αμάνικος επενδύτης 4705/9
Τσιπούν, αμάνικος σαγιακένιος επενδύτης
Τσιπούν, αμάνικος σαγιακένιος επενδύτης
Τσιπούν, αμάνικος σαγιακένιος επενδύτης
Τσιπούν, αμάνικος σαγιακένιος επενδύτης
Τσιπούν, πίσω όψη
Τσιπούν, πίσω όψη
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στο στέρνο
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στο στέρνο
Λεπτομέρεια διακόσμου στην πλαϊνή πιέτα
Λεπτομέρεια διακόσμου στην πλαϊνή πιέτα
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο. Στην πάνω σειρά κλαράκια και σαλιγκάρια.
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο. Στην πάνω σειρά κλαράκια και σαλιγκάρια.
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
4705/9
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
τσιπούν ι ριζάριτ
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Τσιπούν ι ριζάριτ, νεότερος τύπος αμάνικου επενδύτη από βυσσινί, αδίμτο (δίμιτο) σαϊάκ (μαλλί της νεροτριβής) η χρήση του οποίου γενικεύτηκε μετά το 1910. Πρώτα υφαινόταν στον αργαλειό, ύστερα γινόταν το ντουλάπιασμα και τέλος η βαφή και η διακόσμηση. Ο επενδύτης αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, και από ένα δίφυλλο λοξό τμήμα σε κάθε πλάι, από τη μέση και κάτω, που δίνει φάρδος στο ένδυμα. Επιπλέον, πρόσθετο, μικρό, τριγωνικό κομμάτι βρίσκεται σε κάθε άνοιγμα χεριών. Τέλος, μπροστά υπάρχουν δύο επίσης τριγωνικά κομμάτια, που αυτή τη φορά έχουν ύψος ίσο με αυτό του ενδύματος. Τα ανοίγματα των χεριών, η κυκλική λαιμόκοψη, το μπροστινό άνοιγμα στο ύψος του στέρνου και οι μπροστινές γωνίες είναι γαρνιρισμένα
με πορτοκαλέρυθρο μάλλινο γκαϊτάνι. Επιπλέον, στο στέρνο, εξωτερικά από αυτό το γκαϊτάνι υπάρχει κίτρινο γκαϊτάνι που καθώς διπλώνεται σχηματίζει πυκνό ζιγκ - ζαγκ. Η λαιμόκοψη είναι φοδραρισμένη με λωρίδα από μαύρο βαμβακερό ύφασμα. Η πιέτα που σχηματίζεται από τα πλαϊνά λοξά φύλλα είναι διακοσμημένη στην ακμή της με συμπλεκόμενα γκαϊτάνια σε χρώματα πράσινο, πορτοκαλέρυθρο και κίτρινο. Αυτό που κάθε φορά βρίσκεται στην εξωτερική πλευρά διπλώνεται και σχηματίζει πυκνό ζιγκ - ζαγκ. Παράλληλα με τις τρεις σειρές γαϊτάνι υπάρχει και μια σειρά ροζ σειρήτι του εμπορίου. Ίδιο σειρήτι αλλά σε κίτρινο χρώμα διακοσμεί την ένωση των λοξών με τα μπροστινά ίσια φύλλα. Οι ενώσεις των λοξών με το πίσω ίσιο φύλλο, από τη μέση και κάτω, είναι διακοσμημένες με κίτρινο σειρήτι που περιβάλλεται από πορτοκαλέρυθρο και μπλε (σε μεγάλο βαθμό αποχρωματισμένο σε γαλάζιο) μάλλινο γκαϊτάνι που καταλήγει σε μικρή σπείρα. Στις εσωτερικές πλευρές το μπλε γαϊτάνι καθώς συστρέφεται σχηματίζει θηλιές και ανθάκια, κεντημένα με φούξια μάλλινη κλωστή στο εσωτερικό. Το στέρνο είναι διακοσμημένο με μια κατακόρυφη κεντητή γραμμή από μαύρη, μάλλινη κλωστή, που αχνοφαίνεται. Παράλληλα με αυτήν "κινείται" μπλε σειρήτι του εμπορίου, που καταλήγει σε οξεία γωνία, στερεωμένο με λευκή μάλλινη κλωστή. Την ένωση του λοξού με το ίσιο φύλλο ακολουθεί πράσινο γκαϊτάνι με την ίδια διάταξη και κατάληξη από τρεις θηλιές. Παράλληλα με τη μεγάλη πλευρά της γωνίας "κινείται" κεντητή τεθλασμένη γραμμή από φούξια μάλλινη κλωστή. Ο γύρος του επενδύτη είναι γαρνιρισμένος με κίτρινο γκαϊτάνι και εξωτερικά αυτού πορτοκαλί και γαλάζιο (εμφανώς αποχρωματισμένο) γαϊτάνι που συμπλέκονται. Ακολουθεί ροζ επίρραπτη δαντέλα του μέτρου και ταινία από γαϊτάνια κίτρινα, γαλάζια, πράσινα και πορτοκαλί. Τα δύο τελευταία, τοποθετημένα σε κυματιστή διάταξη, συμπλέκονται και σχηματίζουν διαδοχικούς κύκλους, περιβάλλοντας έτσι τις μεταλλικές πούλιες που είναι στερεωμένες στο κέντρο της ταινίας με χρωματιστές χάντρες. Πάνω από αυτήν την ταινία υπάρχουν κλαράκια (ανθάκια) και σαλιγκάρια (σπείρες και σπειρομαίανδροι), καμωμένα με μάλλινα γκαϊτάνια στα χρώματα του υπόλοιπου διακόσμου. Η διακόσμηση του ποδόγυρου σταματά στα πλαϊνά λοξά φύλλα, αφήνοντας ακόσμητα τα μπροστινά ίσια και λοξά φύλλα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σαλιγκάρια
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κλαράκια
Ύψος
0.980
Πλάτος
0.380
Κατασκευή
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Ανατολική Θράκη (Μέγα Ζαλούφι)
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
μάλλινη κλωστή
πούλιες
σαγιάκι
σειρήτι
τρέσα
χάντρες
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα
υφαντό, δίμιτο
υφαντό, νεροτριβή, ντουλάπια
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
πρόσφυγες
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Ανατολική Θράκη (Μέγα Ζαλούφι)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
19/7/1966
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 1989, "Η γυναικεία παραδοσιακή φορεσιά από το Μέγα Ζαλούφι", Εθνογραφικά 7: 67-95, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 2002, "Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Παπαντωνίου, Ι. 1975, "Φορεσιές της Θράκης", Μακεδονική Ζωή 104: 26-32.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα