ποδιά 3478
Ουτραδένια καραγκούνικη ποδιά από βυσσινί τσόχα, κεντημένη με πολύχρωμες ουτρές 
Ουτραδένια καραγκούνικη ποδιά από βυσσινί τσόχα, κεντημένη με πολύχρωμες ουτρές 
Ουτραδένια καραγκούνικη ποδιά από βυσσινί τσόχα, κεντημένη με πολύχρωμες ουτρές 
Ουτραδένια καραγκούνικη ποδιά από βυσσινί τσόχα, κεντημένη με πολύχρωμες ουτρές 
Λεπτομέρεια περιφερειακής διακόσμησης με ντουγαδάκια και σαρακατσάνα
Λεπτομέρεια περιφερειακής διακόσμησης με ντουγαδάκια και σαρακατσάνα
Βάση ποδιάς, διακόσμηση με συνεχόμενες καμάρες
Βάση ποδιάς, διακόσμηση με συνεχόμενες καμάρες
Πόστα, κάτω τμήμα ποδιάς, διακόσμηση με δύο πολύχρωμα ταινιόσχημα θέματα με κλάρα και σαρακατσάνα
Πόστα, κάτω τμήμα ποδιάς, διακόσμηση με δύο πολύχρωμα ταινιόσχημα θέματα με κλάρα και σαρακατσάνα
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
3478
Όνομα αντικειμένου
ποδιά
Άλλο / Τοπικό όνομα
ουτραδένια
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1930-1960
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Καραγκούνικη ποδιά από βυσσινί τσόχα κεντημένη με πολύχρωμες μεταξωτές ουτρές σε πορτοκαλί, πράσινο, μπλε και βυσσινί χρώμα. Πρόκειται για την πιο χαρακτηριστική και αντιπροσωπευτική ποδιά που φόρεσαν οι Καραγκούνες της τελευταίας γενιάς (1930-1960) σε όλα τα καραγκουνοχώρια από τα Τρίκαλα ως τα ανατολικά της Καρδίτσας. Το σχήμα της είναι τραπεζιοειδές και αποτελείται από τρία βασικά κομμάτια, δύο οριζόντια, το αμπόλι και την πόστα και ένα κατακόρυφο, την κυρίως ποδιά. Το αμπόλι είναι είδος ζώνης φτιαγμένο από μπλε βελούδο, διακοσμημένο με συμπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ από κίτρινα γαζιά και δίχρωμα μεταξωτά γαϊτάνια. Το σχήμα του είναι πεπλατυσμένο τραπέζιο που φαίνεται σα να είναι τοποθετημένο ανάποδα, έχοντας δηλαδή τη μεγαλύτερη του βάση προς τα πάνω. Η κυρίως ποδιά έχει δύο κατακόρυφες ραφές γαρνιρισμένες με
χρωματιστές ουτρές. Οι ραφές αυτές τη χωρίζουν σε τρία μέρη, στη "μάνα" και σε δύο όμοια πλαϊνά φύλλα, τις λόξες ή τα λαγκιόλια. Η διακόσμηση της καραγκούνικης ποδιάς εξελίσσεται με βάση δύο διασταυρούμενους ιδεατούς άξονες, έναν κατακόρυφο που σχηματίζεται αν διπλώσουμε στα δύο το πλάτος της ποδιάς και έναν οριζόντιο, που συμπίπτει με τις δύο μικρές ραφές που πολλές φορές υπάρχουν στα λαγκιόλια. Στη συγκεκριμένη ποδιά λείπουν οι οριζόντιες ραφές και ο οριζόντιος άξονας της δηλώνεται με τέσσερις ντουγάδες (ρομβόσχημα μοτίβα) που τοποθετούνται αντίνωτα, από δύο σε κάθε λαγκιόλι. Μικρότερα τέτοιου είδους μοτίβα τα ντουγαδάκια που ανάμεσά τους παρεμβάλλονται ντουγάδες περιτρέχουν εσωτερικά τις τέσσερις πλευρές της ποδιάς. Τα ντουγαδάκια είναι τριγωνικά μοτίβα κεντημένα πλάι-πλάι που σχηματίζονται από τρεις άνισες και παράλληλες μικρές ευθείες από θηλίτσες. Η πολύχρωμη κεντητή ταινία που πλαισιώνει ομοιόμορφα και τις τέσσερις πλευρές της κυρίως ποδιάς αποτελείται από το μοτίβο της σαρακατσάνας, είδος σύνθετου σπειρομαίανδρου, από σπείρες που θηλυκώνουν η μία με την άλλη. Ολόγυρα η ποδιά είναι γαρνιρισμένη με πολύχρωμη κοσανίτσα (γαϊτάνι) και ρελιασμένη με πράσινη τσόχα. Στο πάνω τμήμα της "μάνας" η διακόσμηση γίνεται με δύο συνεχόμενες καμάρες, οι οποίες είναι τοποθετημένες ανάποδα, με τη βάση τους παράλληλα με την επάνω οριζόντια πλευρά της "μάνας". Είναι γαρνιρισμένες με θηλίτσες και με ένα ντουγά πλαισιωμένο από δύο σπείρες. Στη βάση της κυρίως ποδιάς η διακόσμηση γίνεται με τέσσερις συνεχόμενες καμάρες, που στην επάνω τους πλευρά στολίζονται με ένα ντουγά σε συνδυασμό με σπείρες και θηλίτσες. Στη βάση τους στολίζονται με ντουγαδάκια που πλαισιώνουν ένα ντουγά κάθε φορά. Η πόστα, το κατώτατο τμήμα της ποδιάς, είναι κεντημένη σε μαύρη τσόχα με δύο πολύχρωμα ταινιόσχημα θέματα. Στην επάνω ζώνη, κυριαρχεί το μοτίβο της κλάρας, είδος κοιλόκυρτου βλαστού, ενώ στην κάτω ζώνη επαναλαμβάνεται το μοτίβο της σαρακατσάνας. Η ποδιά είναι φοδραρισμένη με υφαντό βαμβακερό ύφασμα με ενυφασμένες χρωματιστές ρίγες.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
ντουγάδες, ντουγαδάκια, καμάρες
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σαρακατσάνα, κλάρα
Πλάτος
0.340
Μήκος
0.780
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1930-1960
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Καρδίτσα
Ελλάδα | Θεσσαλία | Τρικάλων
Τρίκαλα
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μεταξωτό
πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές
τσόχα
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
κέντημα, τερζήδικο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
μέσα 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία χρήσης
1930-1960
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νιόπαντρη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
μέσα 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία χρήσης
1930-1960
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Καρδίτσα
Ελλάδα | Θεσσαλία | Τρικάλων
Τρίκαλα
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
18-21/8/1963
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Ρωμαίου-Καρασταμάτη, Ε. 1980, Η ποδιά της Καραγκούνας, Αθήνα, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Τσαγγαλάς, Κ. 1982, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Γιάννενα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα