αμάνικος επενδύτης
13334
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
13334
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σεγκούνι
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Λευκός, αμάνικος και μακρύς επενδύτης, ανοιχτός μπροστά, βασικό εξάρτημα της πωγωνίσιας φορεσιάς, που φοριέται πάνω από το πουκάμισο (ρουτί) και είναι κοντύτερος απ' αυτό. Φτιαγμένος από ντόπια μαλλιά, υφασμένος, νεροτριβιασμένος και στολισμένος με άσπρα γαϊτάνια είναι σεγκούνι, ενώ φτιαγμένος από "καλύτερο", αγοραστό ύφασμα, στολισμένο με μαύρα γαϊτάνια και, ίσως και αγοραστές, κόκκινες φούντες και κουμπιά είναι σαγιάκι. Το σαγιάκι φορούν οι νύφες και οι νιόνυφες, αλλά και όσες παντρεμένες δεν είναι μεγάλες σε ηλικία. Το σεγκούνι φοριέται από τις ανύπαντρες, τις ηλικιωμένες και τις χήρες ή τις πενθούσες, επειδή θεωρείται "σκέτο", καθώς το άσπρο γαϊτάνι δεν φαίνεται πάνω στο λευκό σαγιάκι. Τόσο το σεγκούνι όσο και το σαγιάκι έχουν το ίδιο κόψιμο, και τα δυο στολίζονται μπροστά με επίρραπτη, αγοραστή
τσόχα (ρούχο) σε σκούρα χρώματα. Το ασπρογάιτανο σεγκούνι είναι φτιαγμένο από ένα ίσιο, πίσω φύλλο, τη "μάνα", πλάτους 24εκ., που, αφού σχηματίσει τον ελαφρά τριγωνικό ώμο και το μεγαλύτερο μέρος του ανοίγματος του χεριού, κατεβαίνει με το μισό του πλάτος στην κάθε μπροστινή πλευρά ως κάτω από τη μέση, όπου ενώνεται με άλλο, ελαφρά στενότερο, κομμάτι. Η ραφή αυτή είναι ορατή και στην εξωτερική όψη. Μαζί τους ενώνεται, ξεκινώντας κάτω από τον γιακά, το λοξό, μπροστινό φύλλο. Στενό, τριγωνικό κομμάτι υφάσματος που φθάνει λίγο κάτω από τη μύτη του λαγκιολιού, συνδέεται με τη "μάνα", με θηλιές από λευκό, μάλλινο γαϊτάνι. Η ραφή του με τα μπροστινά φύλλα σημειώνεται εξωτερικά με λευκό, μεταξωτό κορδόνι. Με την ανοιχτή μύτη της κεντητής ένωσης ενώνεται το ψηλό λαγκιόλι. Η μύτη του λαγκιολιού, σε μήκος 13εκ., εξέχει έχοντας "τσιμπηθεί" με άσπρες βελονιές, δημιουργώντας δυο δίπλες, τις κάχες. Το "νεύρο" του λαγκιολιού τονίζεται με μάλλινο γαϊτάνι. Διπλό μάλλινο γαϊτάνι ρελιάζει και τα ανοίγματα των χεριών, σχηματίζοντας μικρή θηλιά στην τριγωνική μύτη του ώμου. Στη βάση του λαγκιολιού, και περίπου στο μέσον της, υπάρχει κατακόρυφο άνοιγμα (ύψους 12εκ.) με δυο διακοσμητικές θηλιές στη μύτη του και με μια, απλή θηλίτσα στα άκρα της βάσης του. Η διακόσμηση βασίζεται στο διπλό μεταξωτό κορδόνι που περιτρέχει το γύρο του σεγκουνιού και που, τριπλό, στολίζει το κάτω μέρος του μπροστινού ανοίγματος. Ο μικρός, όρθιος γιακάς και το στήθος ως κάτω απ' τη μέση, ντύνονται με επίρραπτο, σκούρο μπλε ρούχο, και πλαισιώνονται από μαύρο, μεταξωτό κορδόνι. Ψηλά, κατά μήκος της επίρραπτης τσόχας, δυο ασημί τσαπρακούλια, μαζί με άλλα δυο ζευγάρια που λείπουν, προορίζονταν να συγκρατούν τις άκρες του ανοίγματος στο στήθος. Ο ρόλος τους είναι διακοσμητικός, αφού οι επενδύτες έκλειναν με μεγάλες κόπιτσες (τοκάδες). Τα τσαπρακούλια είναι σχεδόν δίδυμα, στρογγυλά, με διπλό ακτινωτό περίγραμμα και έξεργο άνθος στο κέντρο. Ωστόσο, στο αρσενικό από το ζευγάρι, η κόπιτσα κρύβεται κάτω από εστεμμένο, δικέφαλο αετό που με το αριστερό του κρατάει σφαίρα, ενώ στο μέσον διακοσμείται με κόκκινη χάντρα. Για να μη χαλάσει η φόρμα του επενδύτη, οι γυναίκες όχι μόνο δεν κάθονταν επάνω του αλλά συχνά εφάρμοζαν το στράκωμα: "δρόσιζαν" τα ρούχα, τα δίπλωναν και τα έβαζαν κάτω από το στρώμα για να διατηρούνται οι τσακίσεις.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
μυθικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
δικέφαλος αετός
Ύψος
1.050
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Ήπειρος |
Ιωαννίνων
Πωγώνι
Υλικά
γαϊτάνι μάλλινο
κορδόνι μεταξωτό
κράμα μετάλλων
μαλλί
τσόχα
χάντρες
Τεχνικές
επίρραπτη
κεντητή ένωση
υφαντό βιομηχανικό
υφαντό,
νεροτριβή
χυτή
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
ανύπαντρη
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
ηλικιωμένη
Κοινωνική ηλικία
χήρα
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Ήπειρος |
Ιωαννίνων
Πωγώνι
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
26/6/1992
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα