αμάνικος επενδύτης 6018/13
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Διακόσμηση ανοίγματος με κόκκινη τσόχα 
Διακόσμηση ανοίγματος με κόκκινη τσόχα 
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Πλαϊνό κέντημα
Πλαϊνό κέντημα
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση του μπροστινού φύλλου
Κέντημα στη βάση του μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπορντούρας ανοίγματος
Κέντημα μπορντούρας ανοίγματος
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
6018/13
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιγκούνι ή σιγκούνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, μόλις 1-2εκ. κοντύτερη από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Η λαιμόκοψη τυλίγεται με λωρίδα κόκκινης τσόχας σε δύο κομμάτια. Η ίδια τσόχα ντύνει την αρχή του μπροστινού ανοίγματος για 27εκ. με ταινία που φαρδαίνει ως το λοξό της τελείωμα. Στην εσωτερική της πλευρά, η ταινία γαρνίρεται με βυσσινί μεταξωτό γαϊτάνι και κορδόνι που σχηματίζουν πάνω στο κέντημα διακοσμητικές απολήξεις. Η τσόχα είναι φοδραρισμένη με εμπριμέ βαμβακερό τσίτι. Τα χρώματα του κεντήματος είναι λιγότερο αυστηρά από το συνηθισμένο καθώς το μαύρο έχει υποκατασταθεί από σκούρο καφέ και το μπλε, εκτός από την πολύ σκούρα του απόχρωση, εμφανίζει και ανοιχτότερες, θαλασσί κλωστές. Το κέντημα περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια μεγάλη, κεντρικά, στην πλάτη. Στα μπροστινά φύλλα, λεπτή, κεντητή ταινία ψηλά, λίγο κάτω από το άνοιγμα των χεριών, πότε οριζόντια (δεξιά) και πότε παράλληλη προς το άνοιγμα της μασχάλης, τέμνει το λευκό πανί. Στον χώρο που δημιουργείται και σε κατακόρυφο άξονα τετράγωνο σχήμα με οδοντωτό περίγραμμα στις τρεις πλευρές, στηρίζει το πρώτο από τα τρία τρίγωνο που έχουν τοποθετηθεί το ένα πάνω στο άλλο. Το κέντημα δεν είναι αριστοτεχνικό ούτε εμφανίζει συμμετρία στα δύο φύλλα. Τα τρίγωνα εμφανίζουν όρθιο σχηματικό κλαδί, ενώ τα τετράγωνα γεμίζουν γύρω από τις διασταυρούμενες διαγωνίους τους. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Κατεβαίνοντας, περιβάλλουν και την τριγωνική απόληξη της λόξας που γεμίζει κι αυτή με κέντημα, που σ' αυτό το σημείο αποκτά μεγάλο εύρος. Στη συνέχεια οι ταινίες στενεύουν λίγο και, φθάνοντας στα "δοντάκια" της μπορντούρας, η ταινία της πλάτης θα στενέψει κι άλλο προτού εισχωρήσει στην μπορντούρα της βάσης. Στο κέντημα της λόξας, μεγάλο τρίγωνο στηρίζει άλλο, μικρότερο που δεν στέκεται πάντοτε όρθιο (αριστερά). Γεμίζουν με σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο. Οι μετόπες της βάσης διακοσμούνται με έναν ανθισμένο "μαστραπά", εκτός από την κεντρική της πλάτης που έχει χωρέσει δύο. Εκτός από τον σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο, έλικες, μαίανδροι και ζιγκ-ζαγκ συμπληρώνουν τα μοτίβα ενός κεντήματος με πολύ μέτρια εκτέλεση.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
"μαστραπάς"
Ύψος
0.750
Πλάτος
0.610
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, μαΐστρες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μεταξωτό
μάλλινη κλωστή
μαλλί
τσόχα
Τεχνικές
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, ρίζα
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Αρβανίτες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
28/9/1968
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Δέδε-Μιχαήλ, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Αθήνα.
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Κουλοχέρη, Μ. 2004, Σπάτων Ένδυσις, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων Σπάτων.
Μαρίνη, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Αχαρνές.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα