embroidery of the back
Embroidery of the front corner
Embroidery of the front corner
Embroidered edges of the opening edging 
Embroidered edges of the opening edging 
Embroidery of the bottom edging
Embroidery of the bottom edging
Object Identity
Object ID Number
5816/9
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
griza, grizo, roucho
Style
peasant 
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γρίζα, ο νυφιάτικος και γιορτινός αμάνικος επενδύτης που απαντά αποκλειστικά στα Μεσόγεια και το Μενίδι. Παρά το ότι η γρίζα χαρακτηρίζεται από την κόκκινη μπορντούρα της, την πορφύρα, ενδέχεται όμως να έχει και μπορντούρα σε χρώμα σκούρο βυσσινί, καφέ ή μαύρο. Καθώς το κέντημα στα πουκάμισα άρχισε να ψηλώνει, τα γρίζα άρχισαν να κονταίνουν και, μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, έφταναν μόνο ως την αρχή των μηρών. Λίγο πριν το τέλος του ίδιου αιώνα, τα διπλά γρίζα εξέλιπαν και αντικαταστάθηκαν από μονές γρίζες. Το χρυσοκέντημα, και εδώ όπως και στα άλλα τμήματα της φορεσιάς, εμφανίζεται μετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Είναι φτιαγμένη από λευκό, μάλλινο αγοραστό ύφασμα και φοδραρισμένη με λευκό σαγιάκι, το σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο
ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στη νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και σφιχτό. Όλα της τα ανοίγματα στολίζονται με ωραίο καφετί βελούδο που στη βάση της φθάνει τα 14εκ. Με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά, από πάνω ως κάτω, αποτελείται από ένα φύλλο στην πλάτη, από ένα φύλλο δεξιά κι αριστερά μπροστά, και δυο πλαϊνές, κοντές λόξες που συμπληρώνονται με βελούδινο κομμάτι υφάσματος το οποίο στη συνέχεια σχηματίζει στην πλάτη την μπορντούρα για το άνοιγμα του χεριού. Πράσινο βαμβακερό σατέν φοδράρει όλα τα ανοίγματα και ρελιάζει τη λαιμόκοψη πίσω από τη ραφή των ώμων. Αριστερά, εσωτερική επίρραπτη τσέπη από κοραλί μεταξωτό ύφασμα. Το άνοιγμα των χεριών μπροστά στολίζει στενή λωρίδα βελούδου, παράλληλη και πολύ κοντά με την βελούδινη μπορντούρα του ανοίγματος, κοντύτερη κατά 6εκ. από την μπορντούρα της βάσης, από την οποία και αποχωρίζεται στα τελευταία της 4εκ. Στο κομμάτι του βελούδου που είναι πάνω από τη λόξα και κάτω από το άνοιγμα του χεριού διαγράφονται τρεις οριζόντιες σειρές από ζιγκ-ζαγκ και πούλιες. Τρεις σειρές διπλό αργυρόνημα στερεωμένες στη μία πλευρά ενώνονται με θηλιά με άλλες τρεις σειρές που ξεκινούν από την απέναντι πλευρά. Από πάνω, κατακόρυφο, κομψό μοτίβο από δύο ομόκεντρους τριπλούς κύκλους με μικρές θηλιές στην περίμετρο στηρίζει τρεις ελεύθερες σπείρες. Το ίδιο ακριβώς μοτίβο στολίζει τη γωνία της μπροστινής βελούδινης μπορντούρας. Χρυσαφί διπλό μεταξωτό γαϊτάνι με ενδιάμεσα ασημένιο κορδονέτο πλαισιώνει την μπορντούρα της βάσης και σχηματίζει τους πέντε μακριούς κορμούς με τις στρογγυλές κεφαλές που εξακτινώνονται από το βελούδινο κομμάτι και απλώνονται πάνω στη λόξα. Μέσα στους κύκλους είχαν τοποθετηθεί χρωματιστές χάντρες από τις οποίες σώζονται δύο κιτρινόχρυσες δεξιά και δυο κιτρινόχρυσες και μία μπλε αριστερά. Το περίγραμμα των κύκλων ανθίζει από τις μικρές, ασημένιες πούλιες και το αργυρόνημα το οποίο περιβάλλει με ζιγκ-ζαγκ και τους κορμούς του μοτίβου. Η πλευρά του κορμού που αγγίζει το φύλλο της πλάτης στολίζεται με ζιγκ-ζαγκ διανθισμένο με πούλιες που υψώνεται ως τη ραφή του ώμου, όμοιο με εκείνο που περιγράφει εσωτερικά τις δυο βελούδινες μπροστινές μπορντούρες. Το ζιγκ-ζαγκ που υπογραμμίζει την πλευρά του κορμού στη ραφή με το μπροστινό φύλλο συνεχίζει και περιβάλλει την καμπύλη του ανοίγματος του χεριού. Εκεί συναντιέται με το ζιγκ-ζαγκ που ανεβαίνει πλάι στη μπροστινή βελούδινη μπορντούρα και σχηματίζουν μαζί ρόμβους πάνω στη στενή λωρίδα του λευκού υφάσματος που καταλήγει στον ώμο. Πάνω από τη μπορντούρα της βάσης τρέχει λεπτή γιρλάντα από ασημοκλωστή και πούλιες ενώ στην εσωτερική γωνία που σχηματίζεται με την μπορντούρα του ανοίγματος προβάλλει ταπεινά κομψό κιονόσχημο ανθικό μοτίβο: από μακρύ, λοξό κορμό φύονται δυο πλαϊνές, συμμετρικές σπείρες ενώ ανάμεσά τους υψώνεται μικρό λουλούδι. Τέλος, στις οριζόντιες πλευρές της μπορντούρας της βάσης τρέχει επαναλαμβανόμενο, λεπτό μοτίβο, που αποτελεί μικρότερη παραλλαγή του κεντήματος στην μπροστινή γωνία.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
-
Height
0.580
Width
0.410
Production
Maker / Designer / Brand
grizades, chrysoraftades (gold tailors) (?)
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Material
beads
satin cotton
silk
silk cordon
silver cord
silver thread
spangles
velvet
wool yarn
Techniques
gold embroidery
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Acquisition date (circa)
28/6/1968
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1978,Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι, vol. 1, (Giannara-Ioannou, T. ed., Athens, Melissa publications. 
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.
Zora, P. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Athens, Ministry of Culture - Museum of Folk Greek Art. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives