sleeveless overcoat 1038/2,α
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, front
Sayias, back
Sayias, back
Vathraki and lagiolia (gores) of the sayias
Vathraki and lagiolia (gores) of the sayias
Lining with bokhara at the border and at the opening 
Lining with bokhara at the border and at the opening 
Embroidered band of the border, detail 
Embroidered band of the border, detail 
Object Identity
Object ID Number
1038/2,α
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
chartzotos
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
Yes
Physical Description
Description
Σαγιάς, φτιαγμένος από ένα είδος πικέ, βαμβακερό πανί του εμπορίου με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Είναι βαμμένος με λουλάκι (γαλαζούρα) από τις γυναίκες και σιδερωμένος με κάποιο βαρύ αντικείμενο που φτιάχνει στα λαγκιόλια τις πιέτες, μπλέτες. Είναι φτιαγμένος από ένα κομμάτι υφάσματος πίσω, τη "μάνα", που φθάνει ως το πίσω μέρος της λαιμόκοψης. Στους ώμους, αντικαθίσταται από λωρίδα απλού πανιού που δείχνει πολύ μικρή καθώς την έχουν από μέσα κοντύνει. Πάνω από το λαγκιόλι και ως το άνοιγμα του χεριού έχει προστεθεί μακρόστενο κομμάτι υφάσματος, το βαθράκι, που ενώνει το φύλλο της πλάτης με το μπροστινό φύλλο. Το στενό μπροστινό φύλλο φθάνει ως τα μισα του κάτω ανοίγματος του χεριού και ανεβαίνει πλάι του σχηματίζοντας λεπτή τιράντα, με στρογγυλάδα
στη λαιμόκοψη. Ανάμεσα στο μπροστινό φύλλο και το άνοιγμα μεσολαβεί λοξό φύλλο, το μπροστάρι, που στενεύει ψηλά και ολοκληρώνει τη στρογγυλή λαιμόκοψη. Ο σαγιάς έχει ένα λαγκιόλι που δεν είναι πτυχωμένο, κι ένα κοντύτερο, ενωμένο με την πίσω "μάνα", που σταματάει αρκετά πριν τη μέση. Το επάνω μέρος του κορμού είναι φοδραρισμένο με το απλό βαμβακερό πανί που έφτιαξε τις τιράντες στους ώμους. Φαρδιά λωρίδα από μπουχασί φοδράρει τον ποδόγυρο και ανεβαίνει το μπροστινό άνοιγμα φθάνοντας σχεδόν ως την αρχή του. Στο πίσω φύλλο, λίγο κάτω από το ύψος της μέσης, έχει στερεωθεί, διπλωμένη στα δύο, λευκή κορδέλα του μέτρου. Όλες οι ραφές του σαγιά, ακόμη και η μικρή οριζόντια στο βαθράκι, συνοδεύονται στις δύο πλευρές από διπλό γαζί χειρός με στριμμένη μάλλινη κλωστή (σκούλο), σε καστανοπράσινο χρώμα. Στην ένωση του μπροστινού φύλλου με το μπροστάρι, το διπλό γαζί σταματά στα 40εκ. περίπου από τον ποδόγυρο και συνεχίζει ψηλότερα ως μονό. Είκοσι εκατοστά πάνω από τον ποδόγυρο, μαύρη οριζόντια, δαντελωτή τρέσα, η πανωλόρδα, που παλιά έπλεκαν οι γυναίκες με το βελονάκι, τρέχει παράλληλα προς την κεντητή ταινία του ποδόγυρου. Η ταινία έχει εσωτερική επένδυση και είναι στερεωμένη μόνο στην επάνω της πλευρά. Το κέντημα του σαγιά με μεταξωτά χάρτζια ή ζέχια, που του δίνουν και το όνομα χαρτζωτός, παραπέμπει στην περιοχή Καρδίτσας-Τρικάλων όπου και κυριαρχεί το πορτοκαλί χρώμα. Ο καρδιτσιώτικος σαγιάς όμως, είναι συνήθως λευκός χωρίς να λείπουν και οι εξαιρέσεις. Στα Τρίκαλα πάλι, ο εσωτερικός σαγιάς, ο χαμπλουσαγιάς, είναι όμοιος με τον εξωτερικό, απλά είναι κατά 10εκ. κοντύτερος. Εδώ έχουμε ένα σαγιά από το νυφιάτικο, καλό ύφασμα, χωρίς πτυχωτά λαγκιόλια, διακοσμημένο με γαζιά και, κυρίως, με την κεντητή λωρίδα χαρτζωτού νυφικού σαγιά στον ποδόγυρο που, συνήθως, ταίριαζε με το κέντημα του γιλέκου. Η κεντητή ταινία, με βυσσινί τσόχα στο τελείωμα, εμφανίζει το διακοσμητικό θέμα που ονομάζεται κλειδί και που συνίσταται σε ζευγάρια από σπείρες που εμπλέκονται μεταξύ τους. Από πάνω τους, σειρά από μυτάκια ή ντουγαδάκια. Επικρατεί το λαμπερό χρυσοκίτρινο χρώμα που, στο μοτίβο, συνδυάζεται πάντοτε με γκρενά και εναλλάξ με πράσινο ή μπλε. Στο τελείωμα της ταινίας, λεπτή γκριζογάλανη κορδέλα του εμπορίου σχηματίζει ζιγκ-ζαγκ.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
small points, keys
Height
1.110
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, vlachs
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
cotton ribbon
felt
wool thread
Techniques
applique
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
embroidery, stitch
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1982, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία,Ioannina.

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives