φουστάνι 14310
Βλάσκα χαλατζά, μάλλινο, μανικωτό, γιορτινό φόρεμα
Βλάσκα χαλατζά, μάλλινο, μανικωτό, γιορτινό φόρεμα
Βλάσκα χαλατζά, μάλλινο, μανικωτό, γιορτινό φόρεμα
Βλάσκα χαλατζά, μάλλινο, μανικωτό, γιορτινό φόρεμα
Βλάσκα χαλατζά, πίσω όψη
Βλάσκα χαλατζά, πίσω όψη
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στο γύρο του μανικιού
Λεπτομέρεια επίρραπτου διακόσμου στο γύρο του μανικιού
Λεπτομέρεια από το γύρο του φουστανιού στο πίσω μέρος, όπου διακρίνεται η βελονιά στερέωσης ουντίτσα και το κέντημα
Λεπτομέρεια από το γύρο του φουστανιού στο πίσω μέρος, όπου διακρίνεται η βελονιά στερέωσης ουντίτσα και το κέντημα
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
14310
Όνομα αντικειμένου
φουστάνι
Άλλο / Τοπικό όνομα
βλάσκα χαλατζά
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Βλάσκα χαλατζά, μάλλινο υφαντό, μανικωτό, γιορτινό φουστάνι. Αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, από ένα λοξό φύλλο δεξιά και αριστερά, μπρος και πίσω και τέλος από ένα επίσης λοξό φύλλο, μεγαλύτερο αυτή τη φορά, σε κάθε πλάι. Τα λοξά φύλλα φτάνουν ως τη μέση και από πάνω, ως τη μασχάλη, υπάρχει ορθογώνιο παραλληλόγραμμο τμήμα υφάσματος, διαφορετικού από το κυρίως ύφασμα. Η κυκλική λαιμόκοψη του ενδύματος καταλήγει σε βαθύ, κατακόρυφο άνοιγμα, ύψους 41εκ. Κάθετα στον κορμό είναι ραμμένα τα μανίκια, μήκους 39εκ. και πλάτους 16εκ. Τον οινέρυθρο κάμπο του υφαντού διακόπτουν κατακόρυφες λεπτές λευκές ενυφασμένες ρίγες. Το υφαντό των παραλληλογράμμων κάτω από τις μασχάλες είναι επίσης βυσσινί με ενυφασμένες ταινίες μαύρες, με δύο λευκές
ρίγες. Το στέρνο καλύπτεται από επίρραπτη τραχηλιά, πάζουφκα, κόκκινη για τις νυφικές και γιορτινές χαλατζές. Πρόκειται για δύο ορθογώνια παραλληλόγραμμα τμήματα κόκκινου μεταξωτού σατέν υφάσματος, ύψους 35εκ. και πλάτους 10εκ. έκαστο, τοποθετημένα εκατέρωθεν του κατακόρυφου ανοίγματος. Επίρραπτο ύφασμα, όμοιο ή διαφορετικό με αυτό της πάζουφκας καλύπτει και τα μανίκια. Η ύπαρξη του τελευταίου μαρτυρείται πλέον μόνο από τα υπολείμματα των μάλλινων κλωστών που χρησιμοποιήθηκαν για την στερέωσή του. Η χαλατζά είναι αφοδράριστη, εκτός από τα μανίκια όπου είναι φοδραρισμένη με χοντρό, μάλλινο καρό υφαντό. Η λαιμόκοψη είναι ρελιασμένη με λωρίδα από το υφαντό που υπάρχει και κάτω από τις μασχάλες, δημιουργώντας γιακαδάκι. Ο γύρος των μανικιών είναι διακοσμημένος με τέσσερις σειρές μάλλινα γαϊτάνια, σε χρώματα πράσινο, φούξια, μπλε και κίτρινο. Στην εξωτερική πλευρά του χεριού, τμήματα γαϊτανιών, σε χρώματα κόκκινο, γαλάζιο, βυσσινί, πράσινο και φούξια, συστρέφονται δημιουργώντας θηλιές. Ανάλογα είναι διακοσμημένο και το κατακόρυφο, μπροστινό άνοιγμα. Αρχικά έχουμε τρεις σειρές γαϊτάνι, σε χρώματα κόκκινο, πράσινο και κίτρινο και ύστερα ακολουθεί ουντίτσα, βελονιά στερέωσης που μοιάζει με τρύπωμα, καμωμένη με πράσινη μάλλινη κλωστή, για να στερεωθεί το σατέν. Ο γύρος του ποδόγυρου έχει στρίφωμα στερεωμένο με ουντίτσα, καμωμένη με κίτρινη μάλλινη κλωστή, δύο σειρές, οι οποίες όμως διακόπτονται στο μπροστινό κεντρικό τμήμα. Στο πίσω μέρος, ανάμεσα στις ουντίτσες, φέρει τέσσερις ομάδες με τρία κεντητά μοτίβα "Χ" η καθεμιά, καμωμένα με διπλή σταυροβελονιά. Ακολουθεί πράσινη τεθλασμένη γραμμή και τα τρίγωνα που αυτή δημιουργεί με την άνω ουντίτσα διακοσμούνται με μοτίβο "Ω". Η τεθλασμένη γραμμή διακόπτεται στα σημεία ένωσης του κεντρικού φύλλου με τις πίσω λόξες, όπου υπάρχουν ισοσκελή τρίγωνα με δύο μοτίβα "Χ" στη βάση, εκατέρωθεν της ραφής. Τα χρώματα του κεντήματος είναι πράσινο, μπλε, φούξια, λευκό και κίτρινο.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κατακόρυφες ρίγες, μοτίβα "Χ", τεθλασμένη γραμμή, τρίγωνα
Ύψος
1.080
Πλάτος
0.430
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Σερρών
Ορεινή
Υλικά
γαϊτάνι μάλλινο
μάλλινη κλωστή
μαλλί
σατέν
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
κέντημα
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
κέντημα, ουντίτσα
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Σερρών
Ορεινή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Παπαντωνίου, Ι. 1981-1982, "Οι φορεσιές της Ορεινής Σερρών", Εθνογραφικά 3: 41-68, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Παπαντωνίου, Ι. 2000, Η ελληνική ενδυμασία από την αρχαιότητα ως τις αρχές του 20ού αιώνα, Αθήνα, Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος - Καπόν.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα