αμάνικος επενδύτης 4026/3
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης, πίσω όψη
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης, πίσω όψη
Μπροστινό άνοιγμα, λεπτομέρεια επίρραπτης διακόσμησης 
Μπροστινό άνοιγμα, λεπτομέρεια επίρραπτης διακόσμησης 
Πίσω φύλλο, λεπτομέρεια διακόσμησης ραφής και βάσης ποδόγυρου
Πίσω φύλλο, λεπτομέρεια διακόσμησης ραφής και βάσης ποδόγυρου
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
4026/3
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγιάς
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγιάς, αμάνικο λευκό πανωφόρι από σαμαροσκούτι (υφαντό νεροτριβιασμένο ύφασμα), γιορτινό εξάρτημα της κοριτσίστικης φορεσιάς της Αγίας Παρασκευής και γενικότερα των χωριών του κάμπου. Το ύφασμά του το ύφαιναν οι γυναίκες, την κοπή και τη ραφή αναλάμβαναν ειδικοί τεχνίτες ραφτάδες, οι τερζήδες. Αποτελείται από ένα μονοκόμματο ίσιο φύλλο στην πλάτη και από δύο άλλα που σχηματίζουν τα μπροστινά με ραφή στους ώμους. Σε κάθε πλάι, από ένα λοξό φύλλο για να φαρδαίνει ο επενδύτης. Στο πλάι χαμηλά γίνεται αναδίπλωση του υφάσματος με ελαφρύ πιάσιμο εσωτερικά έτσι, ώστε εξωτερικά να δημιουργείται μια προεξοχή. Το σημείο αυτό είναι γαϊτανωμένο με μαύρο μάλλινο γαϊτάνι που καθώς συστρέφεται σχηματίζει θηλιές και στολισμένο με γαλάζια κορδέλα του μέτρου. Το πανωφόρι είναι κατακόρυφα ανοιχτό μπροστά γαϊτανωμένο με
μαύρο μάλλινο γαϊτάνι, γαρνιρισμένο με κίτρινο φεστόνι. Ο γύρος του λαιμού φέρει επίρραπτο γιακαδάκι με ασπροκέντημα. Κορδέλες του μέτρου σε γαλάζιο και ροζ χρώμα στολίζουν τις άκρες του κατακόρυφου ανοίγματος. Τα δύο μπροστινά φύλλα φέρουν επίρραπτη διακόσμηση που ξεκινά λίγο κάτω από τους ώμους και κατεβαίνει προς τα κάτω. Το διάκοσμο συνθέτουν δύο κομμάτια (ένα σε κάθε φύλλο) λευκού βαμβακερού υφάσματος, ολοκέντητα με σταυρόσχημα μοτίβα των οποίων το περίγραμμα τονίζεται με τη χρήση χρυσοκλωστής. Το γέμισμά τους γίνεται με βελονιά γκομπλέν, με κόκκινες, κίτρινες, ζαχαρί και υπόλευκες μάλλινες κλωστές. Στη μία άκρη της η επίρραπτη διακόσμηση γαρνίρεται με μωβ μεταξωτό γαϊτάνι. Στη βάση της επίρραπτης διακόσμησης, δύο κομμάτια κόκκινης τσόχας πλάτους 9εκ. με πάμπολλα μεταλλικά ελάσματα να σχηματίζουν δύο πλάκες, οι οποίες στις τρεις πλευρές τους γαρνίρονται με κοντά κίτρινα κρόσια. Στη βάση των μπροστινών φύλλων, στις δύο γωνίες, η διακόσμηση γίνεται με επίρραπτα ξομπλιαστά κομμάτια κόκκινης τσόχας γαρνιρισμένα με λεπτές χρωματιστές μπορντούρες στα χρώματα που επικρατούν στο γενικό διάκοσμο. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο στολίζονται το πάνω μέρος της πλάτης και η βάση της, με τις ραφές ένωσης των πλαϊνών φύλλων με την πλάτη να καλύπτονται και παράλληλα να στολίζονται με τσόχινες ταινίες πλαισιωμένες από χρωματιστές κεντητές μπορντούρες και γαρνιρισμένες με ροζέτες σε απαλά χρώματα (ροζ-γαλάζιο). Στην κορυφή της κάθε ταινίας, ξομπλιαστά καμπυλόσχημα χρωματιστά μοτίβα που στολίζονται με μεταλλικά ελάσματα και κοντά κίτρινα κρόσια. Στο δεξί πλαϊνό φύλλο, κατακόρυφο άνοιγμα (τσέπη) μήκους 15εκ. ρελιασμένο ολόγυρα με μαύρο μάλλινο κορδόνι και στολισμένο με κίτρινο φεστόνι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Πλάτος
0.280
Μήκος
0.600
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες, τερζήδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Φλώρινας
Αγία Παρασκευή, Νίκη, χωριά του κάμπου
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
γαϊτάνι μεταξωτό
κορδέλα
μάλλινη κλωστή
σαμαροσκούτι
τσόχα
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα, γκομπλέν
κέντημα μηχανής, ασπροκέντημα
υφαντό βιομηχανικό
υφαντό, νεροτριβή
Χρήση
Χρήστης
κορίτσι
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Φλώρινας
Αγία Παρασκευή, Νίκη, χωριά του κάμπου
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
13/8/1964
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1974, "Οι φορεσιές Αλώνων και Ανταρτικού", Μακεδονική Ζωή 99: 36-40.
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα