sleeveless overcoat 894/4,β
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, back
Sigouni from Attica, back
Gold embroidered velvet
Gold embroidered velvet
Embroidery of the white front panel
Embroidery of the white front panel
Side embroidery
Side embroidery
Embroidery at the bottom of the back
Embroidery at the bottom of the back
Embroidery at the bottom of the front panel
Embroidery at the bottom of the front panel
Embroidery of the edging of the opening
Embroidery of the edging of the opening
Object Identity
Object ID Number
894/4,β
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
sigouni or sigouna
Style
peasant 
Production date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Part of outfit
Yes
Physical Description
Description
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 4εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Κάτω από τους ώμους και σε μήκος 33εκ., το άνοιγμα πλαισιώνεται από βυσσινί βελούδινη ταινία, που περιγράφεται από χρυσογάιτανο. Στο τελείωμά της, πάλι με χρυσό γαϊτάνι, περιγράφεται από ένας βελούδινος κύκλος στην κάθε πλευρά. Το χρυσοκέντημα στο βελούδο είναι λεπτό και πολύ διακοσμητικό χωρίς να είναι ιδιαίτερα επιμελημένο. Επιστρατεύει ζιγκ-ζαγκ, μικρές θηλιές και, στον αριστερό ώμο, σπείρες. Στενή βελούδινη λωρίδα διακοσμεί και τη λαιμόκοψη. Στο εσωτερικό άνοιγμα, το βελούδο γαρνίρεται με βυσσινί γαϊτάνι. Στην άλλη του πλευρά, το χρυσό γαϊτάνι πατάει πάνω σε λιλά κορδέλα που στερεώνεται με χρυσό ζιγκ-ζαγκ. Το βελούδο έχει φοδραριστεί με υπόλευκο χοντρό βαμβακερό πανί. Το κέντημα με τα αυστηρά χρώματα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια διπλή στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, μια οριζόντια κεντητή ταινία τέμνει το λευκό πανί, ψηλά, λίγο κάτω από το άνοιγμα των χεριών. Στον κεντρικό κατακόρυφο άξονα και πάνω από λουλούδι με μεγάλο στρογγυλό κέντρο και μικρά, τριγωνικά πέταλα, έχουν τοποθετηθεί, το ένα πάνω στο άλλο, τρία μεγάλα τρίγωνα και ένα μικρότερο που πατά στην οριζόντια ταινία. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Σε καθένα απ' αυτά τα τριγωνικά σχήματα, ακόμη και στο μικρότερο, έχει χωρέσει σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή, τακουκλάκια ή κρούσκεζε. Μια τέτοια μορφή, μεγαλύτερη και πανηγυρική, γεμίζει τις μετόπες στο κέντημα της βάσης. Με υψωμένα τα χέρια, επιδεικνύει μικρότερη μορφή στο εσωτερικό του σώματός της. Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Στο σημείο όπου αρχίζει η λόξα, οι ταινίες συστρέφονται σε μεγάλο, καμπύλο σχήμα με διπλούς έλικες στο κέντρο, προτού ξαναχωρίσουν ακολουθώντας τις ραφές της λόξας. Ανάμεσά τους, δύο ακόμη τρίγωνα, το ένα πάνω στ' άλλο, περιέχουν από μια γυναικεία μορφή. Από τα δύο άκρα της βάσης του επάνω τριγώνου κρέμεται αλυσίδα από μικρά τριγωνάκια, σαν κόσμημα κεφαλοκαλύμματος με βυζαντινή χροιά. Στις διαχωριστικές κεντημένες ζώνες μόλις και μετά βίας διακρίνονται μέσα απ' τις σκοτεινές, πυκνές κλωστές κάποια γραμμικά μοτίβα, κυρίως ζιγκ-ζαγκ, αλλά και σχηματικός ανθικός διάκοσμος (κλαδάκια με τρία λουλούδια) στην μπορντούρα του ανοίγματος. Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
women, cypress, flower
Height
0.780
Width
0.600
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, maistres
Production date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Material
cotton
cotton ribbon
gold cordon
gold thread
silk cordon
thin gold cord
velvet
wool thread
wool yarn
Techniques
embroidery, chain
embroidery, riza (stem stitch)
gold embroidery
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1978,Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι, vol. 1, (Giannara-Ioannou, T. ed., Athens, Melissa publications. 
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.
Zora, P. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Athens, Ministry of Culture - Museum of Folk Greek Art. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives