πουκάμισο 1603/5
Βαμβακερό υφαντό πουκάμισο κεντημένο με μαύρες και χρωματιστές μάλλινες κλωστές και με άσπρη τιριπλίσια κλωστή
Βαμβακερό υφαντό πουκάμισο κεντημένο με μαύρες και χρωματιστές μάλλινες κλωστές και με άσπρη τιριπλίσια κλωστή
Βαμβακερό υφαντό πουκάμισο κεντημένο με μαύρες και χρωματιστές μάλλινες κλωστές και με άσπρη τιριπλίσια κλωστή
Βαμβακερό υφαντό πουκάμισο κεντημένο με μαύρες και χρωματιστές μάλλινες κλωστές και με άσπρη τιριπλίσια κλωστή
Βαμβακερό υφαντό πουκάμισο, πίσω όψη
Βαμβακερό υφαντό πουκάμισο, πίσω όψη
Μανίκι, λεπτομέρεια διακόσμησης με σειρές από σοφάδες, καβράκια λευκά και κλειδωνίτσες λογαδερές
Μανίκι, λεπτομέρεια διακόσμησης με σειρές από σοφάδες, καβράκια λευκά και κλειδωνίτσες λογαδερές
Ραφή μανικιού, λεπτομέρεια διακόσμησης με κλάρα, με σταυροβουλίσια κουκούλια και λογάδια
Ραφή μανικιού, λεπτομέρεια διακόσμησης με κλάρα, με σταυροβουλίσια κουκούλια και λογάδια
Ποδόγυρος, λεπτομέρεια διακόσμησης με πυκνό μαύρο μετρητό κέντημα 
Ποδόγυρος, λεπτομέρεια διακόσμησης με πυκνό μαύρο μετρητό κέντημα 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
1603/5
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
κάμψου
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Βαμβακερό υφαντό πουκάμισο κεντημένο με μαύρες και σκουρόχρωμες μάλλινες κλωστές μαζί με ασπρή τιριπλίσια κλωστή (βαμβακερή κλωστή βιομηχανικής παραγωγής). Είναι ποδήρες και αποτελείται από ένα κεντρικό ενιαίο φύλλο μπρος και πίσω, τη "μάνα", και από δύο λοξά φύλλα στο κάθε πλάι, τα λαγκιόλια. Κάθετα στον κορμό είναι πρόχειρα ραμμένα τα μανίκια, τα οποία οι Καραγκούνες τα συχνάλλαζαν ανάλογα με τις περιστάσεις χρήσης. Για το λόγο αυτό έραβαν τα μανίκια, τα κεντούσαν και τα κρατούσαν ξεχωριστά από το κυρίως πουκάμισο. Το βαμβακερό ύφασμα του πουκάμισου το ύφαιναν και το έραβαν μόνες τους. Οι ίδιες το κεντούσαν στα μανίκια, στον ποδόγυρο και στις ραφές των λαγκιολιών με τη "μάνα", με μαύρες μάλλινες κλωστές με σχέδια ενδιάμεσα από χρωματιστές. Από τις ίδιες μάλλινες
κλωστές γίνεται και το φούντωμα του πουκάμισου, με πυκνές μαύρες φούντες στον ποδόγυρο και στα μανίκια. Οι φούντες αυτές ήταν κατά κανόνα κοντύτερες στα πουκάμισα του Παλαμά από τις αντίστοιχες των άλλων καραγκούνικων χωριών. Ο γύρος του λαιμού είναι ρελιασμένος με μαύρο βαμβακερό ύφασμα και το άνοιγμά του κλείνει στη βάση του λαιμού με δύο μεταλλικές κόπιτσες. Το κατακόρυφο άνοιγμα, η τραχηλιά, ύψους 39εκ. είναι διακοσμημένο με κεντητή ταινία με σχηματοποιημένα μοτίβα, που εναλλάσσονται χρωματικά σε μπλε, σε σκούρο κόκκινο και γκριζοπράσινο χρώμα. Κατά μήκος της κεντητής ταινίας μια σειρά από μονόχρωμα κουκούλια βιτσίσια, μικρά τριγωνικά μοτίβα γεμισμένα με οριζόντιες μαύρες βίτσες. Τα επίρραπτα μανίκια είναι διακοσμημένα με φαρδύ κέντημα στο γύρο τους, πλάτους 17εκ. Στο πάνω μέρος της διακόσμησης μια φαρδιά κεντητή ταινία με σοφάδες, μοτίβα γεωμετρικά καμωμένα με μετρητό κέντημα. Στο γύρο των μανικιών, ταινιόσχημο θέμα με καβράκια λευκά με τιριπλίσια κλωστή και με κλειδωνίτσες λογαδερές, σταυρόσχημα χρωματιστά μοτίβα. Το φούντωμα των μανικιών γίνεται με μονόχρωμες κοντές φούντες από κατεργασμένα μαλακά μαλλιά προβάτων. Η κλάρα, η κατακόρυφη κεντημένη λουρίδα από τον καρπό ως τον ώμο είναι διακοσμημένη με λογαδερό κέντημα, με μικρά χρωματιστά σχηματοποιημένα μοτίβα. Κατά μήκος των εξωτερικών γαζιών της λουρίδας, γαρνίρισμα με σταυροβουλίσια κουκούλια, καμωμένα με μονόχρωμη διπλή σταυροβελονιά. Ο ποδόγυρος ή πάτος του πουκάμισου είναι κεντημένος με πυκνά μαύρα γεωμετρικά μοτίβα. Στα γονατάρια, στις ραφές των λαγκιολιών με τη "μάνα", τη διακόσμηση συνθέτουν δύο γαζιά μαύρα και κατά μήκος τους μια κατακόρυφη σειρά από σταυροβουλίσια τετράγωνα σχήματα. Στο τελείωμα του ποδόγυρου, γαρνίρισμα με πυκνές και κοντές μάλλινες φούντες.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυροβουλίσια κουκούλια, καβράκια λευκά, κλειδωνίτσες λογαδερές, σοφάδες
Πλάτος
0.300
Μήκος
1.390
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Παλαμάς 
Υλικά
βαμβάκι
κρόσι μάλλινο
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
κέντημα, μονή
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Παλαμάς 
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
19/7/1954
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Πολίτου, Ξ. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Τσαγγαλάς, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Αθήνα, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.Χ.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα