μανικωτός επενδύτης 7410/9
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια, πίσω όψη 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια, πίσω όψη 
Κέντημα τραχηλιάς
Κέντημα τραχηλιάς
Κέντημα ποδόγυρου και πλαϊνού ανοίγματος 
Κέντημα ποδόγυρου και πλαϊνού ανοίγματος 
Μανικέτι σαγκίας
Μανικέτι σαγκίας
Φτερούγα σαγκίας: κέντημα 
Φτερούγα σαγκίας: κέντημα 
Πρόσθετο μανίκι σαγκίας
Πρόσθετο μανίκι σαγκίας
Διάκοσμος αριστερής λόξας 
Διάκοσμος αριστερής λόξας 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7410/9
Όνομα αντικειμένου
μανικωτός επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγκία
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγκία, ο καλοκαιρινός σαγιάς που φοριέται πάνω από το καβάδι, και είναι ραμμένος στο ίδιο σχέδιο με τον χειμωνιάτικο, το σαΐκ. Την σαγκία έφτιαχναν με το ίδιο ύφασμα που έκαναν και το καβάδι, αλλά εδώ, πριν το δώσουν στον ράφτη, το έστελναν στη Βέροια ή τα Γιαννιτσά για να το βάψουν σκούρο μπλε. Αυτό ήταν το χρώμα της καθημερινής αλλά και της γιορτινής σαγκιάς, ενώ η νυφιάτικη ήταν λευκή. Η μαύρη σαγκία με τα ξένα, επίρραπτα σαγιαδομάνικα, είναι φτιαγμένη από ένα μονοκόμματο φύλλο, τη "μάνα", πλάτους 33εκ., που έχει διπλωθεί στα δύο κατά μήκος, για να κοπεί η λαιμόκοψη και το μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα. Το άνοιγμα της λαιμόκοψης ρελιάζεται με στενή λωρίδα υφάσματος. Στο τελείωμα των μπροστινών φύλλων έχουν προστεθεί
15-16εκ., δίνοντας αέρα στις φτερούγες του σαγιά. Στις μύτες τους υπάρχει κουμπί αριστερά και θηλιά δεξιά που δένουν πίσω τις ανοιχτές φτερούγες μεταξύ τους. Κάτω από τα κοντά μονόφυλλα μανίκια, ραμμένα κάθετα προς τον κορμό, έχει συρραφεί μεγάλο, ρομβοειδές κομμάτι υφάσματος για άνεση στις κινήσεις. Λίγο χαμηλότερα από τη μύτη του ρόμβου, αρχίζει πλαϊνή, τριγωνική λόξα με κεντρικό, κατακόρυφο άνοιγμα 20εκ., για ν' ανασκουμπώνονται ευκολότερα οι φτερούγες. Στο μέσον της δεξιάς πλαϊνής λόξας έχει γίνει το άνοιγμα της τσέπης (12,5εκ.). Το ίδιο μαύρο κορδόνι που στολίζει και το μπροστινό άνοιγμα από τη μέση και κάτω, διαγράφει την κατακόρυφη διαγώνιο του ρόμβου κάτω από τα μανίκια και συνεχίζει ως μέσα στη λόξα διχοτομώντας τη γωνία της και σημαδεύοντας τις πλαϊνές της πλευρές. Στην δεξιά πλευρά ρελιάζει το άνοιγμα της τσέπης που πλαισιώνεται στα πλαϊνά της από μικρά φουντάκια. Στην αριστερή πλευρά, τη θέση της τσέπης έχει πάρει τρίτη, κεντρική σειρά από τα ίδια φουντάκια. Στις διαγώνιες των ρόμβων και στο άνοιγμα της τσέπης, το διακοσμητικό κορδόνι έχει σχεδόν τελείως φθαρεί. Μικρά, μαύρα φουντάκια διακοσμούν το άνοιγμα της λόξας και το τελείωμα των μανικιών. Τα μανίκια έχουν άνοιγμα 7εκ. ώστε τα μανικέτια τους να γυρίζουν προς τα έξω και να φαίνονται. Επίρραπτο, φαιοκάστανο πανί, αντί για το φωτεινό μπουχασί, στολίζει τα μανικέτια αλλά και, εσωτερικά, τις φτερούγες της σαγκίας. Τα μανικέτια έχουν κεντηθεί αδρά με γαζί και ψαροκόκαλο σε γκρίζο χρώμα και το εσωτερικό τους τελείωμα στολίζεται με γκριζόμαυρα φουντάκια. Στο μπροστινό άνοιγμα, κάτω από την επίρραπτη λωρίδα που στερεώνει εσωτερικά το κέντημα, το φαιοκάστανο πανί σχηματίζει κατακόρυφη ταινία που στρίβει σε ορθή γωνία για να παρακολουθήσει τον ποδόγυρο ως το πλαϊνό άνοιγμα. Νωρίτερα όμως το πανί επεκτείνεται καλύπτοντας όλη σχεδόν την γωνία που αυτό διαγράφει. Απέναντι από τη γωνία του πλαϊνού ανοίγματος, το πανί σχηματίζει έξι μύτες που περιγράφονται από γκριζόμαυρο κορδόνι. Το κορδόνι στολίζει με φουντάκια όλο σχεδόν το εσωτερικό περίγραμμα του πανιού. Με γκρίζα κλωστή τονίζονται και πάλι οι μύτες ενώ το ίδιο χρώμα, με αλυσίδες και ψαροκόκαλο, ζωγραφίζει στο εσωτερικό της γωνίας γεωμετρικό σχήμα που θυμίζει χαρταετό. Από τις γωνίες του κρέμονται καμπύλα "κρόσια" ενώ, η συμβολή των γραμμών τονίζεται με σχηματοποιημένο φιόγκο. Το επίρραπτο, λαμπερό κόκκινο πανί στις γωνίες του μπροστινού ανοίγματος είναι μεταγενέστερη προσθήκη. Στο κέντημα που, στην πίσω όψη, ενώνει το ένα πλαϊνό άνοιγμα με το άλλο, σημάδι στο ύφασμα υποδεικνύει πως ίσως ήταν κάποτε μεγαλύτερο. Γκρι και μαύρες κλωστές φτιάχουν σειρές από αλυσίδα, ψαροκόκαλο και βελονιές "μαργαρίτας" κάτω από δύο χρυσά κι ένα μαύρο κορδονέτο και χρυσές θηλιές. Η διακοσμητική έμφαση έχει δοθεί στο κέντημα της τραχηλιάς, φτιαγμένο με μαυροκόκκινα και χρυσά κροδονέτα. Παρά τη μεγάλη φθορά του, διακρίνεται η ταινία με το πυκνό ψαροκόκαλο που, κατεβαίνοντας, συστρέφεται και σχηματίζει την σπείρα που θα ορίσει το πλάτος της κεντητής ταινίας. Κεντρική θέση καταλαμβάνει, πλούσια χρυσοκεντημένο, το μοτίβο που θυμίζει την καραγκούνικη διπλή κύκλα με δυο ματάκια. Ζιγκ-ζαγκ, μικρές και μεγαλύτερες θηλίτσες πλαισιώνουν την κύκλα στην ταινία με τις στρογγυλεμένες άκρες. Μεταξωτό, μαυροκόκκινο γαϊτάνι ρελιάζει τη λαιμόκοψη και το μπροστινό άνοιγμα ως κάτω από το κέντημα, μπροστά από το οποίο συστρέφεται σχηματίζοντας μικρές θηλιές -και μία μεγαλύτερη, κάτω αριστερά. Τα πρόσθετα κατωμάνικα, το ένα μονόφυλλο και το κάτω δίφυλλο, έχουν υποστεί φθορά. Από πορτοκαλοκίτρινο ριγέ σατέν, ταρακλί, είναι φοδραρισμένα με λευκό, βαμβακερό πανί. Έχουν κατακόρυφο άνοιγμα 18εκ. και, από τη μια του άκρη ως την άλλη, στολίζονται με χρυσή τρέσα, ασημένιο ζιγκ-ζαγκ και με χρυσό και μαύρο γαϊτάνι. Κι άλλο μαύρο γαϊτάνι συστρέφεται και σχηματίζει μικρές θηλιές στην απόληξη του μανικιού και σε τμήμα του ανοίγματος. Ανάμεσα στις θηλιές έχουν τοποθετηθεί στρογγυλά μεταλλικά κουμπιά στο χρώμα του μπρούντζου.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
0.980
Πλάτος
0.550
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, κεντητάδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι μεταξωτό
γαϊτάνι χρυσό
κορδόνι μεταξωτό
κορδόνι χρυσό
κουμπί μεταλλικό
λινό
σατέν
τρέσα χρυσή
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, γαζί
κέντημα, ψαροκόκαλο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
23/2/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα