Δημοτική Μουσική, Χοροί - Τραγούδια, Νάουσα Μακεδονίας, Λεμεσός Κύπρου
Δημοτική Μουσική, Χοροί - Τραγούδια, Νάουσα Μακεδονίας, Λεμεσός Κύπρου
Μουσικές Εκδόσεις - Δίσκοι Βινυλίου
Κωδικός Προϊόντος:
CDL001
Δημοτική Μουσική, Χοροί - Τραγούδια, Νάουσα Μακεδονίας, Λεμεσός Κύπρου

Τροπικό στη δομή και μονόφωνο είναι το ελληνικό δημοτικό τραγούδι. Οι μελωδίες του δηλαδή στηρίζονται σε διαφορετική αλληλουχία διαστημάτων από αυτήν του μείζονα και ελάσσονα της δυτικής μουσικής και τραγουδιούνται και παίζονται χωρίς αρμονική συνοδεία.

Εξαίρεση αποτελούν ωρισμένα νεώτερα λαϊκά τραγούδια στον μείζονα και ελάσσονα τρόπο, που τα ακούμε κατά κανόνα απλά εναρμονισμένα - επτανησιακή καντάδα, αθηναϊκή καντάδα κλπ. - όπως επίσης και ωρισμένα τραγούδια της Βορείου Ηπείρου που τραγουδιούνται πολυφωνικά. Ρυθμικά, τα δημοτικά τραγούδια διαιρούνται α) σε μελωδίες περιοδικού ρυθμικού τύπου - περιοδική επανάληψη ενός ρυθμικού σχήματος όπως π.χ. όλες οι χορευτικές μελωδίες - και β) σε μελωδίες ελευθέρου ρυθμικού τύπου - ελεύθερη ροή διαφόρων ρυθμικών σχημάτων, όπως π.χ. τα τραγούδια της τάβλας κλπ. Στις μελωδίες περιοδικού τύπου συναντάμε απλούς δίσημους, τρίσημους κλπ ρυθμούς - 2/4, 3/4 κλπ. καθώς και άλογους ρυθμούς ή ρυθμούς ακσάκ, όπως έχει επικρατήσει να λέγωνται - 5/8, 7/8, 9/8 κλπ. (ακσάκ = κουτσός).

Τα κυριώτερα μουσικά όργανα.
Ιδιόφωνα: ζίλια (κύμβαλα) τρίγωνο, μασά, παλαμάκια κ.α.
Μεμβρανόφωνα: νταούλι, τουμπί - είδος μικρού νταουλιού - ντέφι, τουμπελέκι (στάμνα) κ.α.
Αερόφωνα: φλογέρα, σουραύλι, μαντούρα, ζουρνάς - ή πίπιζα ή καραμούζα - τσαμπούνα, γκάιντα, κλαρίνο
Χορδόφωνα: ταμπουράς, λαγούτο, αχλαδόσχημη λύρα, φιαλόσχημη λύρακεμεντζέ των Ελλήνων του Πόντου), κανονάκι, σαντούρι και βιολί

Από τα οργανικά συγκροτήματα τα πιο γνωστά, πανελλήνια, είναι: η ζυγιά - από το ζυγός, δύο όργανα - ένας ή δύο ζουρνάδες και νταούλι που συναντάμε στην ηπειρωτική Ελλάδα, η νησιωτική ζυγιά βιολί και λαγούτο και η κομπανία κλαρίνο, βιολί, λαγούτο και σαντούρι, που σιγά-σιγά αντικαθιστά τη ζυγιά ζουρνάς-νταούλι. Ας σημειωθεί ότι το ελληνικό τραγούδι παίζεται και τραγουδιέται στη φυσική και όχι στην συγκερασμένη κλίμακα της Δύσης, όταν οι τραγουδιστές και οι παιχνιδιάτορες δεν έχουν δεχτεί την επίδραση της δυτικής μουσικής. 

Οι ελληνικοί χοροί που συνοδεύονται άλλοτε από τραγούδι και άλλοτε από τα διάφορα μουσικά όργανα, διαιρούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τους πηδηχτούς και τους συρτούς. Οι πρώτοι διακρίνονται για τον αυστηρό μαζί και λεβέντικο χαρακτήρα τους και χορεύονται κυρίως από τους άνδρες, ενώ οι δεύτεροι - οι συρτοί - περισσότεροι λυρικοί και ήρεμοι στην κίνησή τους χορεύονται πολύ και από τις γυναίκες. Μία τρίτη κατηγορία αποτελείται από χορούς σύνθετους, πηδηχτούς και συρτούς μαζί. Ανάλογα με τον αριθμό των χορευτών και τον τρόπο με τον οποίο χορεύονται έχουμε: χορούς ομαδικούς, που είναι συνήθως κυκλικοί, όπως π.χ. ο καλαματιανός, χορούς αντικρυστούς, που χορεύονται από ένα ζευγάρι χορευτών, ο ένας απέναντι στον άλλο, όπως π.χ. ο νησιώτικος μπάλος και χορούς για ένα μόνον χορευτή, όπως π.χ. ο χορός του δρεπανιού στην Κύπρο κ.α. 

Φοίβος Ανωγειανάκης

Έτος έκδοσης
1975
Εκδόσεις
Λύκειον των Ελληνίδων
Κωδικός
LCGW 101
Κείμενα
Φοίβος Ανωγειανάκης
Μετάφραση κειμένων
Ποθούλα Καψαμπέλη
Διεύθυνση παραγωγής
Λευτέρης Δρανδάκης
Γλώσσα κειμένων
Eλληνικά / Aγγλικά
Περιεχόμενα

Πλευρά Α' - Νάουσα Μακεδονίας
1. Ζαλιστός – Πατινάδα (Οργανικό) 4:05
2. Παπαδιά (Οργανικό) 2:57
3. Μακρυνίτσα (Οργανικό) 2:57
4. Νιζάμικος (Οργανικό) 1:46
Ζουρνάς: Ευάγγ. Ψαθάς
Νταούλι: Δημήτ. Ψαθάς
5. Μουσταμπέικος (Οργανικό) 2:04
Ζουρνάς: Στ. Παζαρέντζης
Ζουρνάς (ίσο): Δημ. Αγγέλτζης
Νταούλι: Τρ. Παζαρέντζης

Πλευρά Β' - Λεμεσός Κύπρου
1. Δίστιχα του Γάμου 2:50
Τραγούδι: Σπ. Φιλίππου
2. Αντικρυστοί χοροί γυναικών (Οργανικό) 6:04
3. Τσιατιστά (Δίστιχα) 1:40
Τραγούδι: Κ. Παπαχαραλάμπους
4. Χορός του δρεπανιού (Οργανικό) 2:07
5. Συρτός: Ψιντρί βασιλικιά μου (Οργανικό) 2:40
Βιολί: Κώστας Παπαχαραλάμπους
Λαούτο: Σπύρος Φιλίππου

Μουσικοί

Νάουσα Μακεδονίας
Ζουρνάς: Ευάγγ. Ψαθάς
Νταούλι: Δημήτ. Ψαθάς
Ζουρνάς: Στ. Παζαρέντζης
Ζουρνάς (ίσο): Δημ. Αγγέλτζης
Νταούλι: Τρ. Παζαρέντζης

Λεμεσός Κύπρου
Τραγούδι: Σπ. Φιλίππου
Τραγούδι: Κ. Παπαχαραλάμπους
Βιολί: Κώστας Παπαχαραλάμπους
Λαούτο: Σπύρος Φιλίππου

Σημειώσεις / Πληροφορίες

Νάουσα Μακεδονίας
1. Ηχογράφηση Νο. 1,2,3,4: Αθήνα, Studio Sifilms, Αύγουστος 1967
Μαγνητόφωνο: Ampex 351
Ηχολήπτης: Σ. Σιγανός
2. Ηχογράφηση Νο. 5: (στο ύπαιθρο), Επισκοπή Ναούσης, Ιούνιος 1975
Μαγνητόφωνο: Teac A 3340
Ηχολήπτης: Ι. Συγκλέτος (Polysound)

Λεμεσός Κύπρου
Ηχογράφηση: Αθήνα, Studio Sifilms, Σεπτέμβριος 1969
Μαγνητόφωνο: Ampex 351
Ηχολήπτης: Σ. Σιγανός