πουκάμισο 7414/17
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής, πίσω όψη
Πουκάμισο Επισκοπής, πίσω όψη
Κέντημα και κεντητή ένωση μανικιού
Κέντημα και κεντητή ένωση μανικιού
Τετράγωνο κέντημα ποδόγυρου 
Τετράγωνο κέντημα ποδόγυρου 
Λεπτομέρειες κεντητών τετραγώνων και ενδιάμεσο πουλάκι, πίσω όψη
Λεπτομέρειες κεντητών τετραγώνων και ενδιάμεσο πουλάκι, πίσω όψη
Λεπτομέρειες κεντητών τετραγώνων και διάκοσμος πλαϊνής ραφής με κύκλο από κορδόνι 
Λεπτομέρειες κεντητών τετραγώνων και διάκοσμος πλαϊνής ραφής με κύκλο από κορδόνι 
Ανάποδη όψη κεντητού τετραγώνου
Ανάποδη όψη κεντητού τετραγώνου
Κεντηματάκι κάτω από την δεξιά μασχάλη
Κεντηματάκι κάτω από την δεξιά μασχάλη
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7414/17
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
βιζάνο κουσούλι
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - 20ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Βιζάνο κουσούλι, κεντημένο πουκάμισο δηλαδή, με ιδιότυπο κέντημα στον ποδόγυρο. Φτιαγμένο από μάλλινα νήματα με ανεβατή ψαθωτή βελονιά, σχηματίζει από δύο μεγάλα τετράγωνα σε κάθε όψη που φαντάζουν σαν μικρά χαλιά. Η φορεσιά, που παίρνει τ' όνομά της από την Επισκοπή, συνηθιζόταν και σε άλλα δέκα περίπου μικρότερα χωριά Β.Α. της Νάουσας. Το πουκάμισο, από αργαλίσιο βαμβακερό πανί στο φυσικό του χρώμα, είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 37εκ. Δύο λόξες σε κάθε πλευρά προσθέτουν 55εκ. και 57εκ. στο φάρδος του ποδόγυρου. Οι λόξες ενώνονται στη μασχάλη με ίσια, δίφυλλα μανίκια που, όντας φαρδύτερα, σχηματίζουν κοντά στην ένωση μικρή σούρα. Το μεγάλο φύλλο τους έχει τριπλάσιο περίπου πλάτος από το μικρό, έτσι που η κεντητή ένωση στη
μια τους ραφή να πέφτει στην μπροστινή μύτη του φορεμένου μανικιού. Στη "μάνα" έχει κοπεί στρογγυλή λαιμόκοψη, με ραμμένο μικρό, όρθιο γιακαδάκι, και μπροστινό βαθύ, κατακόρυφο άνοιγμα (40εκ.). Το γιακαδάκι και το άνοιγμα, όπως τα μανίκια και ο ποδόγυρος, είναι ρελιασμένα με κόκκινο κορδόνι στερεωμένο με κίτρινη κλωστή. Νοερά, τα φαρδιά, κεντητά τετράγωνα (30x23εκ.) διχοτομούνται κατακόρυφα από τις ραφές της "μάνας", που τονίζονται ψηλότερα με κεντητή ένωση. Στον γεωμετρικό διάκοσμο, το μαύρο σχηματίζει περιγράμματα, τονισμένα από ακέντητο πανί, που γεμίζουν με κόκκινες-ροδί βελονιές. Την πολυχρωμία δημιουργούν λεπτομέρειες που αποδίδονται με άσπρο, κίτρινο, ροζ, λιλά, θαλασσί, πετρόλ και βυσσινί χρώμα. Ο κατακόρυφος άξονας της ραφής δημιουργεί κεντρικό στύλο που πλαισιώνεται συμμετρικά από άλλους δύο, όμοιους μεταξύ τους. Όλοι έχουν παρόμοια σχηματική απόληξη. Ανάμεσά τους τοποθετούνται σχηματοποιημένα φυτικά θέματα που θυμίζουν φοίνικες. Και στις δύο όψεις του φύλλου της "μάνας", τη βάση των τετραγώνων ενώνουν πολύχρωμοι ρόμβοι. Πάνω τους έχει καθήσει ένα πουλί ανάμεσα σε δυο σταυρουδάκια. Κάτω από την ψηφιδωτή μπορντούρα των τετραγώνων με τα σταυρόσχημα λουλούδια, στενή κεντητή ταινία περιτρέχει τον ποδόγυρο. Από πάνω της, στην πλαϊνή όψη, τα τετράγωνα συνδέει διπλό κίτρινο γαζί και ζιγκ-ζαγκ από σταυροβελονιά. Διπλό, κίτρινο γαζί πλαισιώνει και την πλαϊνή ραφή, χωρίς να φθάνει στο ύψος των κεντητών ενώσεων της "μάνας". Στο τελείωμα των δύο πλαϊνών ραφών, κόκκινο, επίρραπτο κορδόνι σχηματίζει από ένα κύκλο. Σε σχέση με τον ποδόγυρο, το κέντημα στον γύρο των μανικιών (2,5εκ.) μοιάζει αναιμικό. Γερτοί μίσχοι, που σχηματίζουν τετράγωνο και ορθές γωνίες, απολήγουν σε τριγωνικό ανθάκι. Σε διχρωμία συνδυάζονται το μαύρο, το φούξια, το ανοιχτόγκρι, το κεραμιδί, το λιλά, το αχνό ροζ. Το γιακαδάκι στολίζεται στη βάση του με βυσσινί ζιγκ-ζαγκ και με απλό γαζί στο κέντρο του. Παρόμοιο γαζί πλαισιώνει το μπροστινό άνοιγμα που κλείνει με μεταλλικό, σφαιρικό κουμπί και θηλειά.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
ζωομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
πουλιά
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρός
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
λουλούδια, μίσχοι
Ύψος
1.310
Πλάτος
0.920
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - 20ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Υλικά
βαμβάκι
κορδόνι βαμβακερό
κουμπί
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
κέντημα, ανεβατή ψαθωτή
κέντημα, γαζί
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
υφαντό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
23/2/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Γουήλ-Μπαδιεριτάκη, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα