μαντίλι κεφαλής 803/2,β
"Πολίτικο" μαντίλι Κύμης
"Πολίτικο" μαντίλι Κύμης
"Πολίτικο" μαντίλι Κύμης
"Πολίτικο" μαντίλι Κύμης
Γωνία μαντιλιού
Γωνία μαντιλιού
Κεντρικό μοτίβο
Κεντρικό μοτίβο
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
803/2,β
Όνομα αντικειμένου
μαντίλι κεφαλής
Άλλο / Τοπικό όνομα
"πολίτικο", τσιμπέρι
Τυπολογία
νησιωτικό
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Μεγάλο, τετράγωνο μαντίλι από τον κεφαλόδεσμο της κουμιώτικης φορεσιάς, φτιαγμένο με το ειδικό λεπτεπίλεπτο τουλπάνι από μεταξοβάμβακα που, από τα μέσα του 19ου αιώνα, εισαγόταν από το Μάντσεστερ της Αγγλίας. Έχει χρώμα ωχροκίτρινο και είναι διακοσμημένο με φυτικά μοτίβα φτιαγμένα με ξυλότυπο και πινέλο. Η τεχνική αυτή ακολουθεί την εξής διαδικασία: πρώτα τυπώνεται το περίγραμμα του μοτίβου με ξυλότυπο σε μαύρο χρώμα και, στη συνέχεια, το εσωτερικό ζωγραφίζεται με πινέλο. Πρόκειται για το ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στα ζωγραφιστά με το πινέλο μαντίλια (καλεμκέρια) και τα σταμπωτά, που εφαρμόστηκε κυρίως στα εργαστήρια του Βοσπόρου. Τα ζωγραφιστά μαντίλια στη Σκύρο τα έλεγαν "πολίτικα". Τα χρώματα του μαντιλιού είναι σκούρα και φωτίζονται μόνον από το γκριζοπράσινο στο χρώμα της ελιάς και το θαλασσί.
Τα βασικά όμως χρώματα είναι το πρασινολαδί, το κυπαρισσί, το βαθύ μπλε, μια απόχρωση ανάμεσα στο μελιτζανί και το σάπιο μήλο που προορίζεται κυρίως για τα λουλούδια, και το μαύρο που έχει αναλάβει περιγράμματα. Την περίμετρο του μαντιλιού παρακολουθεί διπλή μπορντούρα: εξωτερικά, λεπτή ταινία από σχηματοποιημένα λουλούδια και φύλλα, τρέχει παράλληλα με φαρδύτερη σειρά από κλαδιά, λουλούδια και φύλλα σε νατουραλιστική απόδοση. Στο εσωτερικό κάθε γωνίας, γλάστρα με λαβές υποδέχεται μπουκέτο με λουλούδια και φυλλωτά κλαδιά. Στο κέντρο του μαντιλιού δύο τετράγωνα, το ένα μέσα στ' άλλο, σχηματίζονται από την ίδια λεπτή ταινία της μπορντούρας και πλαισιώνουν το κεντρικό μοτίβο: σε κάθε γωνία, δύο ανθισμένα, φυλλωτά κλαδιά, γερμένα το ένα προς το άλλο και ενωμένα με φιόγκο, εξακτινώνονται από κεντρικό σταυροειδές μοτίβο. Το δίπλωμα του μαντιλιού δεν σχηματίζει ίσα τρίγωνα. Το εσωτερικό είναι μικρότερο, ούτως ώστε το κεντρικό τετράγωνο μοτίβο να φαίνεται πίσω ολόκληρο.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
λουλούδια, κλαδιά, φύλλα, γλάστρα
Πλάτος
1.130
Μήκος
1.130
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
εργαστήρια Βοσπόρου (;)
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα
Βόσπορος (;)
Υλικά
τουλπάνι μεταξοβάμβακο
Τεχνικές
ξυλότυπο και πινέλο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Ευβοίας
Κύμη
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Λάμπρου, Α. 1994, Οι σκυριανές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Μπόζη, Σ. 1997, "Τα εργαστήρια σταμπωτών του Βοσπόρου και "η μαντήλα της Κοκόνας" στο Τα ελληνικά σταμπωτά, 18ος-20ός αιώνας: 45-58, Αθήνα, Καπόν.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα