sleeveless overcoat 6018/13
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, back
Sigouni from Attica, back
Decoration of the opening with red rich brocaded fabric 
Decoration of the opening with red rich brocaded fabric 
Embroidery of the front panel
Embroidery of the front panel
Side embroidery
Side embroidery
Embroidery at the bottom of the back
Embroidery at the bottom of the back
Embroidery at the bottom fo the front panel
Embroidery at the bottom fo the front panel
Embroidery of the edging of the opening
Embroidery of the edging of the opening
Object Identity
Object ID Number
6018/13
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
sigouni or sigouna
Style
peasant 
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, μόλις 1-2εκ. κοντύτερη από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Η λαιμόκοψη τυλίγεται με λωρίδα κόκκινης τσόχας σε δύο κομμάτια. Η ίδια τσόχα ντύνει την αρχή του μπροστινού ανοίγματος για 27εκ. με ταινία που φαρδαίνει ως το λοξό της τελείωμα. Στην εσωτερική της πλευρά, η ταινία γαρνίρεται με βυσσινί μεταξωτό γαϊτάνι και κορδόνι που σχηματίζουν πάνω στο κέντημα διακοσμητικές απολήξεις. Η τσόχα είναι φοδραρισμένη με εμπριμέ βαμβακερό τσίτι. Τα χρώματα του κεντήματος είναι λιγότερο αυστηρά από το συνηθισμένο καθώς το μαύρο έχει υποκατασταθεί από σκούρο καφέ και το μπλε, εκτός από την πολύ σκούρα του απόχρωση, εμφανίζει και ανοιχτότερες, θαλασσί κλωστές. Το κέντημα περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια μεγάλη, κεντρικά, στην πλάτη. Στα μπροστινά φύλλα, λεπτή, κεντητή ταινία ψηλά, λίγο κάτω από το άνοιγμα των χεριών, πότε οριζόντια (δεξιά) και πότε παράλληλη προς το άνοιγμα της μασχάλης, τέμνει το λευκό πανί. Στον χώρο που δημιουργείται και σε κατακόρυφο άξονα τετράγωνο σχήμα με οδοντωτό περίγραμμα στις τρεις πλευρές, στηρίζει το πρώτο από τα τρία τρίγωνο που έχουν τοποθετηθεί το ένα πάνω στο άλλο. Το κέντημα δεν είναι αριστοτεχνικό ούτε εμφανίζει συμμετρία στα δύο φύλλα. Τα τρίγωνα εμφανίζουν όρθιο σχηματικό κλαδί, ενώ τα τετράγωνα γεμίζουν γύρω από τις διασταυρούμενες διαγωνίους τους. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Κατεβαίνοντας, περιβάλλουν και την τριγωνική απόληξη της λόξας που γεμίζει κι αυτή με κέντημα, που σ' αυτό το σημείο αποκτά μεγάλο εύρος. Στη συνέχεια οι ταινίες στενεύουν λίγο και, φθάνοντας στα "δοντάκια" της μπορντούρας, η ταινία της πλάτης θα στενέψει κι άλλο προτού εισχωρήσει στην μπορντούρα της βάσης. Στο κέντημα της λόξας, μεγάλο τρίγωνο στηρίζει άλλο, μικρότερο που δεν στέκεται πάντοτε όρθιο (αριστερά). Γεμίζουν με σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο. Οι μετόπες της βάσης διακοσμούνται με έναν ανθισμένο "μαστραπά", εκτός από την κεντρική της πλάτης που έχει χωρέσει δύο. Εκτός από τον σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο, έλικες, μαίανδροι και ζιγκ-ζαγκ συμπληρώνουν τα μοτίβα ενός κεντήματος με πολύ μέτρια εκτέλεση.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
"mastrapas (pitcher)"
Height
0.750
Width
0.610
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, maistres
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Material
cotton
felt
silk cordon
wool thread
wool yarn
Techniques
embroidery, chain
embroidery, riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
28/9/1968
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1978,Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι, vol. 1, (Giannara-Ioannou, T. ed., Athens, Melissa publications. 
Koulocheri, M. 2004, Σπάτων Ένδυσις, Athens, Lyceum Club of Greek Women, Spata branch.
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.
Zora, P. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Athens, Ministry of Culture - Museum of Folk Greek Art. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives