μανικωτό ζακέτο 808/2,α
Μυκονιάτικο ζακέτο: μπροστινή όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: μπροστινή όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: μπροστινή όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: μπροστινή όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: πίσω όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: πίσω όψη
Κέντημα μπροστινής πλευράς 
Κέντημα μπροστινής πλευράς 
Κέντημα μανικιού
Κέντημα μανικιού
Κέντημα πλάτης 
Κέντημα πλάτης 
Άνοιγμα μανικιού
Άνοιγμα μανικιού
Ανοιχτό "φτερό" μανικιού
Ανοιχτό "φτερό" μανικιού
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
808/2,α
Όνομα αντικειμένου
μανικωτό ζακέτο
Τυπολογία
νησιωτικό, αστικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Χρυσοκέντητο, κοντό μανικωτό ζακέτο από σκούρα μπλε τσόχα, φοδραρισμένη με πράσινο βαμβακερό πανί, και με πολύ ιδιόμορφα μανίκια. Από τους περιηγητές της προεπαναστατικής περιόδου που περιέγραψαν τη γυναικεία μυκονιάτικη φορεσιά, ο μεν Tournefort την χαρακτήρισε "grottesque", ενώ ο Άγγλος Fuller "την πιο γραφική του Αιγαίου". Προτού προσεγγίσουμε αυτό τοζακέτο, θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τις μυκονιάτικες φορεσιές συμπλήρωναν πρόσθετα μανίκια που άλλοτε φοριούνταν, άλλοτε όχι, κι άλλοτε έπεφταν ελεύθερα στην πλάτη "σαν φτερά". Τα "φτερά" προσθέτουν μεγαλοπρέπεια και δίνουν κίνηση στο ρούχο. Τα μονόφυλλα στενά μανίκια δεν φτάνουν ως τους ώμους. Δημιουργείται τριγωνικό άνοιγμα που αφήνει ακάλυπτη την αρχή του μπράτσου. Εδώ, το άνοιγμα πλαισιώνει χοντρή, πλεξούδα. Στο κάτω μέρος του ανοίγματος, μπροστά και λίγο πίσω, χρυσοκέντημα από
χρυσογάιτανα και χρυσό κορδονέτο. Στην ένωση μανικιού και κορμού, κάτω από τις μασχάλες, δύο μικρά τριγωνικά κομμάτια για άνεση στις κινήσεις. Την ραφή του μανικιού καλύπτει χρυσό γαϊτάνι που στρίβει για να καλύψει τη μία ραφή του ενός τριγωνικού κομματιού. Συνεχίζει όμως λοξά και επάνω προς την πλάτη, όπου με χρυσά κορδονέτα και πρασινοκόκκινες μεταξοκλωστές σχηματίζει κομψό φυτικό μοτίβο. Τα μικρά αυτά μοτίβα πλαισιώνουν το κεντρικό κέντημα που καταλαμβάνει όλο σχεδόν το ύψος της πλάτης. Πρόκειται για περίπλοκη και λεπτοδουλεμένη σύνθεση: από υπερυψωμένη γλάστρα περιελίσσονται άναρχα λεπτοί και θαλεροί βλαστοί και ανθάκια ενώ ανάμεσά τους υψώνεται "το δέντρο της ζωής". Στην κορυφή του δέντρου, κάθεται κομψό πουλί με ανοιχτές φτερούγες και ψαλιδωτή ουρά. Χαμηλότερα, δεξιά και αριστερά, δύο παγώνια στέκονται πάνω σε βλαστούς με ορθάνοιχτες τις διάστικτες ουρές τους σε συμμετρική πολυχρωμία. Στο άρτια επιμελημένο χρυσοκέντημα, το λαμπερό τιρτίρι ανταγωνίζεται το φωτεινό κορδονέτο, την ώρα που την χρυσή μονοτονία διακόπτουν αραιές, μικρές πινελιές σε κόκκινο, πράσινο, μωβ και θαλασσί χρώμα. Στα ανοίγματα του ζακέτου, μπορντούρα (μικρότερη στα μανίκια) από περιελισσόμενο κορδονέτο και πούλιες και, στα τελειώματα, χρυσά γαϊτάνια. Στις μπροστινές γωνίες του ανοίγματος, ρόδακας με θαλασσί κέντρο και, στη διαγώνιο, δοχείο με συμμετρικούς καμπύλους βλαστούς και λουλούδια, με κωνική απόληξη. Λεπτομέρειες αποδίδονται με τα χρώματα του κεντήματος. Τέλος, στο κέντρο και πάνω από την μπορντούρα των μανικιών, μικρή γλάστρα με κεντρικό λουλούδι, ανθάκια και σπειροειδείς βλαστούς. Και εδώ, μικρές χρωματιστές πινελιές. Είπαμε ότι η ιδιοτροπία του ζακέτου οφείλεται όχι μόνο στο κόψιμο των μανικιών κάτω από τους ώμους αλλά και στα κομμάτια υφάσματος που κρέμονται ελεύθερα απ' αυτούς. Το ύφασμα -λεπτό μεταξωτό σατέν με βαθυκύανα λουλούδια και φυλλοφόρα κλαδιά σε μαύρο κάμπο, φοδραρισμένο με θαλασσί μετάξι- σουρώνει στους ώμους και κρέμεται ελεύθερο με στρογγυλεμένη απόληξη, πλάτους περίπου 85εκ. Το μήκος έιναι μικρότερο μπροστά (64εκ.) απ' ό,τι πίσω (1,11μ.).
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
ζωομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
Παγώνια, πουλί
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
δέντρο της ζωής, λουλούδια, κλαδιά, φύλλα
Ύψος
0.290
Πλάτος
0.350
Κατασκευή
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Κυκλάδων
Μύκονος
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι χρυσό
κορδονέτο χρυσό 
μεταξοβάμβακο
μεταξοκλωστή
πούλιες
τιρτίρι
τσόχα
χρυσοκλωστή
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
κέντημα γραφτό, πλακέ
υφαντό βιομηχανικό
χρυσοκέντημα
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Κυκλάδων
Μύκονος
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1983-1985, "Οι τοπικές φορεσιές στο Αιγαίο από την Άλωση μέχρι την Απελευθέρωση", Εθνογραφικά 4-5: 29-44, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Σιμόπουλος, Κ. 1972-1985, Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα