μανικωτό ζακέτο 971/9,α
Φέρμελη, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από ταφτά μπροντέ
Φέρμελη, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από ταφτά μπροντέ
Φέρμελη, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από ταφτά μπροντέ
Φέρμελη, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από ταφτά μπροντέ
Φέρμελη, πίσω όψη
Φέρμελη, πίσω όψη
Λεπτομέρεια τερζήδικου διακόσμου στο μπροστινό άνοιγμα και πλεχτά κουμπιά
Λεπτομέρεια τερζήδικου διακόσμου στο μπροστινό άνοιγμα και πλεχτά κουμπιά
Λεπτομέρεια διακόσμου στο μανίκι, μπροστινή όψη
Λεπτομέρεια διακόσμου στο μανίκι, μπροστινή όψη
Λεπτομέρεια διακόσμου στο μανίκι, πίσω όψη
Λεπτομέρεια διακόσμου στο μανίκι, πίσω όψη
Λεπτομέρεια ενυφασμένου διακόσμου του ταφτά
Λεπτομέρεια ενυφασμένου διακόσμου του ταφτά
Λεπτομέρεια ενυφασμένου διακόσμου της μεταξωτής στόφας στη φόδρα
Λεπτομέρεια ενυφασμένου διακόσμου της μεταξωτής στόφας στη φόδρα
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
971/9,α
Όνομα αντικειμένου
μανικωτό ζακέτο
Άλλο / Τοπικό όνομα
φέρμελη
Τυπολογία
φορεσιά με φουστανέλα
Χρόνος κατασκευής
μέσα 19ου αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Φέρμελη ή μεϊντάνι, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από ταφτά μπροντέ, εξάρτημα της φορεσιάς του φουστανελά που φορέθηκε αρχικά από τους αρματολούς, τους κλέφτες και του αγωνιστές του 1821, γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα, καθιερώθηκε από τον Όθωνα ως αυλική ενδυμασία και στη συνέχεια εξαπλώθηκε ως επίσημη (γιορτινή) ενδυμασία όλων των αγροτικών και ποιμενικών πληθυσμών της χώρας. Η φέρμελη φοριέται μετά το γιλέκι (αμάνικο ζακέτο) και πριν το φερμεδογέδεκο ή φερμελωτό γιλέκι (αμάνικο ζακέτο με μεγάλα κουμπιά). Αποτελείται από τα δύο μπροστινά φύλλα και το τραπεζιόσχημο φύλλο της πλάτης. Στα πλευρά, δύο τραπεζιόσχημα φύλλα δίνουν φάρδος στο ένδυμα. Φέρει κυκλική λαιμόκοψη, όρθιο γιακά και κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά. Στις ωμοπλάτες, κάθετα στον κορμό, είναι ραμμένα τα μανίκια, μήκους 74εκ. και φάρδους 14εκ,
χωρίς ραφή στην εσωτερική πλευρά του ώμου, στη μασχάλη και κατά μήκος του βραχίονα εσωτερικά, εκτός από περιορισμένη έκταση λίγο πιο κάτω από τον αγκώνα, που συγκρατείται με γαϊτάνια. Το καπάκι των μανικιών έχει οξεία απόληξη και καμπυλόσχημες πλευρές. Στο τελείωμα κάθε μανικιού έχει αφαιρεθεί κομμάτι με ορθή γωνία και καμπύλη πλευρά. Το ζακέτο είναι φοδραρισμένο με μπεζ βαμβακερό ύφασμα εκτός από τις μόστρες και τα μανίκια, όπου είναι φοδραρισμένο με ανοιχτοπράσινη μεταξωτή στόφα, διακοσμημένη με ενυφασμένα φυτικά μοτίβα σε παρεμφερή χρωματικό τόνο. Φέρει πλούσιο επίρραπτο κέντημα από μπλε μεταξωτά γαϊτάνια και κορδόνια, καμωμένο σύμφωνα με την τερζήδικη τεχνική. Ολόγυρα είναι γαρνιρισμένο με σειρές από γαϊτάνι. Μάλιστα, στο γύρο του ζακέτου, καθώς τα γαϊτάνια συστρέφονται, σχηματίζουν πυκνό ζιγκ - ζαγκ, στο κατακόρυφο μπροστινό άνοιγμα σχηματίζουν κυματοειδή γραμμή με θηλιές ενώ στο γύρο των μανικιών σπειρομαίανδρους. Επιπλέον, το γαρνίρισμα του φύλλου των μανικιών στη μασχάλη και στην εσωτερική πλευρά του βραχίονα γίνεται με θηλιές που διατάσσονται οδοντωτά. Στα μπροστινά φύλλα, μετά τις ευθείες γραμμές ακολουθεί κατακόρυφη ταινία από κοιλόκυρτο κλαδί κατάφορτο με ανθάκια. Το μπροστινό άνοιγμα κλείνει με εννέα σχεδόν σφαιρικά πλεχτά κουμπιά, που βρίσκονται χαμηλά στη δεξιά πλευρά και εφαρμόζουν σε ισάριθμες θηλιές της αριστερής. Πίσω από τις θηλιές, εσωτερικά επίρραπτη λωρίδα ταφτά. Το γιακά διατρέχει κυματοειδής γραμμή με δίλοβο μοτίβο από θηλιές ανά τακτά διαστήματα. Στην πλάτη, η διακόσμηση είναι λιτή. Με βελονιά τύπου ψαροκόκαλο από μπλε μεταξωτή κλωστή καλύπτονται οι ενώσεις των φύλλων. Στη βάση της πλάτης σχηματίζεται μικρό τριγωνικό μοτίβο από κορδόνι. Στην πλευρά του μανικιού με την ορθή γωνία, τα γαϊτάνια σχηματίζουν ορθογώνιο τρίγωνο με καμπυλόσχημη υποτείνουσα, συμπληρωματικό προς το κομμάτι που έχει αφαιρεθεί από την άλλη πλευρά του φύλλου. Την υποτείνουσα της πρώτης πλευράς ακολουθούν δώδεκα θηλιές από κορδόνι, όπου εφαρμόζουν πλεχτά κουμπιά της δεύτερης πλευράς, διατεταγμένα κι αυτά καμπυλόσχημα. Κάθετα στις θηλιές, μικρό σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο (δεντράκι). Αντίστοιχο μοτίβο υπάρχει και στην άνω μπροστινή γωνία του φύλλου των μανικιών. Το καπάκι των μανικιών είναι διακοσμημένο με μεγάλο, σχηματοποιημένο ανθικό μοτίβο. Την εξωτερική πλευρά του βραχίονα κοσμεί επίμηκες, λογχοειδές μοτίβο με κορυφή διακοσμημένη με γλωσσωτές απολήξεις, σπείρες και θηλιές. Βέβαια, διακόσμηση αποτελεί και το ίδιο το ύφασμα, καθώς έχει ενυφασμένες γαλάζιες και ασημογάλανες λεπτές ρίγες και φαρδιές ταινίες. Στις ταινίες υπάρχουν οριζόντιες γραμμώσεις καθώς και κοιλόκυρτος βλαστός με καρδιόσχημα ανθάκια.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σπειρομαίανδροι
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
0.420
Πλάτος
0.280
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
μέσα 19ου αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Πελοπόννησος
-
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα
-
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μεταξωτό
κορδόνι μεταξωτό
κουμπί πλεχτό
μεταξοκλωστή
στόφα μεταξωτή
ταφτάς μπροντέ
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
κέντημα, τερζήδικο
κέντημα, ψαροκόκαλο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
άντρας
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
μέσα 19ου αι.
Χρήστης
άντρας
Ηλικία
νέος
Περίσταση χρήσης
γαμπριάτικο
Χρόνος χρήσης
μέσα 19ου αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Πελοπόννησος
-
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
20/4/1953
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Παπαντωνίου, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Εθνογραφικά 1: 5-92, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Παπαντωνίου, Ι. 2000, Η ελληνική ενδυμασία από την αρχαιότητα ως τις αρχές του 20ού αιώνα, Αθήνα, Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος - Καπόν.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα