μαντίλι κεφαλής 1254/1

Πιέτες από τις Σπέτσες

Η μπορντούρα του μαντιλιού

Η γωνία του μαντιλιού

Σχηματοποιημένα φυτικά μοτίβα στον κάμπο του μαντιλιού

Ταυτότητα Αντικειμένου

Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)

1254/1

Όνομα αντικειμένου

μαντίλι κεφαλής

Άλλο / Τοπικό όνομα

πιέτες ή τσεμπέρι

Τυπολογία

νησιωτικό, αστικό

Χρόνος κατασκευής

20ός αι.

Μέρος συνόλου

Όχι

Φυσική Περιγραφή

Περιγραφή

Πιέτες ή τσεμπέρι, μεγάλο τριγωνικό κεφαλομάντιλο από τις Σπέτσες. Είναι φτιαγμένο από λινομέταξο μπεζ ύφασμα, φοδραρισμένο με υπόλευκο βαμβακερό σατέν, το ντύμα. Έχει σχήμα ορθογώνιου ισοσκελούς τριγώνου, του οποίου οι ίσες πλευρές (μήκους 1,01μ. η καθεμία) διακοσμούνται με πολύχρωμη κεντητή μπορντούρα. Το έξεργο κέντημα του μαντιλιού, φτιαγμένο στο τελάρο, δημιουργείται από χοντρές κλωστές που έχουν καλυφθεί από τις μεταξοκλωστές. Το φυτικό μοτίβο, που επαναλαμβάνεται όρθιο ή αντεστραμμένο, αποτελείται από φυλλοφόρο κλαδί με μπουμπούκια και τρία λουλούδια το οποίο επιστέφεται ή υπογραμμίζεται από ελισσόμενο "κλαδί" που σχηματίζει τρία κυκλικά σχήματα. Η κεντήστρα έχει συνδυάσει το ζωηρό πράσινο με το υπόλευκο, το σάπιο μήλο, το ανοιχτό μωβ, το ροζ και το μουσταρδί. Στη γωνία του μαντιλιού, σχηματικό και συμμετρικό μοτίβο με ζιγκ-ζαγκ

ενώ η ένωση των κλαδιών υπογραμμίζεται με οκτώ περιελίξεις. Ο κάμπος του μαντιλιού είναι διάσπαρτος με μικρά, σχηματικά φυτικά μοτίβα. Οι πιέτες ή το τσεμπέρι αποτελούν χαρακτηριστικό τμήμα του κεφαλοκαλύμματος και οι γυναίκες Ύδρας και Σπετσών και της Ερμιονίδας ονόμαζονταν "τσεμπερούδες". Αφού τα μαλλιά γίνουν πλεξούδες και τοποθετηθεί το φακιόλι -τα μπουλέτσια από ξένα μαλλιά που δίνουν ύψος συνηθίζονταν μόνον από τις αρχόντισσες- μπαίνουν σε πιέτες κολλητά στη ρίζα των μαλλιών και δένονται κάτω από τις κοτσίδες τα καπίστρια ή ζωνίτσες, δυο κορδονάκια ραμμένα στο σημείο που το μαντίλι ακουμπά στους κροτάφους. Στη συνέχεια, οι γωνίες του μαντιλιού (τσέπια) σταυρώνονται χαλαρά κάτω από το σαγόνι, αφού το μαντίλι πτυχωθεί πρώτα (πιέτες) και στους κροτάφους. Τα τσέπια γυρίζουν πίσω και στερεώνονται στην κορυφή του κεφαλιού και προς τα πίσω. Οι πιέτες στολίζονταν με έξι καρφίτσες. Οι γιορτινές και νυφικές πιέτες είναι ολοκέντητες με χρυσά, πολύχρωμα ή μονόχρωμα κεντήματα.

Διαβάστε περισσότερα

Διάκοσμος & Μοτίβα

Διάκοσμος

φυτικός διάκοσμος

Μοτίβα / Θέματα διακόσμου

λουλούδια, κλαδιά, φύλλα

Ύψος

0.680

Μήκος

1.480

Κατασκευή

Κατασκευαστής / Δημιουργός

οι ίδιες οι γυναίκες

Χρόνος κατασκευής

20ός αι.

Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)

Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής

Αργοσαρωνικός (Σπέτσες)

Υλικά

λινομέταξο

μεταξοβάμβακο

μεταξοκλωστή

Τεχνικές

κέντημα, κομποβελονιά

κέντημα, πλακέ

κέντημα, ρίζα

υφαντό

Χρήση

Χρήστης

γυναίκα

Κοινωνική ηλικία

παντρεμένη

Περίσταση χρήσης

γιορτινό

Χρόνος χρήσης

20ός αι.

Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)

Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής

Αργοσαρωνικός (Σπέτσες)

Απόκτηση

Τρόπος απόκτησης

Αγορά

Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης

31/7/1953

Τεκμηρίωση

Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας

Κορρέ-Ζωγράφου, Κ. 1991, Νεοελληνικός κεφαλόδεσμος, Αθήνα.

Παπαντωνίου, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Εθνογραφικά 1: 5-92, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα