αμάνικος επενδύτης 5105/2
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, αμάνικος σαγιακένιος επενδύτης
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, αμάνικος σαγιακένιος επενδύτης
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, αμάνικος σαγιακένιος επενδύτης
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, αμάνικος σαγιακένιος επενδύτης
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, πίσω όψη
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, πίσω όψη
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στο στέρνο
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στο στέρνο
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στην πλαϊνή πιέτα
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στην πλαϊνή πιέτα
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στον ποδόγυρο: σειρήτια του εμπορίου, κλαράκια και σαλιγκάρια με γκαϊτάνια.
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στον ποδόγυρο: σειρήτια του εμπορίου, κλαράκια και σαλιγκάρια με γκαϊτάνια.
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στην εσωτερική όψη της μπροστινής γωνίας.
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στην εσωτερική όψη της μπροστινής γωνίας.
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5105/2
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
κουτσουμάνικος ντουλαμάς
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Κουτσουμάνικος ντουλαμάς, αμάνικος επενδύτης από βυσσινί, αδίμτο (δίμιτο) σαϊάκ (μαλλί της νεροτριβής). Αποτελεί εξάρτημα του γυναικείου ενδυματολογικού συνόλου του Φυλακτού Έβρου, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από το Γιαούπ της Ανατολικής Θράκης. Η παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία του Φυλακτού ανήκει στην ενδυματολογική ομάδα του Ζαλουφιού με διαφοροποιήσεις όμως στον τρόπο διακόσμησης. Για την κατασκευή του επενδύτη, πρώτα υφαινόταν το ύφασμα στον αργαλειό, ύστερα γινόταν το ντουλάπιασμα και τέλος η βαφή και η διακόσμηση. Ο επενδύτης αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, και από ένα δίφυλλο λοξό τμήμα σε κάθε πλάι, από τη μέση και κάτω, που δίνει φάρδος στο ένδυμα. Επιπλέον, πρόσθετο, μικρό, τριγωνικό κομμάτι βρίσκεται σε κάθε άνοιγμα χεριών. Τέλος, μπροστά υπάρχουν δύο επίσης
τριγωνικά κομμάτια, που αυτή τη φορά έχουν ύψος ίσο με αυτό του ενδύματος. Η κυκλική λαιμόκοψη είναι φοδραρισμένη με μπεζ βαμβακερό, δίμιτο ύφασμα. Τα ανοίγματα των χεριών και ο γύρος του ντουλαμά είναι γαρνιρισμένα με μάλλινα χρωματιστά γκαϊτάνια που συμπλέκονται (κόκκινο - μπλε). Το μπροστινό άνοιγμα είναι γαρνιρισμένο με τα ίδια γαϊτάνια, χωρίς όμως να συμπλέκονται. Στο ύψος του στέρνου, στις μπροστινές γωνίες και στην ακμή της πιέτας που σχηματίζεται από τα πλαϊνά λοξά φύλλα, το γαρνίρισμα γίνεται πάλι με συμπλεκόμενα γκαϊτάνια σε χρώματα πράσινο του οινοπνεύματος ή μπλε (αποχρωματισμένο), κόκκινο και κίτρινο. Εδώ όμως, αυτό που κάθε φορά βρίσκεται στην εξωτερική πλευρά διπλώνεται και σχηματίζει πυκνό ζιγκ - ζαγκ. Στην πιέτα, παράλληλα με τις τρεις σειρές γαϊτάνι υπάρχει και μια σειρά φούξια σειρήτι του εμπορίου που καταλήγει σε οξεία γωνία. Τις κατακόρυφες ενώσεις των λοξών με το ίσιο μπρος και πίσω φύλλο κοσμεί μπλε (αποχρωματισμένο) γαϊτάνι με σπειροειδείς απολήξεις. Στην πίσω ένωση, από τη μέση και κάτω το γαϊτάνι συστρέφεται και σχηματίζει θηλιές. Παράλληλα με αυτό υπάρχουν δύο ακόμη σειρές γαϊτάνι, μία κόκκινη και μία χρυσή (κίτρινο μεταξωτό γαϊτάνι και χρυσόνημα). Ανάλογη είναι και η διακόσμηση του στέρνου. Παράλληλα με το μπροστινό άνοιγμα, κόκκινο, πράσινο του οινοπνεύματος και χρυσό γκαϊτάνι ελίσσονται και σχηματίζουν διπλές σπείρες. Στην ένωση του ίσιου με τα μπροστινά λοξά φύλλα, μπλε και κόκκινο γκαϊτάνι που συστρέφονται και καταλήγουν σε σπείρες. Την κατακόρυφη τομή των χεριών παρακολουθεί επίσης κεντητή τεθλασμένη γραμμή από κροκί μάλλινη κλωστή. Τις ενώσεις των μικρών τριγωνικών φύλλων της μασχάλης διακοσμεί μπλε γκαϊτάνι με σπειροειδείς απολήξεις. Ο ποδόγυρος είναι διακοσμημένος με λευκό σειρήτι. Ακολουθούν κλαράκια (ανθάκια) και σαλιγκάρια (σπείρες και σπειρομαίανδροι) που σχηματοποιούν φυτικά μοτίβα, καμωμένα με μάλλινα και χρυσά γκαϊτάνια στα χρώματα του υπόλοιπου διακόσμου. Εκτός από το δίχρωμο γαϊτάνι που χρησιμοποιείται για το γαρνίρισμα, υπάρχει πρόσθετο πορτοκαλί γκαϊτάνι που διπλώνεται σχηματίζοντας πυκνό ζιγκ - ζαγκ. Η διακόσμηση του ποδόγυρου σταματά στα πλαϊνά λοξά φύλλα, αφήνοντας ακόσμητα τα μπροστινά ίσια και λοξά φύλλα. Φέρει όμως διακόσμηση στην εσωτερική όψη των μπροστινών γωνιών: μια σειρά λευκό σειρήτι και ύστερα θηλιές και σπείρες από πράσινο του οινοπνεύματος και πορτοκαλί γκαϊτάνι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σαλιγκάρια
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κλαράκια
Ύψος
0.980
Πλάτος
0.340
Κατασκευή
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θράκη | Έβρου
Φυλακτό
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
γαϊτάνι μεταξωτό
μάλλινη κλωστή
σαγιάκι
σειρήτι
χρυσοκλωστή
Τεχνικές
επίρραπτη
υφαντό, δίμιτο
υφαντό, νεροτριβή, ντουλάπια
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
πρόσφυγες
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θράκη | Έβρου
Φυλακτό
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
19/12/1966
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 1989, "Η γυναικεία παραδοσιακή φορεσιά από το Μέγα Ζαλούφι", Εθνογραφικά 7: 67-95, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 2002, "Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Παπαντωνίου, Ι. 1975, "Φορεσιές της Θράκης", Μακεδονική Ζωή 104: 26-32.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα