καπέλο
5356/4
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5356/4
Όνομα αντικειμένου
καπέλο
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Το νυφικό κεφαλοκάλυμμα της Ορεινής Σερρών απαρτίζεται από πλήθος εξαρτημάτων. Ως βάση έχει το κουταλάκ, κυλινδρικό μεταλλικό κουτί, ντυμένο με υπόλευκο βαμβακερό ύφασμα. Το κουταλάκ φοριέται στην κορυφή του κεφαλιού και στερεώνεται, συνήθως, με δύο υποσιαγώνια, το γιορντάνι, που είναι χάντρινο και το ποντγκαρλέ, μια παραδένια αργυρή αλυσίδα. Εδώ υπάρχουν μόνο δύο τμήματα μαύρης φακαρόλας. Το μπροστινό τμήμα του κουταλάκ, τα μάγουλα και το σαγόνι σκεπάζονται από την καπούλα, τριγωνικό βαμβακερό μαντίλι σε βαθυκόκκινο χρώμα. Συνήθως το κόκκινο μαντίλι λέγεται τσεμπέρι και σκεπάζει το πίσω τμήμα του κουταλάκ, ενώ ένα λευκό υφαντό που κατασκευάζεται από τις ίδιες τις γυναίκες λέγεται καπούλα και σκεπάζει το μπροστινό τμήμα. Εδώ, το λευκό υφαντό είναι επίρραπτο στο κόκκινο βαμβακερό, στο ύψος του μετώπου. Στο
κέντρο της καπούλας σχηματίζεται οριζόντια επιμετώπια λωρίδα από επίρραπτες τρέσες, δύο μαύρες και ένα χρυσό γαλόνι με ενυφασμένα σχηματοποιημένα μοτίβα. Ολόγυρα από το γαλόνι υπάρχει αλυσίδα με δύο φλουράκια και ροζ κουμπιά. Από το γαλόνι ξεκινούν γιρλάντες με χάντρες σε χρώματα πορτοκαλί, γαλάζιο και κόκκινο. Στο κέντρο της μαύρης τρέσας, επίρραπτο κόκκινο κουμπί. Στα πλάγια, δεξιά και αριστερά, υπάρχουν φλουράκια, στερεωμένα φολιδωτά σε μαύρη κορδέλα του μέτρου. Η τελευταία είναι επίρραπτη σε λωρίδα του υφαντού που, με τη βοήθεια μπλε βαμβακερού υφάσματος, λειτουργεί ως υποσιαγώνιο. Επιπλέον εξαρτήματα του κεφαλοκαλύμματος είναι η σουργούτσα (μπουκέτο από λουλούδια), το ζλάτνι κίτκι (μάλλινο κόσμημα), η κάρπα (τσεβρές), το πρέβες (κόκκινο πέπλο) και άλλα χάντρινα και αργυρά κοσμήματα. Το κεφαλοκάλυμμα χωρίς το πρέβες το φορά και η νιόπαντρη τη Δευτέρα του γάμου για να πάει στη βρύση αλλά και στα έθιμα και τις μεγάλες γιορτές μέχρι να αποκτήσει δύο παιδιά ή για ανάλογο χρονικό διάστημα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
0.170
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Μακεδονία |
Σερρών
Ορεινή
Υλικά
βαμβάκι
γαλόνι χρυσό
κορδέλα
κουμπί
μεταλλικά στοιχεία
μεταλλικό κουτί
τρέσα μάλλινη
φακαρόλα
χάντρες
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νιόπαντρη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Σκοπός χρήσης
Το φορούν τη Δευτέρα του γάμου για να πάνε στη βρύση και ύστερα στα έθιμα και στις μεγάλες γιορτές μέχρι να αποκτήσουν δύο παιδιά ή για ανάλογο χρονικό διάστημα.
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Μακεδονία |
Σερρών
Ορεινή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
29/7/1967
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα
