αμάνικος επενδύτης 13139
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Πλαϊνό κέντημα
Πλαϊνό κέντημα
Προφίλια μπροστινού ανοίγματος 
Προφίλια μπροστινού ανοίγματος 
Μπορντούρα πλάτης
Μπορντούρα πλάτης
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
13139
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιγκούνι ή σιγκούνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά
φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα, που φθάνει στα 4εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Στο πίσω μέρος της, η λαιμόκοψη ντύνεται εξωτερικά με καφέ βαμβακερό πανί και, εσωτερικά, με υπόλευκο πανί. Το μπροστινό άνοιγμα σε μήκος 40εκ. από το ξεκίνημά του, στολίζεται με επίρραπτες βελούδινες ταινίες, τα προφίλια. Οι ταινίες, που αρχίζουν με μικρή ασυμμετρία, περιγράφονται από μαύρο, μεταξωτό κορδόνι. Η στρογγυλεμένη, γλωσσωτή τους απόληξη απομονώνεται από το γαϊτάνι και περιγράφεται χωριστά. Τα προφίλια που φοδράρονται με μαύρο πανί, έχουν εσωτερική ενίσχυση από χοντρό χαρτόνι. Το ολόμαυρο κέντημα που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια, μεγαλύτερη, στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Κεντητή ταινία, παράλληλη προς την ταινία κάτω από το άνοιγμα των χεριών, μειώνει το ύψος του κεντήματος στο μπροστινό φύλλο. Σε κατακόρυφο άξονα και πάνω από μεγάλο τετράγωνο, διαιρεμένο σε μικρότερα, που έχει στις τρεις του πλευρές οδοντωτές απολήξεις, υψώνονται πέντε τρίγωνα, το ένα πάνω στο άλλο, με μικρότερο το κορυφαίο. Μέσα τους διακρίνεται, μόνον με μεγεθυντικό φακό, απροσδιόριστο σχήμα, κάτι σαν κλεψύδρα που, αν είναι σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή, είναι πολύ κακότεχνη. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Στο σημείο όπου αρχίζει η λόξα, οι ταινίες συστρέφονται σε μεγάλο, καμπύλο σχήμα, προτού διαχωρίστουν και πάλι ακολουθώντας τις ραφές της λόξας. Ανάμεσά τους, στήλη από πέντε τρίγωνα, από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο. Από τις άκρες της βάσης του δεύτερου από κάτω τριγώνου κρέμονται ανοιχτά αλυσιδίτσες από μικρά τρίγωνα. Στην κάθε μετόπη της μεγάλης οριζόντιας μπορντούρας, μετωπική γυναικεία μορφή με απλωμένα χέρια. Το μοτίβο εδώ είναι ευκρινέστατο γιατί το περίγραμμα του έχει σχεδιαστεί με άλλη βελονιά. Ο υπόλοιπος διάκοσμος στη μπορντούρα, όπως και στις άλλες ταινίες, εξαντλείται κυρίως σε μικρά τετραγωνάκια. Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με μαύρο, μάλλινο γαϊτάνι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
γυναίκα
Ύψος
0.600
Πλάτος
0.590
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, μαΐστρες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
Μεσόγεια (Σπάτα;)
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
κορδόνι μεταξωτό
μάλλινη κλωστή
μαλλί
χαρτόνι
Τεχνικές
κέντημα, ρίζα
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Αρβανίτες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
Μεσόγεια (Σπάτα;)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Σπυριδάκη Μ.
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
Μάιος 2000
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Δέδε-Μιχαήλ, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Αθήνα.
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Κουλοχέρη, Μ. 2004, Σπάτων Ένδυσις, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων Σπάτων.
Μαρίνη, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Αχαρνές.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα