Η διαδρομή μας
Πώς ξεκίνησε η ιστορία μας
Το ΜΕΛΕ ξεκινά τη λειτουργία του στις 8 Μαρτίου του 1988 όταν και εγκαινιάζεται από την τότε Υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη.

Στην πραγματικότητα όμως είναι απότοκο της ιστορικής διαδρομής του Λυκείου των Ελληνίδων και η δημιουργία του οφείλεται στη διορατική σκέψη και τη δεδηλωμένη πρόθεση της ιδρύτριάς του Καλλιρρόης Παρρέν να δημιουργηθεί "εν είδος μουσείου εθνογραφικού συμπληρούντος το επίσημον του κράτους" ήδη από τις αρχές του 20ού αι.

8 Μαρτίου 1988. Η τότε Υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη κόβει την κορδέλα του Μουσείου. Αρχείο ΜΕΛΕ.
8 Μαρτίου 1988. Η τότε Υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη κόβει την κορδέλα του Μουσείου. Αρχείο ΜΕΛΕ.

Η συγκρότηση της συλλογής που ξεκίνησε από τα πρώτα χρόνια ίδρυσης του σωματείου, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις πρώτες επίσημες δημόσιες εμφανίσεις του Λυκείου των Ελληνίδων στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της Παρρέν, πολλές οικογένειες και κρατικοί φορείς ανά την Ελλάδα, όπως η Γενική Διοίκηση των Νήσων του Αιγαίου, αλλά και φορείς του ευρύτερου Ελληνισμού όπως ο Δήμος Μεγιστέων, παραχώρησαν με τη μορφή δανείου ενδυμασίες που είχαν στην κατοχή τους, προκειμένου να παρουσιαστούν στις μεγάλες γιορτές του Σταδίου. Κάποιες από αυτές τις ενδυμασίες στη συνέχεια δωρίθηκαν, ενώ άλλες αγοράστηκαν και αποτέλεσαν τον πυρήνα της ενδυματολογικής συλλογής του Λυκείου των Ελληνίδων.

Επιστολή της Γενικής Διοίκησης των Νήσων του Αιγαίου προς την Πρόεδρο του ΛτΕ Καλλιρόη Παρρέν. 31 Μαΐου 1914. ΙΑΛΕ.
Επιστολή της Γενικής Διοίκησης των Νήσων του Αιγαίου προς την Πρόεδρο του ΛτΕ Καλλιρόη Παρρέν. 31 Μαΐου 1914. ΙΑΛΕ.
Επιστολή της Γενικής Διοίκησης των Νήσων του Αιγαίου προς την Πρόεδρο του ΛτΕ Καλλιρόη Παρρέν. 31 Μαΐου 1914. ΙΑΛΕ.
Επιστολή του Δημάρχου Μεγιστέων προς την Πρόεδρο του ΛτΕ Καλλιρόη Παρρέν. 18 Ιουνίου 1914. ΙΑΛΕ.
Επιστολή του Δημάρχου Μεγιστέων προς την Πρόεδρο του ΛτΕ Καλλιρόη Παρρέν. 18 Ιουνίου 1914. ΙΑΛΕ.
Επιστολή του Δημάρχου Μεγιστέων προς την Πρόεδρο του ΛτΕ Καλλιρόη Παρρέν. 18 Ιουνίου 1914. ΙΑΛΕ.

Στις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Λύκειον των Ελληνίδων μεριμνά για την τύχη των συλλογών του, ασφαλίζοντας τις πολυτιμότερες ενδυμασίες του στα θησαυροφυλάκια των τραπεζών Ιονική και Λαϊκή. Τα αντικείμενα επιστρέφουν και πάλι στο Λύκειο το 1941, όταν πια εξέλιπε ο κίνδυνος των βομβαρδισμών.

Η Έφορος της Ιματιοθήκης του ΛτΕ Αλεξάνδρα Βασσενχόβεν με ενδυμασία τύπου "Αμαλίας".
Η Έφορος της Ιματιοθήκης του ΛτΕ Αλεξάνδρα Βασσενχόβεν με ενδυμασία τύπου "Αμαλίας".

Στα χρόνια που ακολουθούν η συλλογή εμπλουτίζεται με πολυάριθμες δωρεές και αγορές, με τη συλλεκτική πολιτική όμως να λειτουργεί ως πρακτική σύμφυτη με τις δραστηριότητες του τμήματος Εθνικών Χορών και συγκεκριμένα με τις εμφανίσεις της χορευτικής ομάδας του Λυκείου των Ελληνίδων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Αυτές οι ενδυμασίες όμως έμελλε αργότερα να ζήσουν τον βίο μιας "μουσειακής συλλογής". Το 1963 η τότε Έφορος της Ιματιοθήκης του Λυκείου των Ελληνίδων  Αλεξάνδρα Βασσενχόβεν έθεσε το ζήτημα της διάσωσης των ενδυμασιών από τη φθορά που επιφέρει η χρήση τους στις χορευτικές παραστάσεις. Έτσι, το Λύκειον των Ελληνίδων τις απέσυρε σταδιακά από τη χρήση και τις αντικατέστησε με αντίγραφα.

Η συλλογή ενδυμασιών του ΛτΕ στεγαζόταν αρχικά στο Κεντρικό του κτίριο επί της οδού Δημοκρίτου 14 στο Κολωνάκι, ώσπου η ραγδαία αύξησή της οδήγησε στη μεταφορά της το 1987 σε κτίριο επί της οδού Δημοκρίτου 7, το οποίο είχε αγοραστεί τον Νοέμβριο του 1984.

Η αγορά του κτιρίου επιχορηγήθηκε μερικώς από το Υπουργείο Πολιτισμού. Έτσι, η συλλογή απέκτησε δική της, μόνιμη πλέον στέγη που ακούει σήμερα στο όνομα Μουσείο Ενδυμασίας του Λυκείου των Ελληνίδων.

Ο χώρος της Ιματιοθήκης του ΛτΕ στην οδό Δημοκρίτου 14, Δελτίον ΛτΕ 1963.
Ο χώρος της Ιματιοθήκης του ΛτΕ στην οδό Δημοκρίτου 14, Δελτίον ΛτΕ 1963.

Σημαντικοί σταθμοί της διαδρομής του ΜΕΛΕ

Στις 8 Μαρτίου του 1988, ημέρα που γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, το ΜΕΛΕ ανοίγει επίσημα στο κοινό ως χώρος περιοδικών εκθέσεων, οριοθετώντας παράλληλα το ευτυχές τέλος μιας μακρόχρονης προσπάθειας να δημιουργηθεί ένα μουσείο-θεματοφύλακας της ενδυματολογικής συλλογής του Λυκείου των Ελληνίδων.

Στον χαιρετισμό της, η τότε Υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη, δήλωσε:

Το Μουσείο Ιστορίας των Εθνικών Ενδυμασιών έρχεται να συμπληρώσει ένα κενό στον χώρο των ελληνικών μουσείων.

"Εγκαίνια Μουσείου Ιστορίας & Εθνικών Ενδυμασιών του Λυκείου των Ελληνίδων. Η πύλη του Μουσείου και η τιμητική φρουρά της επίσημης υποδοχής από τις 2 γενιές". Σκίτσο της Έλλης Σολωμονίδη-Μπαλάνου, 1988. Αρχείο ΜΕΛΕ. Δωρεά Έλλης Σολωμονίδη-Μπαλάνου (2018).Δημοσίευμα από εφημερίδα εποχής
"Εγκαίνια Μουσείου Ιστορίας & Εθνικών Ενδυμασιών του Λυκείου των Ελληνίδων. Η πύλη του Μουσείου και η τιμητική φρουρά της επίσημης υποδοχής από τις 2 γενιές". Σκίτσο της Έλλης Σολωμονίδη-Μπαλάνου, 1988. Αρχείο ΜΕΛΕ. Δωρεά Έλλης Σολωμονίδη-Μπαλάνου (2018).Δημοσίευμα από εφημερίδα εποχής

Το πρώτο εκείνο επίσημο "παρών" της λειτουργίας του δηλώνει με την περιοδική έκθεση "Η εξέλιξη της ελληνικής φορεσιάς", σε επιμέλεια της ενδυματολόγου-σκηνογράφου Ιωάννας Παπαντωνίου, η οποία αναλαμβάνει την επίβλεψη του Μουσείου και τη διαχείριση της συλλογής.

Άποψη της πρώτης περιοδικής έκθεσης "Η εξέλιξη της ελληνικής φορεσιάς". Σκίτσο της Έλλης Σολωμονίδη-Μπαλάνου, 1988. Δωρεά Έλλης Σολωμονίδη-Μπαλάνου (2018).
Άποψη της πρώτης περιοδικής έκθεσης "Η εξέλιξη της ελληνικής φορεσιάς". Σκίτσο της Έλλης Σολωμονίδη-Μπαλάνου, 1988. Δωρεά Έλλης Σολωμονίδη-Μπαλάνου (2018).

Το 1990 εντάσσεται στις δραστηριότητες του ΜΕΛΕ η έκδοση ετήσιων επιτραπέζιων ημερολογίων με θέματα ενδυματολογικού ενδιαφέροντος, με πρώτο το αφιέρωμα στους νεοελληνικούς κεφαλόδεσμους. Τα επόμενα χρόνια τα ημερολόγια καθιερώθηκε να λειτουργούν στη θέση καταλόγου των περιοδικών εκθέσεων που φιλοξενούσε το Μουσείο.

Εξώφυλλο του Ημερολογίου 2008 του ΛτΕ με θέμα "Ελληνική Ενδυμασία και Έλληνες Ζωγράφοι".
Εξώφυλλο του Ημερολογίου 2008 του ΛτΕ με θέμα "Ελληνική Ενδυμασία και Έλληνες Ζωγράφοι".

Το 1997 το ΜΕΛΕ γίνεται τακτικό μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Mουσείων (ICOM).

Το 2007 το ΜΕΛΕ δημιουργεί το ψηφιακό του αποθετήριο, παραδίδοντας σε ανοιχτή απομακρυσμένη πρόσβαση σε κάθε ενδιαφερόμενο περισσότερα από 4.000 τεκμήρια που περιλαμβάνονται στις συλλογές του.

Το έργο εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" ΜΕΤΡΟ 1.3 – ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ, ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.

Ένα μεγάλο μέρος από τα μοναδικά αντικείμενα που φυλάσσονται στο Μουσείο Ενδυμασίας έχουν ψηφιοποιηθεί. Εξερευνήστε τα.

Το 2010 η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού ανταποκρίνεται σε αίτημα του ΜΕΛΕ και εγκρίνει μελέτη συντήρησης 77 αντικείμενων από τις συλλογές του, μετά από αυτοψία που πραγματοποιήθηκε σε 343 συνολικά αντικείμενα.

Η αυτοψία αφορούσε στην καταγραφή της κατάστασης διατήρησής τους και στη λήψη δειγμάτων στο μικροσκόπιο διερχόμενου φωτός.

Εξώφυλλο της μελέτης συντήρησης αντικείμενων από τις συλλογές του ΜΕΛΕ της Δ.Σ.Α.Ν.Μ. του ΥΠ.ΠΟ.Τ. (2010).
Εξώφυλλο της μελέτης συντήρησης αντικείμενων από τις συλλογές του ΜΕΛΕ της Δ.Σ.Α.Ν.Μ. του ΥΠ.ΠΟ.Τ. (2010).

Το 2018 το ΜΕΛΕ συμπληρώνει 30 χρόνια λειτουργίας και επ’ αφορμή της επετείου τιμά τους δωρητές του με ειδική εκδήλωση και αναδρομική έκθεση με αντιπροσωπευτικά αντικείμενα προερχόμενα από δωρεές.

Ανάπτυγμα εντύπου με τους Δωρητές του ΜΕΛΕ που δημιουργήθηκε επ’ αφορμή της επετείου των 30 χρόνων λειτουργίας του (1988-2018).
Ανάπτυγμα εντύπου με τους Δωρητές του ΜΕΛΕ που δημιουργήθηκε επ’ αφορμή της επετείου των 30 χρόνων λειτουργίας του (1988-2018).

Το 2021 το ΜΕΛΕ δίνει το "παρών" στους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 με την έκθεση ΜΥΡΙΑ ΟΣΑ [γ]ραμμένα, ν πανίον. 1821-2021, η οποία αποτελεί την πρώτη έκθεση που αναπτύχθηκε online προκειμένου το Μουσείο να διατηρήσει την επαφή του με το κοινό του κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19.

Διαρθρωμένη σε 12 ενότητες καθεμιά από τις οποίες περιλαμβάνει βίντεο έργα σύγχρονων εικαστικών, παρουσιάστηκε σαν έργο σε εξέλιξη, ενώ επιλεγμένες θεματικές ενότητες αναπτύχθηκαν και στους φυσικούς χώρους σε συνέχεια της διαδικτυακής τους εκδοχής.

Άποψη εκθεσιακού χώρου “18.21m². Ο πόλεμος στα σαλόνια”. Φωτογραφία: Studio Kominis.
Άποψη εκθεσιακού χώρου “18.21m². Ο πόλεμος στα σαλόνια”. Φωτογραφία: Studio Kominis.
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Έκθεσης "ΜΥΡΙΑ ΟΣΑ [γ]ραμμένα, ἕν πανίον. 1821-2021"

Το 2022 το Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας του Λυκείου των Ελληνίδων μετονομάστηκε σε Μουσείο Ενδυμασίας του Λυκείου των Ελληνίδων (ΜΕΛΕ), σηματοδοτώντας με τον τρόπο αυτό την απαρχή μιας νέας εποχής για την ταυτότητά του και την επαναξιολόγηση της προηγούμενης πρακτικής συλλογής του.

Στη συντομογραφία του νέου τίτλου του (ΜΕΛΕ), ενδιάμεσα του “M” όπως Μουσείο, και του “ΛΕ”  που αποτελούν τα αρχικά του Λυκείου των Ελληνίδων, κράτησε το γράμμα “Ε” για την "ενδυμασία", λέξη σύνθετη, πολυσήμαντη και ανοιχτή όσο και τα αναπεπταμένα πεδία που περικλείει (ένδυμα, ενδύεσθαι κ.ά.).