sleeveless overcoat
895/5,δ
Object Identity
Object ID Number
895/5,δ
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
sigouni or sigouna
Style
peasant
Production date range
first half of 20th century
Part of outfit
Yes
Physical Description
Description
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 3εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας άνοιγμα περίπου 8εκ. Στη μύτη του ανοίγματος, κόκκινος κύκλος από τσόχα περιγράφεται με το γαϊτάνι του τελειώματος, ενώ πάνω του η περιφέρεια τονίζεται με κοραλί και λευκό νήμα. Στο κέντρο του κύκλου, μικρός, κλώστινος κόμπος. Η λαιμόκοψη έχει ντυθεί με στενή βελούδινη ταινία που φαρδαίνει πλαισιώνοντας το μπροστινό άνοιγμα σε μήκος 17εκ. Περιβάλλεται από χρυσό γαϊτάνι και έχει ντυθεί εσωτερικά με ανοιχτόχρωμη κόκκινη κορδέλα. Το πλάτος της καταλαμβάνει χρυσή τρέσα που προχωρεί και στην αρχή της λαιμόκοψης. Τα χρώματα του κεντήματος δεν είναι αυστηρά καθώς το μαύρο έχει περιοριστεί στο ελάχιστο, το μπλε δεν είναι στην πιο σκούρα του απόχρωση και το πράσινο, που επικρατεί, είναι αρκετά ζωηρό. Το κέντημα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες σταματούν στο φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου). Λεπτότερες ταινίες, χωρίς να βρίσκονται ακριβώς στην προέκτασή τους, εισχωρούν στην μπορντούρα σχηματίζοντας διάχωρα, από ένα στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και ένα μεγαλύτερο στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στο διακοσμητικό μοτίβο του μπροστινού φύλλου, δύο τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο με "μαστραπά" στο εσωτερικό τους, στηρίζονται σε ορθογώνια με οδοντωτές απολήξεις και στις τέσσερις πλευρές, διακοσμημένο κι αυτό με "μαστραπά". Στο κέντρο του, κόκκινος κύκλος από τσόχα με λευκό σταυρό στο μέσον, εγγεγραμμένο σε εσωτερική περιφέρεια σχεδιασμένη με ροδί κλωστή. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Δύο τρίγωνα, το ένα πάνω στο άλλο, φτιάχνουν και το πλαϊνό κέντημα πάνω στη λόξα με το μικρότερο να είναι ψηλά. Από τις άκρες της βάσης του κρέμονται δυο στενότατες, κεντημένες λωρίδες που φτάνουν ως τα "δοντάκια" της βάσης. Στα διάχωρα της μεγάλης μπορντούρας έχει τοποθετηθεί από ένας "μαστραπάς". Η διακοσμητική σύλληψη είναι η ίδια και οι διαφορές καθορίζονται από τον χώρο. Μόνον ο κεντρικός, μεγάλος "μαστραπάς" είναι και ανθισμένος με δυο συμμετρικά λουλούδια. Τις εντυπώσεις κλέβουν οι ελικοειδείς βλαστοί με τα μεγάλα, ακτινωτά φύλλα που θυμίζουν αρχαίες φτερούγες. Δεξιά κι αριστερά από κάθε "μαστραπά", δυο συμμετρικά σχήματα ίσως είναι αντεστραμμένες γυναικείες φιγούρες. Στο μπροστινό δεξιό φύλλο, οι "φιγούρες" έχουν σώμα "μαστραπά". Λοξά κλαδιά με γραμμικά φύλλα και ελικοειδείς βλαστοί, που συχνά συνδυάζονται σε καρδιόσχημο μοτίβο, είναι τα αγαπημένα θέματα στις κατακόρυφες ταινίες. Μαζί τους κι ένα αλυσοειδές μοτίβο που στο μπροστινό, αριστερό φύλλο καταλήγει σε ορθή, "γυναικεία μορφή". Στη μπορντούρα του μπροστινού ανοίγματος, εναλλάσσονται ελικοειδείς βλαστοί και πάλι με τα ακτινωτά τους φύλλα που συνδυάζονται σχηματίζοντας πότε "μαστραπά", πότε διπλό "v" το ένα πάνω στο άλλο και πότε "S". Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
"mastrapas (pitcher)", woman (?), scrolls
Height
0.740
Width
0.540
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, maistres
Production date range
first half of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
-
Material
brailed gold fillet
felt
gold cordon
ribbon of heavy silk fabric
silk thread
velvet
wool thread
wool yarn
Techniques
embroidery,
chain
embroidery,
riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
first half of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives