αμάνικος επενδύτης 894/4,β
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Χρυσοκεντημένο βελούδο
Χρυσοκεντημένο βελούδο
Κέντημα λευκού μπροστινού φύλλου 
Κέντημα λευκού μπροστινού φύλλου 
Πλαϊνό κέντημα
Πλαϊνό κέντημα
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση μπροστινού φύλλου
Κέντημα στη βάση μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπορντούρας ανοίγματος
Κέντημα μπορντούρας ανοίγματος
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
894/4,β
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιγκούνι ή σιγκούνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 4εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Κάτω από τους ώμους και σε μήκος 33εκ., το άνοιγμα πλαισιώνεται από βυσσινί βελούδινη ταινία, που περιγράφεται από χρυσογάιτανο. Στο τελείωμά της, πάλι με χρυσό γαϊτάνι, περιγράφεται από ένας βελούδινος κύκλος στην κάθε πλευρά. Το χρυσοκέντημα στο βελούδο είναι λεπτό και πολύ διακοσμητικό χωρίς να είναι ιδιαίτερα επιμελημένο. Επιστρατεύει ζιγκ-ζαγκ, μικρές θηλιές και, στον αριστερό ώμο, σπείρες. Στενή βελούδινη λωρίδα διακοσμεί και τη λαιμόκοψη. Στο εσωτερικό άνοιγμα, το βελούδο γαρνίρεται με βυσσινί γαϊτάνι. Στην άλλη του πλευρά, το χρυσό γαϊτάνι πατάει πάνω σε λιλά κορδέλα που στερεώνεται με χρυσό ζιγκ-ζαγκ. Το βελούδο έχει φοδραριστεί με υπόλευκο χοντρό βαμβακερό πανί. Το κέντημα με τα αυστηρά χρώματα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια διπλή στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, μια οριζόντια κεντητή ταινία τέμνει το λευκό πανί, ψηλά, λίγο κάτω από το άνοιγμα των χεριών. Στον κεντρικό κατακόρυφο άξονα και πάνω από λουλούδι με μεγάλο στρογγυλό κέντρο και μικρά, τριγωνικά πέταλα, έχουν τοποθετηθεί, το ένα πάνω στο άλλο, τρία μεγάλα τρίγωνα και ένα μικρότερο που πατά στην οριζόντια ταινία. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Σε καθένα απ' αυτά τα τριγωνικά σχήματα, ακόμη και στο μικρότερο, έχει χωρέσει σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή, τακουκλάκια ή κρούσκεζε. Μια τέτοια μορφή, μεγαλύτερη και πανηγυρική, γεμίζει τις μετόπες στο κέντημα της βάσης. Με υψωμένα τα χέρια, επιδεικνύει μικρότερη μορφή στο εσωτερικό του σώματός της. Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Στο σημείο όπου αρχίζει η λόξα, οι ταινίες συστρέφονται σε μεγάλο, καμπύλο σχήμα με διπλούς έλικες στο κέντρο, προτού ξαναχωρίσουν ακολουθώντας τις ραφές της λόξας. Ανάμεσά τους, δύο ακόμη τρίγωνα, το ένα πάνω στ' άλλο, περιέχουν από μια γυναικεία μορφή. Από τα δύο άκρα της βάσης του επάνω τριγώνου κρέμεται αλυσίδα από μικρά τριγωνάκια, σαν κόσμημα κεφαλοκαλύμματος με βυζαντινή χροιά. Στις διαχωριστικές κεντημένες ζώνες μόλις και μετά βίας διακρίνονται μέσα απ' τις σκοτεινές, πυκνές κλωστές κάποια γραμμικά μοτίβα, κυρίως ζιγκ-ζαγκ, αλλά και σχηματικός ανθικός διάκοσμος (κλαδάκια με τρία λουλούδια) στην μπορντούρα του ανοίγματος. Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
γυναίκες, κυπαρίσσι, λουλούδι
Ύψος
0.780
Πλάτος
0.600
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, μαΐστρες
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Υλικά
βαμβάκι
βελούδο
γαϊτάνι μεταξωτό
γαϊτάνι χρυσό
κορδέλα βαμβακερή
κορδονέτο χρυσό 
μάλλινη κλωστή
μαλλί
χρυσοκλωστή
Τεχνικές
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, ρίζα
υφαντό
χρυσοκέντημα
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Αρβανίτες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Δέδε-Μιχαήλ, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Αθήνα.
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Μαρίνη, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Αχαρνές.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα