αμάνικος επενδύτης 5169/18
Αμάνικος, σαγιακένιος επενδύτης. Κουτσουμάνικος ντουλαμάς ή τσιπούν.
Αμάνικος, σαγιακένιος επενδύτης. Κουτσουμάνικος ντουλαμάς ή τσιπούν.
Αμάνικος, σαγιακένιος επενδύτης. Κουτσουμάνικος ντουλαμάς ή τσιπούν.
Αμάνικος, σαγιακένιος επενδύτης. Κουτσουμάνικος ντουλαμάς ή τσιπούν.
Αμάνικος επενδύτης, πίσω όψη
Αμάνικος επενδύτης, πίσω όψη
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στο στέρνο
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στο στέρνο
Λεπτομέρεια διακόσμου στην πλαϊνή πιέτα
Λεπτομέρεια διακόσμου στην πλαϊνή πιέτα
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στον ποδόγυρο: σειρήτια και τρέσα του εμπορίου, κλαράκια και σαλιγκάρια με γκαϊτάνια.
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στον ποδόγυρο: σειρήτια και τρέσα του εμπορίου, κλαράκια και σαλιγκάρια με γκαϊτάνια.
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5169/18
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
κουτσουμάνικος ντουλαμάς ή τσιπούν (;)
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Αμάνικος επενδύτης από σκούρο καφέ, αδίμτο (δίμιτο) σαϊάκ (μαλλί της νεροτριβής). Πρώτα υφαινόταν στον αργαλειό, ύστερα γινόταν το ντουλάπιασμα και τέλος η βαφή και η διακόσμηση. Πιθανόν να αποτελεί εξάρτημα του γυναικείου ενδυματολογικού συνόλου του Ζαλουφιού ή και του Φυλακτού Έβρου (όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από το Γιαούπ της Ανατολικής Θράκης), καθώς η παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία του Φυλακτού ανήκει στην ενδυματολογική ομάδα του Ζαλουφιού με διαφοροποιήσεις όμως στον τρόπο διακόσμησης. Ο επενδύτης, που ονομάζεται τσιπούνι στο Ζαλούφι (και φορέθηκε ευρέως μετά το 1910) και κουτσομάνικος ντουλαμάς στο Φυλακτό, αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, και από ένα δίφυλλο λοξό τμήμα σε κάθε πλάι, από τη μέση και κάτω, που δίνει φάρδος στο ένδυμα.
Επιπλέον, πρόσθετο, μικρό, τριγωνικό κομμάτι βρίσκεται σε κάθε άνοιγμα χεριών. Τέλος, μπροστά υπάρχουν δύο επίσης τριγωνικά κομμάτια, που αυτή τη φορά έχουν ύψος ίσο με αυτό του ενδύματος. Η λαιμόκοψη είναι φοδραρισμένη με καφέ βαμβακερό, δίμιτο ύφασμα. Ο επενδύτης είναι ολόγυρα γαρνιρισμένος με μάλλινα γκαϊτάνια σε χρώματα πορτοκαλί και πράσινο που συμπλέκονται. Η κατακόρυφη τομή των χεριών είναι γαρνιρισμένη με μάλλινο, μπλε γκαϊτάνι που φτάνει ως το γύρο του επενδύτη, καλύπτοντας την ένωση των πλαϊνών λοξών με το μπροστινό ίσιο φύλλο και παρακολουθώντας την ένωση με το αντίστοιχο πίσω φύλλο, όπου και συστρέφεται σχηματίζοντας θηλιές. Η πιέτα που σχηματίζεται από τα πλαϊνά λοξά φύλλα είναι διακοσμημένη στην ακμή της με πράσινο και πορτοκαλέρυθρο γκαϊτάνι, τα οποία συμπλέκονται. Αυτό που κάθε φορά βρίσκεται στην εξωτερική πλευρά διπλώνεται και σχηματίζει πυκνό ζιγκ - ζαγκ. Παράλληλα με τα γκαϊτάνια επίρραπτη κίτρινη τρέσα του εμπορίου που καταλήγει σε οξεία γωνία. Στην ένωση των λοξών με το πίσω ίσιο φύλλο λευκό σειρήτι και κόκκινο γκαϊτάνι πριν από το μπλε. Ανάλογη είναι και η διακόσμηση του στέρνου. Παράλληλα με το μπροστινό άνοιγμα φούξια σειρήτι που καταλήγει σε οξεία γωνία. Στην ένωση του μπροστινού λοξού με το ίσιο φύλλο κόκκινο γκαϊτάνι που καταλήγει σε σπείρα. Εξωτερικά αυτού μπλε γκαϊτάνι που συστρέφεται σχηματίζοντας πυκνό ζιγκ - ζαγκ και στην απόληξη σπείρα. Εσωτερικά, λευκό σειρήτι που καταλήγει και αυτό σε οξεία γωνία. Στον ποδόγυρο, πάνω από το δίχρωμο γαϊτάνι, κίτρινη τρέσα του εμπορίου, φούξια και λευκό σειρήτι. Ακολουθούν κλαράκια (ανθάκια) και σαλιγκάρια (σπείρες και σπειρομαίανδροι) που σχηματοποιούν φυτικά μοτίβα, καμωμένα με μάλλινα και χρυσά γκαϊτάνια στα χρώματα του υπόλοιπου διακόσμου. Η διακόσμηση του ποδόγυρου σταματά στα πλαϊνά λοξά φύλλα, αφήνοντας ακόσμητα τα μπροστινά ίσια και λοξά φύλλα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σαλιγκάρια
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κλαράκια
Ύψος
0.900
Πλάτος
0.360
Κατασκευή
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Ανατολική Θράκη (Μέγα Ζαλούφι)
Ελλάδα | Θράκη | Έβρου
Φυλακτό
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
σαγιάκι
σειρήτι
τρέσα
Τεχνικές
επίρραπτη
υφαντό, δίμιτο
υφαντό, νεροτριβή, ντουλάπια
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
πρόσφυγες
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Ανατολική Θράκη (Μέγα Ζαλούφι)
Ελλάδα | Θράκη | Έβρου
Φυλακτό
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
9/3/1967
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 1989, "Η γυναικεία παραδοσιακή φορεσιά από το Μέγα Ζαλούφι", Εθνογραφικά 7: 67-95, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 2002, "Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Παπαντωνίου, Ι. 1975, "Φορεσιές της Θράκης", Μακεδονική Ζωή 104: 26-32.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα