πουκάμισο 7427/16
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής, πίσω όψη
Πουκάμισο Επισκοπής, πίσω όψη
Κέντημα και ραφή μανικιού
Κέντημα και ραφή μανικιού
Τετράγωνο κέντημα ποδόγυρου 
Τετράγωνο κέντημα ποδόγυρου 
Κεντηματάκι κάτω από τη μασχάλη
Κεντηματάκι κάτω από τη μασχάλη
Κέντημα γιακά και σταυροί 
Κέντημα γιακά και σταυροί 
Ανάποδη όψη τετράγωνου κεντήματος 
Ανάποδη όψη τετράγωνου κεντήματος 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7427/16
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
βιζάνο κουσούλι
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - 20ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Βιζάνο κουσούλι, κεντημένο πουκάμισο δηλαδή, με ιδιότυπο κέντημα στον ποδόγυρο. Φτιαγμένο από μάλλινα νήματα με ανεβατή ψαθωτή βελονιά, σχηματίζει από δύο μεγάλα τετράγωνα σε κάθε όψη που φαντάζουν σαν μικρά χαλιά. Η φορεσιά, που παίρνει τ' όνομά της από την Επισκοπή, συνηθιζόταν και σε άλλα δέκα περίπου μικρότερα χωριά Β.Α. της Νάουσας. Το πουκάμισο, από αργαλίσιο βαμβακερό πανί στο φυσικό του χρώμα, είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 37εκ. Δύο λόξες σε κάθε πλευρά προσθέτουν από 54εκ. στο φάρδος του ποδόγυρου. Ανάμεσα στις λόξες και τα ίσια, δίφυλλα μανίκια έχει προστεθεί τριγωνικό κομματάκι πανιού για άνεση στην κίνηση. Το μεγάλο φύλλο στα μανίκια έχει διπλάσιο πλάτος από το μικρό και η ψηλή τους ραφή διακοσμείται πάνω από
το κέντημα με μενεξεδί κλωστή. Στη "μάνα" έχει κοπεί στρογγυλή λαιμόκοψη, με ραμμένο μικρό, όρθιο γιακαδάκι, και μπροστινό βαθύ, κατακόρυφο άνοιγμα (39εκ.). Μενεξεδί κορδόνι ρελιάζει τα μανίκια, ενώ με ροδί ρελιάζονται το γιακαδάκι και το άνοιγμα, όπως και ο ποδόγυρος. Στις ραφές που διακρίνουν την μπροστινή από την πίσω όψη το κορδόνι σχηματίζει μικρό, επίρραπτο κυκλάκι. Δυο ελεύθερες θηλιές σχηματίζει το κορδόνι στην αρχή του μπροστινού ανοίγματος, και από την αριστερή κρέμεται γαλάζια χάντρα. Νοερά, τα φαρδιά, κεντητά τετράγωνα (25,5x33εκ.) διχοτομούνται κατακόρυφα από τις ραφές της "μάνας", που τονίζονται ψηλότερα με κεντητή ένωση. Τα κόκκινα νήματα γεμίζουν τις επιφάνειες που μαύρα και βαθυκύανα νήματα έχουν ζωγραφίσει, ενώ πολυχρωμία δημιουργούν μικρές πινελιές από κροκί, άσπρο, λαδοπράσινο, λιλά, ανοιχτόγκριζο, τσαγαλί και βιολετί χρώμα. Πάνω από την ψηφιδωτή μπορντούρα, υψώνονται τρεις ψηλόλιγνοι στύλοι, οι πλαϊνοί όμοιοι μεταξύ τους. Όλοι τους έχουν την ίδια σχηματική απόληξη. Ενδιάμεσα, επάλληλες γωνίες ανοιχτές προς τα επάνω υποβάλλουν ανάλογα σχήματα γύρω από τους στύλους. Οι πλαϊνές ραφές συνοδεύονται από γαζί σε ύψος περίπου ίσο με αυτό που φθάνουν οι κεντητές ενώσεις της "μάνας". Στον γύρο των μανικιών (4,5εκ) επικρατούν το ροδί και το μαύρο χρώμα, με ελάχιστο πορτοκαλί στις λεπτομέρειες. Πάνω από μικρό ζιγκ-ζαγκ, υψώνονται σταυρόσχημα ροδί λουλούδια, και με κέντρο σταυρόσχημο, στα οποία η μία πλαϊνή κεραία καλύπτεται από μαύρο, άμορφο σχήμα. Κάτω από τις μασχάλες εμφανίζονται από δυο μικρες κεντητές ταινιούλες. Καφέ γκρί, διακριτική κλωστή σχηματίζει στο γιακαδάκι ανοιχτό ζιγκ-ζαγκ με σταυροβελονιά στο κέντρο του. Τη βάση του γιακά στολίζει απλό, μικρό ζιγκ-ζαγκ και από κάτω, στις δυο πλευρές του μπροστινού ανοίγματος, από ένας σταυρός.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρός
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
λουλούδια
Ύψος
1.400
Πλάτος
0.900
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - 20ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
κορδόνι βαμβακερό
μάλλινη κλωστή
χάντρες
Τεχνικές
κέντημα, ανεβατή ψαθωτή
κέντημα, γαζί
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
υφαντό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Παπαντωνίου Ιωάννα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
17/2/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Γουήλ-Μπαδιεριτάκη, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα