μανικωτός επενδύτης 7403/1
Σαγκία Επισκοπής 
Σαγκία Επισκοπής 
Σαγκία Επισκοπής 
Σαγκία Επισκοπής 
Σαγκία Επισκοπής, πίσω όψη 
Σαγκία Επισκοπής, πίσω όψη 
Κέντημα τραχηλιάς
Κέντημα τραχηλιάς
Κέντημα ποδόγυρου και πλαϊνού ανοίγματος 
Κέντημα ποδόγυρου και πλαϊνού ανοίγματος 
Μανικέτι σαγκίας
Μανικέτι σαγκίας
Φτερούγα σαγκίας
Φτερούγα σαγκίας
Τσέπη και διάκοσμος δεξιάς λόξας
Τσέπη και διάκοσμος δεξιάς λόξας
Διάκοσμος αριστερής λόξας 
Διάκοσμος αριστερής λόξας 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7403/1
Όνομα αντικειμένου
μανικωτός επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγκία
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγκία, ο καλοκαιρινός σαγιάς, που φοριέται πάνω από το καβάδι, και είναι ραμμένος στο ίδιο σχέδιο με τον χειμωνιάτικο, το σαΐκ. Την σαγκία έφτιαχναν με το ίδιο ύφασμα που έκαναν και το καβάδι, αλλά εδώ, πριν το δώσουν στον ράφτη, το έστελναν στη Βέροια ή τα Γιαννιτσά για να το βάψουν σκούρο μπλε. Αυτό ήταν το χρώμα της καθημερινής αλλά και της γιορτινής σαγκίας, ενώ η νυφιάτικη ήταν λευκή. Η μαύρη σαγκία είναι φτιαγμένη από ένα μονοκόμματο φύλλο, τη "μάνα", πλάτους 35εκ., που έχει διπλωθεί στα δύο κατά μήκος, για να κοπεί η λαιμόκοψη και το μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα. Το άνοιγμα της λαιμόκοψης ρελιάζεται με στενή λωρίδα υφάσματος. Στο τελείωμα των μπροστινών φύλλων έχουν προστεθεί από 18εκ. σε κάθε πλευρά,
δίνοντας αέρα στις φτερούγες του σαγιά. Στις μύτες τους υπάρχει κουμπί δεξιά και θηλιά αριστερά που δένουν πίσω τις ανοιχτές φτερούγες μεταξύ τους. Το φύλλο των κοντών, ίσιων μανικιών που ενώνονται κάθετα προς τον κορμό, συμπληρώνεται από στενή λωρίδα υφάσματος μπροστά, πάνω από την μασχάλη. Κάτω από τα μανίκια έχει προστεθεί μεγάλο, ρομβοειδές κομμάτι υφάσματος για άνεση στις κινήσεις. Λίγο χαμηλότερα από τη μύτη του ρόμβου, αρχίζει πλαϊνή, τριγωνική λόξα με κεντρικό, κατακόρυφο άνοιγμα 20εκ., για ν' ανασκουμπώνονται ευκολότερα οι φτερούγες. Στο μέσον της δεξιάς πλαϊνής λόξας έχει γίνει το άνοιγμα της τσέπης (14εκ.). Το ίδιο κόκκινο, μάλλινο κορδόνι που στολίζει και το μπροστινό άνοιγμα από τη μέση και κάτω, διαγράφει την κατακόρυφη διαγώνιο του ρόμβου κάτω από τα μανίκια και συνεχίζει ως μέσα στη λόξα διχοτομώντας τη γωνία της και σημαδεύοντας τις πλαϊνές της πλευρές. Στην δεξιά πλευρά ρελιάζει το άνοιγμα της τσέπης που πλαισιώνεται στα πλαϊνά του από μικρά φουντάκια. Στην αριστερή πλευρά, τη θέση της τσέπης έχει πάρει τρίτη, κεντρική σειρά από τα ίδια φουντάκια. Φουντάκια στο ίδιο χρώμα διακοσμούν το τελείωμα των μανικιών και το πλαϊνό άνοιγμα σε κάθε λόξα. Τα μανίκια έχουν άνοιγμα 7,5εκ., ώστε τα μανικέτια τους να γυρίζουν προς τα έξω και να φαίνονται. Επίρραπτο, κόκκινο βαμβακερό πανί, μπουχασί, στολίζει τα μανικέτια αλλά και, εσωτερικά, τις φτερούγες της σαγκίας. Τα μανικέτια διακοσμούνται αδρά με κεντρική, οριζόντια σειρά από λευκό ψαροκόκαλο και με πολύχρωμα βαμβακερά φουντάκια, μπλε, ροζ, άσπρα και γκρι, στο εσωτερικό τους τελείωμα. Στο μπροστινό άνοιγμα, κάτω από την επίρραπτη λωρίδα που στερεώνει εσωτερικά το κέντημα, το μπουχασί σχηματίζει κατακόρυφη ταινία που στρίβει σε ορθή γωνία για να παρακολουθήσει τον ποδόγυρο ως το πλαϊνό άνοιγμα. Νωρίτερα όμως το πανί επεκτείνεται καλύπτοντας όλη σχεδόν την γωνία που αυτό διαγράφει. Στη γωνία του μπροστινού ανοίγματος, το μπουχασί έχει αντικατασταθεί από καινούργιο πανί, σε ανοιχτή απόχρωση του κόκκινου. Πολύχρωμο βαμβακερό κορδόνι στα ίδια χρώματα περιβάλλει το εσωτερικό περίγραμμα της φωτεινής επένδυσης, τις έξι μύτες που αυτή σχηματίζει απέναντι από τη γωνία του πλαϊνού ανοίγματος, ενώ στολίζει με φουντάκια τις απολήξεις τους όπως και το μεγαλύτερο μέρος του περιγράμματος. Γραμμές από λευκό ή κίτρινο ψαροκόκαλο ενώνονται σε γεωμετρικό σχήμα που θυμίζει χαρταετό από τον οποίο κρέμονται πλαϊνά "κρόσια". Μικρά, αστερόσχημα ανθάκια συμπληρώνουν τον διάκοσμο. Η διακοσμητική έμφαση έχει δοθεί στο κέντημα που στολίζει το μπροστινό άνοιγμα ως πάνω απ' τη μέση, και τον ποδόγυρο στην πίσω όψη ως το ύψος του πλαϊνού ανοίγματος. Στον ποδόγυρο, ενισχυμένο εσωτερικά με μαύρο πανί, χρυσά και ασημένια κορδονέτα ορίζουν ταινία με διπλή κυματιστή γραμμή και θηλιές. Στο τελείωμα, βυσσινί αλυσίδα περικλείει κίτρινες βελονιές "μαργαρίτας". Στο ίδιο πνεύμα αλλά με μεγαλύτερη λεπτότητα έχει εκτελεστεί και το κέντημα της τραχηλιάς. Βυσσινί ταινία από πυκνό ψαροκόκαλο συστρέφεται κατεβαίνοντας σε γωνιώδη σπείρα που ορίζει το πλάτος του κεντήματος. Κατακόρυφες ταινίες με βυσσινί και κίτρινες βελονιές πλαισιώνουν κεντρική ταινία, κεντημένη με χρυσά κορδόνια σε σχήμα που θυμίζει την καραγκούνικη διπλή κύκλα με δυο ματάκια. Κάθε ματάκι γεμίζει με βυσσινί, μπλε ή ανοιχτοπράσινη κλωστή. Χρυσά κορδόνια και θηλιές στολίζουν και το εσωτερικό περίγραμμα του κεντήματος. Από τη λαιμόκοψη ως τη μέση περίπου, η σαγκία ρελιάζεται με μάλλινο βυσσινί γαϊτάνι που στολίζει με σουτάζ το μεγαλύτερο τμήμα της κεντητής ταινίας.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
0.970
Πλάτος
0.570
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, κεντητάδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι μάλλινο
κορδόνι μάλλινο
κορδόνι χρυσό
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, μαργαρίτα
κέντημα, ψαροκόκαλο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
23/2/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα