sleeveless overcoat 891/1,δ

Inner griza, front

Inner griza, back

Bottom part of the front panel: decoration with gold embroidery

Double griza

Object Identity

Object ID Number

891/1,δ

Object name

sleeveless overcoat

Other / Local name

griza, grizo, roucho

Style

peasant

Production date (circa)

1850-1880

Part of outfit

Yes

Physical Description

Description

Η εσωτερική γρίζα από τα διπλά γρίζα (βλ.891/1,γ), τον νυφιάτικο και γιορτινό αμάνικο επενδύτη που απαντά αποκλειστικά στα Μεσόγεια και το Μενίδι. Είναι μακρύτερη από την εξωτερική γρίζα και λιγότερο διακοσμημένη, έτσι ώστε φορεμένη να υπερτονίζει την πορφύρα, την κόκκινη τσόχα που βάφει τις φαρδιές χαμηλές μπορντούρες τους. Καθώς το κέντημα στα πουκάμισα άρχισε να ψηλώνει, τα γρίζα άρχισαν να κονταίνουν και, μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, έφταναν μόνο ως την αρχή των μηρών. Λίγο πριν το τέλος του ίδιου αιώνα, τα διπλά γρίζα εξέλιπαν και αντικαταστάθηκαν από μονές γρίζες. Το χρυσοκέντημα, και εδώ όπως και στα άλλα τμήματα της φορεσιάς, εμφανίζεται μετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Είναι φτιαγμένη από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που

οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στη νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Όλα της τα ανοίγματα στολίζονται με κόκκινη τσόχα που, στη βάση της, φτάνει τα 16εκ. Η γρίζα έχει κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά, από πάνω ως κάτω, και είναι φτιαγμένη από ένα φύλλο στην πλάτη, από ένα φύλλο δεξιά κι αριστερά μπροστά, και δυο πλαϊνές λόξες που συμπληρώνονται με τσόχα κάτω από το άνοιγμα του χεριού. Στο πίσω μέρος της βάσης τους, οι λόξες συμπληρώνονται με τριγωνικό κομμάτι από το ίδιο ύφασμα. Τα ανοίγματα είναι φοδραρισμένα με πράσινο βαμβακερό πανί. Η λαιμόκοψη και τα ανοίγματα των χεριών στολίζονται με στενή λωρίδα κόκκινης τσόχας, φαρδύτερη πίσω στην πλάτη, που συνοδεύεται από βυσσινί μεταξωτό γαϊτάνι. Στην πλαϊνή τσόχα, ανάμεσα στη λόξα και το άνοιγμα της μασχάλης, τέσσερις σειρές διπλό βυσσινί γαϊτάνι στερεωμένες στη μία πλευρά ενώνονται με θηλιά με άλλες τέσσερις σειρές που ξεκινούν από την απέναντι πλευρά. Η λωρίδα της κόκκινης τσόχας που πλαισιώνει το μπροστινό άνοιγμα σχεδόν διπλασιάζεται 16 πόντους πριν το τελείωμά της, και από το σημείο αυτό αρχίζει η ραφή που θα την απομακρύνει από την μπορντούρα της βάσης, από την οποία την ξεχωρίζει άλλωστε και το κατά 4εκ. μικρότερο μήκος της. Στην αρχή της ραφής, εσωτερικά, μικρό ορθογώνιο κομμάτι τσόχας προεκτείνει τις μπορντούρες. Η ραφή, τονισμένη με χρυσό γαϊτάνι, ανοίγει χαμηλότερα και κλείνει με σχεδόν τριγωνικό κομματάκι τσόχας, κεντημένο με χρυσό κορδονέτο. Χρυσό γαϊτάνι περιτρέχει τη βάση και τα ανοίγματα της γρίζας, εκτός από τη λαιμόκοψη και το άνοιγμα των χεριών. Ζιγκ-ζαγκ με θηλιές το συνοδεύει στο μπροστινό και πλαϊνό άνοιγμα υποχωρώντας μπροστά σε μεγαλύτερο κέντημα ή στο μικρό, ορθογώνιο κομματάκι τσόχας. Χρυσό γαϊτάνι περιστρέφεται ελικοειδώς σχηματίζοντας στη βάση της γρίζας επαναλαμβανόμενο μικρό μοτίβο που σε απλουστευμένη μορφή στολίζει και το κάτω μέρος του μπροστινού ανοίγματος. Δύο μεγαλύτερα μοτίβα στολίζουν συμμετρικά το άνοιγμα-σχίσιμο. Μπροστά, κανονικό και αντεστραμμένο ελικοειδές "S" με λουλουδάκι στο μέσον του. Στη γωνία της μεγάλης μπορντούρας λουλουδάκι με ουρά, διάττοντα αστέρα που ανοίγει σε δυο έλικες.

Decoration & Patterns

Decoration

stylized decoration

Decorative patterns / subjects

flowers

Height

0.750

Width

0.600

Production

Maker / Designer / Brand

grizades, chrysoraftades (gold tailors)