μαντίλι κορμού 723/1,ε
Κοιλανιώτικο σιάλι
Κοιλανιώτικο σιάλι
Κοιλανιώτικο σιάλι
Κοιλανιώτικο σιάλι
Λεπτομέρεια διακόσμου, κέντρο με σταυρό
Λεπτομέρεια διακόσμου, κέντρο με σταυρό
Λεπτομέρεια, κροσσωτή απόληξη
Λεπτομέρεια, κροσσωτή απόληξη
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
723/1,ε
Όνομα αντικειμένου
μαντίλι κορμού
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιάλι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιάλι κοιλανιώτικο ή τσοιλανιώτικο, γυναικείο μαντίλι κορμού από δίμιτο μεταξωτό ύφασμα με κροσσωτές απολήξεις. Είναι φτιαγμένο στο χωριό Κοιλάνι με την τεχνική δέσιμο-βάψιμο (tie-dye). Στην αρχή σημάδευαν με σάλιο το βασικό μοτίβο, ένα σταυρό που χώριζε την επιφάνεια σε τέσσερα μεγάλα τετράγωνα και τρύπωναν το σχέδιο με συνεχή κόκκινη κλωστή. Ύστερα έδεναν τους κόμπους που θα έμεναν άβαφοι και βύθιζαν το ύφασμα σε υδατικό διάλυμα στύψης (στυπτηρίας). Άρχιζαν το πρώτο βάψιμο με κίτρινο - χρυσαφί χρώμα, βράζοντας το μαντίλι με κομμάτια χρυσόξυλου, είδος ντόπιου άγριου φυτού. Το στέγνωναν, έδεναν τους κόμπους που ήθελαν να μείνουν κίτρινοι και έλυναν όσους ήθελαν να γίνουν κόκκινοι στο βάψιμο που θα ακολουθούσε με κριμίζι. Το τρίτο βάψιμο με μπλε βαφή γινόταν σε βαφεία της
Λευκωσίας ή στο Πέρα Πεδί. Γι' αυτό, έδεναν μεγαλύτερους κόμπους και έλυναν όσους ήθελαν να πάρουν πράσινο χρώμα, από την ένωση κίτρινου με μπλε. Η βάση γινόταν σκούρα οινέρυθρη (κρασετί) από την ένωση κίτρινου, κόκκινου και μπλε. Τα κοιλανιώτικα σιάλια ονομάζονταν και εφταλοΐτικα από τα εφτά είδη χρωματισμών. Τα γραμμικά τους σχέδια σχηματίζουν ένα πολύπλοκο μωσαϊκό: ρόμβοι, σταυροί, ευθείες και τεθλασμένες γραμμές, ρόδακες, όλα σχηματισμένα με κουκίδες σαν αποτέλεσμα της τεχνικής με κόμπους. Καθένα από τα τέσσερα επιμέρους τετράγωνα έχει διαφορετικό κεντρικό μοτίβο. Τα ιδιότυπα αυτά μαντίλια χρησιμοποιούνταν ως μαντίλια μέσης (μαντήλι της κόξας) και ως μαντίλια κεφαλής στις πόλεις από τις Κύπριες αλλά εξάγωνταν κιόλας και κυρίως στα Δωδεκάνησα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
ρόμβοι, ευθείες και τεθλασμένες γραμμές, ρόδακες, κουκίδες
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρός
Πλάτος
0.735
Μήκος
0.795
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
εργαστήρια στο Κοιλάνι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Κύπρος
Λεμεσός (Κοιλάνι)
Υλικά
μετάξι
Τεχνικές
βαφή, δέσιμο-βάσιμο
υφαντό, δίμιτο
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Κως
Κύπρος
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Ηγουμενίδου, Φ. 1997, "Τα σταμπωτά της Κύπρου από το 18ο έως τον 20ό αιώνα" στο Τα ελληνικά σταμπωτά 18ος-20ός αιώνας: 33-43, Αθήνα, Καπόν.
Κορρέ-Ζωγράφου, Κ. 1991, Νεοελληνικός κεφαλόδεσμος, Αθήνα.
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Παπαδημητρίου, Ε. (επιμ.) 1996, Η λαϊκή τέχνη της Κύπρου, Λευκωσία, Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας - Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Κύπρου - Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών
Παπαδημητρίου, Ε. 1991, Οι κυπριακές φορεσιές, Αθήνα, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου, Ε. 1996, Η αστική ενδυμασία της Κύπρου κατά τον 18ο και τον 19ο αιώνα, Λευκωσία.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα