πουκάμισο 6774/7
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής, πίσω όψη
Πουκάμισο Επισκοπής, πίσω όψη
Τετράγωνο κέντημα ποδόγυρου 
Τετράγωνο κέντημα ποδόγυρου 
Λεπτομέρειες τετράγωνου κεντήματος και ενδιάμεσο πουλάκι
Λεπτομέρειες τετράγωνου κεντήματος και ενδιάμεσο πουλάκι
Πλαϊνός διάκοσμος: κορίτσια, πυραμίδα και πουλιά, κέντημα ραφής, κύκλος από κορδόνι 
Πλαϊνός διάκοσμος: κορίτσια, πυραμίδα και πουλιά, κέντημα ραφής, κύκλος από κορδόνι 
Ανάποδη όψη κεντητού τετραγώνου
Ανάποδη όψη κεντητού τετραγώνου
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
6774/7
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
βιζάνο κουσούλι
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - 20ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Βιζάνο κουσούλι, κεντημένο πουκάμισο δηλαδή, με ιδιότυπο κέντημα στον ποδόγυρο. Φτιαγμένο από μάλλινα νήματα με ανεβατή ψαθωτή βελονιά, σχηματίζει από δύο μεγάλα τετράγωνα σε κάθε όψη που φαντάζουν σαν μικρά χαλιά. Η φορεσιά, που παίρνει τ' όνομά της από την Επισκοπή, συνηθιζόταν και σε άλλα δέκα περίπου μικρότερα χωριά Β.Α. της Νάουσας. Το βαμβακερό πουκάμισο είναι ακόσμητο στα μανίκια, τον γιακά και το μπροστινό άνοιγμα και έχει συρραμμένο κεντητό ποδόγυρο από παλαιότερο, αργαλίσιο πουκάμισο. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 61εκ., ενωμένη με δυο τριγωνικές λόξες σε κάθε πλευρά που καταλήγουν κάτω από τη μασχάλη. Τα ίσια, φαρδιά, μονόφυλλα μανίκια ενώνονται κάθετα με τον κορμό. Στη "μάνα" έχει κοπεί στρογγυλή λαιμόκοψη, με μικρό, όρθιο γιακαδάκι, και μπροστινό
κατακόρυφο άνοιγμα (30εκ.). Το πουκάμισο έχει κοντύνει κατά 12εκ. με οριζόντια εσωτερική πιέτα στο ύψος της μέσης. Ο ποδόγυρος προέρχεται από πουκάμισο με "μάνα" 42εκ. και δυο λόξες σε κάθε πλευρά που προσθέτουν 59εκ. και 58εκ. στο φάρδος του ποδόγυρου. Πάνω από το κέντημα, οι ραφές της "μάνας" με την κεντητή τους ένωση προεκτείνονται στο πουκάμισο με διακοσμητική βελονιά. Νοερά, τα φαρδιά, κεντητά τετράγωνα (33x28εκ.) διχοτομούνται κατακόρυφα από τις ραφές της "μάνας", που τονίζονται μέσα στο κέντημα με πολύχρωμο στύλο από έντονο ροζ, ανοιχτοπράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί, λαδί, μπλε και μωβ νήμα. Αυτά είναι και τα χρώματα που αποδίδουν τις λεπτομέρειες σ' ένα κόκκινο κέντημα, στο οποίο το μαύρο χρώμα χαράζει τα περιγράμματα. Η ραφή της "μάνας" πλαισιώνεται συμμετρικά από δυο κοντύτερους στύλους με χρώματα λιγότερο έντονα. Το επαναλαμβανόμενο μοτίβο είναι σταυρόσχημο με μικρό ρόμβο στο κέντρο του. Στο τελείωμα του κεντήματος, πολύ στενή κεντητή λωρίδα περιτρέχει τον ποδόγυρο, με τη συνοδεία λεπτής ταινίας από ζιγκ-ζαγκ σε σταυροβελονιά και ενδιάμεσα σταυρουδάκια. Διπλά γαζιά οριοθετούν την ταινία και ορθώνονται για να πλαισιώσουν την πλαϊνή ραφή που ενώνει τις λόξες. Στη βάση της ραφής βαθμιδωτή πυραμίδα περικλείει δυο πουλάκια, συμμετρικά και αντικριστά, και χρωματιστά σταυρουδάκια. Ανάμεσα στην εξωτερική πλευρά της πυραμίδας και το τετράγωνο κέντημα, στέκεται μετωπικά κοριτσάκι. Μικρό πουλί και σταυρουδάκια στολίζουν το ακέντητο πανί του ποδόγυρου στα φύλλα της "μάνας". Ο ποδόγυρος ρελιάζεται με κόκκινο κορδόνι στερεωμένο με κίτρινη κλωστή. Στις πλαϊνές ραφές, το κορδόνι σχηματίζει επίρραπτο, μικρό κύκλο.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
ανθρωπομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κορίτσι
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
ζωομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
πουλιά
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρός
Ύψος
1.350
Πλάτος
0.980
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - 20ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
κορδόνι βαμβακερό
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
κέντημα, ανεβατή ψαθωτή
κέντημα, γαζί
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Παπαντωνίου Ιωάννα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
19/5/1971
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Γουήλ-Μπαδιεριτάκη, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα