πουκάμισο
5079/13
Λεπτομέρεια διακόσμου στα μανίκια: κέντημα στο γύρο και στη ραφή: δίχτε και μπάκπα με γκλούνιε
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο: κέντημα στο γύρο και σχηματοποιημένα μπάπκα με γκλούνιε
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5079/13
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
κουμίσ'
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Γυναικείο, καφέ σκούρο, βαμβακερό πουκάμισο. Πρόκειται πιθανόν για κουμίσ' ε κούκε (πουκάμισο κόκκινο) ή κουμίσ' ε νουσερίσε (πουκάμισο νυφικό), όπως αλλιώς λεγόταν, καθώς το κέντημα του ποδόγυρου μοιάζει πολύ με αυτό των νυφικών, το χρώμα του όμως ξενίζει. Το κουμίσ' υφαινόταν στον αργαλειό από τις ίδιες τις γυναίκες. Αποτελείται από ένα ίσιο μπροστινό κομμάτι, πάρα μπόι, ένα πίσω, τράμπα μπόι, και δύο πλαϊνά, επίσης ίσια, τα κλίντα. Η ραφή του μανικιού είναι συνήθως στην εξωτερική πλευρά του βραχίονα. Για το μανίκι, μάνγκα, αφαιρούν ένα κομμάτι από το κλιντ, το τσέτουλ, και κάνουν την καβαδούρα, το κολτούκε. Το κυκλικό άνοιγμα του λαιμού, ο γιακάς, συνεχίζεται με ένα βαθύ άνοιγμα στο στήθος, την τραϊλέ. Επίσης, το κουμίσ' φέρει όρθιο γιακαδάκι. Μετά την
κοπή, γινόταν η βαφή (με ριζάρι, για το κόκκινο, νυφικό πουκάμισο, και στύψη). Ύστερα γινόταν η διακόσμηση. Η τραϊλέ είναι ρελιασμένη με λευκή και μαύρη μάλλινη κλωστή. Εξωτερικά αυτού, τιέλι (ευθεία γραμμή) με κίτρινη μάλλινη κλωστή και τιέλι θρίτουρ (τεθλασμένη γραμμή). Ο γύρος των μανικιών είναι ρελιασμένος με πορτοκαλέρυθρο γκαϊτάνι. Ακολουθούν τιέλι θρίτουρ κίτρινο, τιέλι πορτοκαλέρυθρο, δυο σειρές ασπρόμαυρες με σταυροβελονιά, τιέλι και τέλος μια στενή ταινία από μοτίβα καμωμένα με σταυροβελονιά σε χρώματα πορτοκαλέρυθρο, κίτρινο, γκρι-σιελ και πράσινο που εναλλάσσονται. Η ραφή του μανικιού μέχρι πάνω είναι διακοσμημένη με κίτρινο δίχτε (κεντητή ένωση που εκτός από διακοσμητική, έχει και φυλακτική σημασία). Στις παρυφές του δίχτε είναι κεντημένα μπάκπα (μοτίβα με πλακέ βελονιά) με τα γκλούνιε (γόνατα), μοτίβα γεωμετρικά καμωμένα με μάλλινες πορτοκαλέρυθρες, μαύρες και κίτρινες μάλλινες κλωστές αλλά και λευκή βαμβακερή. Παράλληλα με το δίχτε ορθόνωνονται δυο σειρές μαυρόασπρες καμωμένες με σταυροβελονιά. Ο ποδόγυρος φέρει πλούσια διακόσμηση, η οποία, από κάτω προς τα πάνω, είναι: πορτοκαλέρυθρο γκαϊτάνι, τιέλι θρίτουρ (γαϊτάνι κλειστό), μοτίβα με σταυροβελονιά και τέλος τα μπάπκα (μοτίβα με πλακέ βελονιά) με τα γκλούνιε (γόνατα), σχηματοποιημένα, γεωμετρικά μοτίβα μεταξύ των κίτρινων δίχτε (στο νυφικό κουμίσ' τα δίχτε είναι μαύρα). Τα χρώματα που εναλλάσσονται στο κέντημα του ποδόγυρου είναι τα: κίτρινο, πορτοκαλέρυθρο, πράσινο, μπλε, μαύρο (μάλλινα νήματα) και λευκό (βαμβακερά νήματα).
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
τιέλι, τιέλι θρίτουρ
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
δίχτε, μπάπκα με γκλούνιε
Ύψος
1.160
Πλάτος
0.360
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Ανατολική Θράκη (Μέγα Ζαλούφι)
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι μάλλινο
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
κέντημα γραφτό,
πλακέ
κέντημα μετρητό,
σταυροβελονιά διπλή
κεντητή ένωση,
δίχτε
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
πρόσφυγες
Χρήστης
γυναίκα
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Ανατολική Θράκη (Μέγα Ζαλούφι)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
19/12/1966
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα
