αμάνικος επενδύτης 896/6,β
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Βελούδινο ντύσιμο μπροστινού ανοίγματος 
Βελούδινο ντύσιμο μπροστινού ανοίγματος 
Κέντημα λευκού μπροστινού φύλλου 
Κέντημα λευκού μπροστινού φύλλου 
Κέντημα μπορντούρας μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπορντούρας μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπορντούρας μπροστινού ανοίγματος
Κέντημα μπορντούρας μπροστινού ανοίγματος
Πλαϊνό κέντημα
Πλαϊνό κέντημα
Μπορντούρα πλάτης
Μπορντούρα πλάτης
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
896/6,β
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιγκούνι ή σιγκούνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 2εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Η λαιμόκοψη πλαισιώνεται από στενή λωρίδα βυσσινί βελούδου που φαρδαίνει λίγο μπροστά καθώς κατεβαίνει πλαισιώνοντας το άνοιγμα ως 23εκ. χαμηλότερα από τη ραφή των ώμων. Η βελούδινη ταινία που περιγράφεται από χρυσό γαϊτάνι. Χρυσό κορδονέτο σχηματίζει ζιγκ-ζαγκ στο εξωτερικό της περίγραμμα και, ανάμεσα από δύο γραμμές διαγράφει κυματισμό απολήγοντας σε στρογγυλό "ανθάκι". Κάτω από την βελούδινη ταινία και στην παρυφή του ανοίγματος, βιολετί κορδόνι σχηματίζει ρόδακα με ακτινωτό περίγραμμα πάνω στο κέντημα της μπορντούρας. Το βελούδο, που γυρίζει και στην ανάποδη όψη, σκεπάζει ριγωτό, βαμβακομέταξο πανί και στερεώνεται με κόκκινη βαμβακερή λωρίδα. Το κέντημα με τα αυστηρά χρώματα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως το τελείωμα του σιγκουνιού, δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια διπλή στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, μια φαρδιά οριζόντια κεντητή ταινία τέμνει το λευκό πανί ψηλά, λίγο κάτω από τη μπορντούρα του ανοίγματος των χεριών. Η ταινία απολήγει ψηλά σε τρεις γλώσσες και χαμηλά σε δύο πλαϊνές ενώ στο κέντρο της τρέχει οριζόντιο κυματιστό κλαδί με ελικοειδείς βλαστούς. Στο σημείο όπου θα υπήρχε η μεσαία κάτω γλώσσα ακουμπά η κορυφή του τελευταίου από τα τρία τρίγωνα που, σε κατακόρυφο άξονα, έχουν τοποθετηθεί το ένα πάνω στο άλλο, πατώντας σε λουλούδι με μεγάλο, στρογγυλό κέντρο και οδοντωτά πέταλα. Τόσο τα τρίγωνα όσο και τα λουλούδια διακοσμούνται με ανθισμένο "μαστραπά". Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Η κατακόρυφη κεντημένη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου, συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με άλλη κατακόρυφη ταινία, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Στο σημείο όπου αρχίζει η λόξα οι ταινίες συστρέφονται σε μεγάλο καμπύλο σχήμα με διπλούς έλικες στο κέντρο του προτού ξαναχωρίσουν ακολουθώντας τις ραφές της λόξας. Ανάμεσά τους δύο τρίγωνα, το κάτω πολύ μεγαλύτερο, εφάπτονται στον ίδιο κατακόρυφο άξονα. Καθένα τους κλείνει κι από έναν ανθισμένο μαστραπά. Από τα δύο άκρα της βάσης του επάνω τριγώνου κρέμεται αλυσίδα από μικρά τριγωνάκια, σαν κόσμημα κεφαλοκαλύμματος με βυζαντινή χροιά. Στις μετόπες που σχηματίζονται στην φαρδιά μπορντούρα της βάσης εμφανίζεται από ένας ανθισμένος "μαστραπάς", με τον μεγαλύτερο και πανηγυρικότερο στο διπλό φύλλο της πλάτης. Οι γλώσσες ή δοντάκια της μπορντούρας κρύβουν από ένα μικρό κλαδί με τρία άνθη. Εκτός από το οριζόντιο κυματιστό κλαδί με τους ελικοειδείς βλαστούς που γεμίζει πολλές από τις στενές ταινίες του κεντήματος, το άλλο διακοσμητικό θέμα που το συναγωνίζεται είναι μικρά πράσινα ή μπλε τετραγωνάκια που προβάλλουν κατά διαστήματα μέσα από μια μαύρη ταινία. Τέλος, το κεντρικό θέμα στη μπορντούρα του μπροστινού ανοίγματος είναι γερτά κλαδάκια με λουλούδι και καμπύλα φύλλα που ενώνονται σχηματίζοντας ανά δύο γωνία και, κατ' επέκταση, ζιγκ-ζαγκ.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
"μαστραπάς", λουλούδια
Ύψος
0.870
Πλάτος
0.700
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, μαΐστρες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Υλικά
βαμβάκι
βελούδο
γαϊτάνι μεταξωτό
γαϊτάνι χρυσό
κορδονέτο χρυσό 
μάλλινη κλωστή
μαλλί
Τεχνικές
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, ρίζα
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Αρβανίτες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Δέδε-Μιχαήλ, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Αθήνα.
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Μαρίνη, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Αχαρνές.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα