κούκλα βασίλισσας Όλγας 14488
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με την ανδρική, τσοπάνικη φορεσιά της Σκύρου
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με την ανδρική, τσοπάνικη φορεσιά της Σκύρου
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με την ανδρική, τσοπάνικη φορεσιά της Σκύρου
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με την ανδρική, τσοπάνικη φορεσιά της Σκύρου
Κούκλα, πίσω όψη
Κούκλα, πίσω όψη
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
14488
Όνομα αντικειμένου
κούκλα βασίλισσας Όλγας
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1909, 1912-1913
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Πορσελάνινη κούκλα ντυμένη με την τοπική ανδρική τσοπάνικη φορεσιά της Σκύρου. Αποτελεί τμήμα της συλλογής με κούκλες της βασίλισσας Όλγας. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, η συλλογή συγκροτήθηκε όταν, την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, η βασίλισσα Όλγα ζήτησε από τους κατοίκους κάθε επαρχίας να ντύσουν το ζευγάρι κούκλες που τους απέστειλε με τα τοπικά τους γυναικεία και ανδρικά ενδυματολογικά σύνολα. Με δική της επιθυμία, το 1914 η συλλογή αυτή δωρήθηκε στο Λ.τ.Ε. Οι κούκλες κατασκευάστηκαν στη Γερμανία και στο πίσω μέρος της κεφαλής φέρουν τη σφραγίδα του εργοστασίου "S & C, Simon & Halbig, 6 ½", μέρος της οποίας καλύπτεται πλέον από τα μαλλιά προβάτου. Το κεφάλι είναι από πορσελάνη "bisque" ενώ το αρθρωτό σώμα από μίγμα "composition". Ειδικός μηχανισμός συγκρατεί
τα μάτια που ανοιγοκλείνουν στο εσωτερικό του κεφαλιού και ξύλινες μπάλες επιτρέπουν τις κινήσεις των αρθρώσεων. Η τσοπάνικη φορεσιά της Σκύρου όπως εμφανίζεται στην κούκλα, αποτελείται από το υπόλευκο βαμβακερό τσοπάνικο πουκάμισο που στα μανίκια φέρει φαρδιά δαντελωτή ένωση, την αρματωσά, καμωμένη με βελονιά αρατζδέλα. Ο γύρος των μανικιών είναι γαρνιρισμένος με ψαριώτικους κόμπους, λεπτή δαντελίτσα καμωμένη με τη βελόνα. Τα μανίκια ενώνονται με τον κορμό μέσω κόκκινου βαμβακερού υφάσματος, το λεγόμενο ρ'ζάρι, ραμμένο σε σχήμα ρόμβου για να δίνει άνεση στις κινήσεις. Το κατακόρυφο άνοιγμα του στήθους, διακοσμημένο στο λαιμό με δύο κόκκινα σχηματοποιημένα μοτίβα (πιθανώς μονογράμματα), κλείνει με δίχρωμο μεταξωτό κορδόνι (άσπρο - κόκκινο) που καταλήγει σε φουντίτσες. Ακόμη, η φορεσιά αποτελείται από το γερανιό βρακί, βράκα από κάμποτο βαμμένη μπλε και γυαλωμένη από το μπογιατζή. Στα ανοίγματα των ποδιών, γνωστά ως μπζούνοι, διακρίνεται το γαρνίρισμα με μπλε μεταξωτό γαϊτάνι. Τη μέση περιζώνει το ζ'νάρι, άσπρο βαμβακερό ζωνάρι. Από πάνω φοριέται το γιανελί, γαμπριάτικο και γιορτινό αμάνικο ζακέτο από υπόλευκο βαμβακερό ύφασμα του αργαλειού, σε ύφανση καλό πανί και σε περαμάτιση ψήφα, καμωμένο από τις ίδιες τις γυναίκες. Είναι διακοσμημένο με κορδόνια όπως αυτά του πουκάμισου και με κόκκινες αγοραστές λωρίδες που καλύπτονται από μεταλλική (χρυσή) τρυπητή ταινία στη λαιμόκοψη. Σε κάθε πλευρά έχει τρία κουμπιά από άσπρο μπρισίμι, πλεγμένα με το βελονάκι. Το γιανελί είναι ολόγυρα γαϊτανωμένο με μια σειρά άσπρο βαμβακερό γαϊτάνι και με χρυσό κορδόνι. Δεξιά φέρει εξωτερικό επίρραπτο τσεπάκι με κεντητό μοτίβο και τη χρονολογία 1909. Στα πόδια είναι φορεμένες οι τροχαδόκαρτσες ή αμπαδόκαρτσες, που στερεώνονται στην πατούσα με το απτσάλι ή καπιτσάλι, στενή λωρίδα, όλα καμωμένα από άσπρο σαγιάκι (μαλλί της νεροτριβής). Τέλος, στο κεφάλι δένεται κασπαστή το γερανιό μαντίλι, βαμβακερό μπλε μαντίλι με σταμπωτές λευκές βούλες και γαρνιρισμένο στις άκρες με μπιμπλωσά (δαντέλα).
Υπογραφές / Επιγραφές / Σημάνσεις
"S & C, Simon & Halbig, 6 ½"
Ύψος
0.450
Πλάτος
0.250
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
Η κούκλα κατασκευάστηκε στο εργοστάσιο κατασκευής κουκλών της Γερμανίας Simon & Halbig. {1869-1925+} Porzellanfabrik, Grafenhain/ Thuringia το 1910. Η φορεσιά κατασκευάστηκε από ντόπιες γυναίκες και μπογιατζήδες την περίοδο 1912-1913
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1909, 1912-1913
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Γερμανία
Θουριγγία
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Ευβοίας
Βόρειες Σποράδες (Σκύρος)
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι βαμβακερό
κάμποτο
κορδόνι μεταξωτό
κουμπί πλεχτό
μεταξοκλωστή
μπρισίμι
πορσελάνη
σαγιάκι
τρέσα μεταλλική
Τεχνικές
γυάλωμα
δαντέλα με βελονάκι
δαντέλα με βελόνα, ψαριώτικοι κόμποι
δαντελωτή ένωση, αρατζδέλα
επίρραπτη
στάμπα
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
υφαντό, νεροτριβή
Χρήση
Χρήστης
άντρας, τσοπάνης
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Χρήστης
άντρας, τσοπάνης
Ηλικία
νέος
Κοινωνική ηλικία
γαμπρός
Περίσταση χρήσης
γαμπριάτικο
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Ευβοίας
Βόρειες Σποράδες (Σκύρος)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Βασίλισσα Όλγα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
1914
Δημοσιεύσεις
Δημοσιεύσεις αντικειμένου
Ημερολόγιο ΛτΕ 2000: 19, 20.
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Αργυριάδη, Μ. 2000, "Οι κούκλες με ελληνικές φορεσιές της βασίλισσας Όλγας" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Λάμπρου, Α. 1994, Οι σκυριανές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Πολίτου, Ξ. - Πασσά-Κώτσου, Μ. 2000, "Οι κούκλες της βασίλισσας Όλγας στο Λύκειο των Ελληνίδων" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα