αμάνικος επενδύτης 2315/11
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης, πίσω όψη
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης, πίσω όψη
Μπροστινό άνοιγμα, λεπτομέρεια επίρραπτης διακόσμησης 
Μπροστινό άνοιγμα, λεπτομέρεια επίρραπτης διακόσμησης 
Πίσω φύλλο, λεπτομέρεια διακόσμησης ραφής και βάσης ποδόγυρου
Πίσω φύλλο, λεπτομέρεια διακόσμησης ραφής και βάσης ποδόγυρου
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
2315/11
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγιάς
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγιάς, αμάνικο λευκό πανωφόρι από σαμαροσκούτι (μάλλινο υφαντό νεροτριβιασμένο ύφασμα), γιορτινό εξάρτημα της γυναικείας φορεσιάς της Αγίας Παρασκευής και γενικότερα των χωριών του κάμπου. Το ύφασμά του το ύφαιναν οι γυναίκες, την κοπή και τη ραφή αναλάμβαναν ειδικοί τεχνίτες ραφτάδες, οι τερζήδες. Αποτελείται από ένα μονοκόμματο ίσιο φύλλο στην πλάτη και από δύο άλλα που σχηματίζουν τα μπροστινά με ραφή στους ώμους. Σε κάθε πλάι, από ένα λοξό φύλλο για να φαρδαίνει ο επενδύτης. Στο πλάι χαμηλά γίνεται αναδίπλωση του υφάσματος με ελαφρύ πιάσιμο εσωτερικά έτσι, ώστε εξωτερικά να δημιουργείται μια προεξοχή. Το σημείο αυτό είναι στολισμένο με κοντά κρόσια από μαύρες μάλλινες κλωστές. Το πανωφόρι είναι κατακόρυφα ανοιχτό μπροστά, ρελιασμένο μ' ένα λεπτό ρέλι από κόκκινη τσόχα γαρνισμένο με
επίρραπτο σκούρο μπλε ρέλι με οδοντωτή απόληξη. Ο γύρος του λαιμού, το κατακόρυφο άνοιγμα και τα ανοίγματα στις μασχάλες στολίζονται με μαύρο μάλλινο κορδόνι και με κίτρινο φεστόνι. Τα δύο μπροστινά φύλλα φέρουν επίρραπτη διακόσμηση που ξεκινά από τους ώμους και κατεβαίνει προς τα κάτω. Το διάκοσμο συνθέτουν δύο κομμάτια (ένα σε κάθε φύλλο) λευκού βαμβακερού υφάσματος ολοκέντητα με χρωματιστά ρομβόσχημα μοτίβα, των οποίων το περίγραμμα τονίζεται με τη χρήση χρυσοκλωστής. Το γέμισμα γίνεται με βελονιά γκομπλέν, με κόκκινες, πράσινες, κίτρινες, ζαχαρί, μπλε και βυσσινί μάλλινες κλωστές. Στο πλάι του επίρραπτου υφάσματος, κατακόρυφη διακόσμηση με τρεις λεπτές τσόχινες λουρίδες επενδεδυμένες με μεταλλικά ελάσματα. Επιπλέον, ένα στενόμακρο κομμάτι κόκκινης τσόχας στολισμένο με μια λεπτή χρωματιστή μπορντούρα γαρνίρει τις άκρες του κατακόρυφου ανοίγματος. Στους ώμους ο σαγιάς φέρει επίρραπτα μαύρα κρόσια στερεωμένα με κίτρινη μάλλινη κλωστή. Στη βάση της επίρραπτης διακόσμησης, δύο κομμάτια από κόκκινη τσόχα πλάτους 11εκ. με πάμπολλα μεταλλικά ελάσματα σχηματίζουν δύο πλάκες, οι οποίες στις δύο πλευρές τους γαρνίρονται με κοντά κίτρινα κρόσια ενώ στη βάση τους με ένα είδος μπιμπίλας με περαστές πούλιες. Οι ραφές των πλαϊνών φύλλων καλύπτονται με διακοσμητική βελονιά με κίτρινη και κόκκινη μάλλινη κλωστή. Στη βάση των μπροστινών φύλλων, στις δύο γωνίες, η διακόσμηση γίνεται με επίρραπτα κομμάτια κόκκινης τσόχας γαρνιρισμένα με λεπτές χρωματιστές μπορντούρες στα χρώματα που επικρατούν στο γενικό διάκοσμο. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο στολίζονται το πάνω μέρος της πλάτης και η βάση της, με τις ραφές ένωσης των πλαϊνών φύλλων με την πλάτη να καλύπτονται και παράλληλα να στολίζονται με τσόχινες ταινίες πλαισιωμένες από κατακόρυφες χρωματιστές μπορντούρες. Στην κορυφή κάθε ταινίας γαρνίρισμα με ξομπλιαστά καμπυλόσχημα χρωματιστά μοτίβα που γαρνίρονται με μεταλλικά ελάσματα και κοντά μάλλινα κρόσια. Στο δεξί πλαϊνό φύλλο, κατακόρυφο άνοιγμα (τσέπη) μήκους 15εκ. ρελιασμένο ολόγυρα με μαύρο μάλλινο κορδόνι και στολισμένο με κίτρινο φεστόνι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
ρόμβοι
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Πλάτος
0.320
Μήκος
0.780
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες, τερζήδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Φλώρινας
Αγία Παρασκευή, Νίκη, χωριά του κάμπου
Υλικά
βαμβάκι
κρόσι μάλλινο
μάλλινη κλωστή
μαλλί
μεταλλικό έλασμα
πούλιες
σαμαροσκούτι
τσόχα
χρυσοκλωστή
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα, γκομπλέν
υφαντό βιομηχανικό
υφαντό, νεροτριβή
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Φλώρινας
Αγία Παρασκευή, Νίκη, χωριά του κάμπου
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
17/8/1957
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1974, "Οι φορεσιές Αλώνων και Ανταρτικού", Μακεδονική Ζωή 99: 36-40.
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα