Δημοτική Μουσική, Χοροί - Τραγούδια, Μέγαρα Αττικής
Δημοτική Μουσική, Χοροί - Τραγούδια, Μέγαρα Αττικής
Μουσικές Εκδόσεις - Δίσκοι Βινυλίου
Κωδικός Προϊόντος:
CDL002
Δημοτική Μουσική, Χοροί - Τραγούδια, Μέγαρα Αττικής

Από τους αρχαιοελληνικούς χρόνους τα Μέγαρα και η γύρω τους περιοχή - η Μεγαρίς ή Μεγαρική - ήταν πλούσια σε λάδι, δημητριακά και κρασί.

Είχαν τα καλύτερα σπίτια σ’ όλη την Ελλάδα (Ισοκράτης, Περί Ειρήνης, 117) και οι κάτοικοί τους ήσαν καλοφαγάδες (Διογένης ο Κυνικός, Tertullianus Apologeticum, 39, 14).

Την ίδια αυτή εικόνα μας δίνει, πολλούς αιώνες αργότερα, και ο Γάλλος διπλωμάτης και περιηγητής του ελληνικού χώρου Pouqueville. Τα Μέγαρα είναι ένα εύπορο μέρος, με καλοφτιαγμένα σπίτια, γράφει στο πεντάτομο έργο του “Ταξίδι στην Ελλάδα” (έκδ. 1820). Και συνεχίζει με χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από ένα γλέντι που παρακολούθησε απ’ την ταράτσα του σπιτιού όπου φιλοξενήθηκε: τις φωτισμένες, από αναμμένους πυρσούς, ταράτσες των άλλων σπιτιών· τα στεντόρεια τραγούδια και τις φωνές των γλεντοκόπων· τις λύρες και τα ντέφια που συνόδευαν τους τραγουδιστές· τους καλεσμένους που μεθυσμένοι όπως ήσαν έπειτα από τριήμερο γλέντι, έπιναν κρασί μέσα στα παπούτσια τους.

Λίγες δεκαετίες αργότερα, το Πάσχα του 1899, ο John Ward περιγράφει μ’ ενθουσιασμό τους χορούς και τη δεξιοτεχνία των πρωτοχορευτών στα Μέγαρα - παράδοση που συνεχίζεται έως σήμερα.

Στον πλούσιο αυτό τόπο, με τα καλοφτιαγμένα σπίτια, τα γλέντια και τα πανηγύρια, εγκαταστάθηκε στο τέλος του 18ου αιώνα και ο Λιάς Δηλιγιάννης, κτίστης και λαϊκός βιολιτζής απ’ τα Λαγκάδια της Γορτυνίας. Εκεί παντρεύεται, κάνει παιδιά και πεθαίνει, αφήνοντας κληρονομιά, εκτός από τη φήμη του καλύτερου βιολιτζή της περιοχής, και είκοσι απογόνους λαϊκούς παιχνιδιάτορες. Είκοσι λαουτιέρηδες και βιολιτζήδες, που κράτησαν ζωντανή τη μουσική παράδοση στα Μέγαρα απ’ το τέλος του 18ου αιώνα έως σήμερα - κοντά δύο αιώνες. Δύο από τους απογόνους του μουσικού αυτού δέντρου, ο Ιάκωβος Α. Ηλίας (βιολί) και ο Θ. Γ. Ηλίας (βιολί) παίζουν σ’ αυτό το δίσκο. (Το επίθετο Ηλίας προέρχεται απ’ το όνομα του γενάρχη του “δένδρου” Λιά Δηλιγιάννη· Λιάς = Ηλίας). Την αγάπη του δημοτικού τραγουδιού στα Μέγαρα μαρτυράει και ο μεγάλος αριθμός των λαϊκών τους συγκροτημάτων: γύρω στα 1925 υπήρχαν περισσότερες από 10 ζυγιές βιολί και λαγούτο και 4 ζυγιές πίπιζα και νταούλι· οι πρώτες κυρίως για τα γλέντια σε κλειστό χώρο και οι δεύτερες για τα πανηγύρια και τις διασκεδάσεις στο ύπαιθρο. Στα νεώτερα χρόνια, έπειτα από το Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, το δημοτικό τραγούδι και οι χοροί παίζονται ή συνοδεύονται στα Μέγαρα απ’ τη ζυγιά βιολί-λαγούτο.

Το ύφος του μεγαρίτικου τραγουδιού, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο τραγουδιέται ή παίζεται, έχει πολλές ομοιότητες με τη νησιώτικη μελωδία. 

Σ’ αυτό έχει συμβάλει και η γεωγραφική θέση των Μεγάρων: κοντά στη θάλασσα, ανάμεσα στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο, με επίνειο την Πάχη και σημαντική εμπορική κίνηση, ήταν φυσικό να δεχτεί την επίδραση του νησιώτικου τραγουδιού. 

Ας μην ξεχνάμε ακόμα ότι τα όργανα που από παλιά αγαπούν περισσότερο οι Μεγαρίτες είναι το βιολί και το λαγούτο, η νησιώτικη δηλαδή, ζυγιά, και όχι η πίπιζα και το νταούλι της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Οι χοροί και τα τραγούδια του δίσκου αντιπροσωπεύουν χαρακτηριστικές δημοτικές μελωδίες των Μεγάρων.

Φοίβος Ανωγειανάκης

Έτος έκδοσης
1976
Εκδόσεις
Λύκειον των Ελληνίδων
Κωδικός
LCGW 102
Κείμενα
Φοίβος Ανωγειανάκης
Μουσική επιμέλεια
Φοίβος Ανωγειανάκης
Μετάφραση κειμένων
Ποθούλα Καψαμπέλη
Διεύθυνση παραγωγής
Λευτέρης Δρανδάκης
Γλώσσα κειμένων
Ελληνικά / Aγγλικά
Περιεχόμενα

Πλευρά Α΄
1. Τα ρουσάλια (Κάλαντα του Πάσχα) 2.22
Βιολί: Ι. Ηλίας, Α. Οικονομάκης
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Δ. Ηλίας, Ι. Μουρτζούκος, Δ. Σταμπόλας, Ι. Κικίδης, Στ. Παπαφράγκος
2. Ο Χατζηχρήστος (Οργανικό) 2:30
Βιολί: Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
3. Ο Λουλουβίκος (Δίστιχα) 2:02
Βιολί: Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Δ. Ηλίας, Δ. Σταμπόλας, Β. Στεργίου
4. Το μικρό μου (Δίστιχα) 2:38
Βιολί: Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Γ. Αθανασοπούλου και ομάδα από άνδρες και γυναίκες
5. Καγκέλι Λεπενιώτικο (Δίστιχα) 2:15
Βιολί: Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Θ. Ηλίας, Δ. Ηλίας, Δ. Σταμπόλας
6. Σήμερα λάμπει ο ουρανός (Τραγούδι του Γάμου) 2:32
Βιολί: Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Μ. Λουκά και ομάδα από άνδρες
7. Το παπάζι (Τραγούδι του Γάμου) 1:52
Σαντούρι: Ε. Σαμούρης
Βιολί: Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Π. Καλλιπέτσης
Τραγούδι: Δ. Σταμπόλας
8. Σ' αφήνω την καληνυχτιά (Τραγούδι του Γάμου) 3:10
Βιολί: Θ. Ηλίας, Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Μ. Λουκά, Β Στεργίου, Ε. Μιχάλαρου, Ι. Μουρτζούκος, Δ. Σταμπόλας, Ι. Κικίδης, Στ. Παπαφράγκος

Πλευρά Β΄
9. Λαμπρή καμάρα (Δίστιχα) 4:23
Βιολί: Θ. Ηλίας, Α. Οικονομάκης
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Σ. Φράγκου και ομάδα από γυναίκες
10. Της τριανταφυλλιάς τα φύλλα (Δίστιχα) 3:07
Βιολί: Ι. Ηλίας, Α. Οικονομάκης
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Δ. Ηλίας και ομάδα από άνδρες
11. Ο Παπίρης (Οργανικό) 1:25
Πίπιζα: Δ. Κορογιαννάκης
Νταούλι: Ε. Κασιμάτης
12. Τώρα τα πουλιά (Τραγούδι του Γάμου) 3:28
Βιολί: Θ. Ηλίας, Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Μ. Λουκά, Β. Στεργίου, Ε. Μιχάλαρου, Ι. Μουρτζούκος, Δ. Σταμπόλας, Ι. Κικίδης
13. Μόινα-νε-να (Δίστιχα) 2:31
Βιολί: Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Τραγούδι: Σ. Φράγκου και ομάδα από γυναίκες
14. Αντικρυστός (Καρσιλαμάς - Οργανικό) 3:48
Βιολί: Ι. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός

Μουσικοί

Βιολί: Ι. Ηλίας, Α. Οικονομάκης, Θ. Ηλίας
Λαγούτο: Στ. Ανδριανός
Σαντούρι: Ε. Σαμούρης
Λαγούτο: Π. Καλλιπέτσης
Πίπιζα: Δ. Κορογιαννάκης
Νταούλι: Ε. Κασιμάτης
Τραγούδι: Δ. Ηλίας, Ι. Μουρτζούκος, Δ. Σταμπόλας, Ι.Κικίδης, Στ. Παπαφράγκος, Δ. Σταμπόλας, Β. Στεργίου, Θ. Ηλίας, Γ. Αθανασοπούλου, Μ. Λουκά, Ε. Μιχάλαρου, Σ. Φράγκου

Σημειώσεις / Πληροφορίες

Ηχογράφηση σε υπαίθριο χώρο: Μέγαρα Αττικής, Σεπτέμβριος 1975
Μαγνητόφωνο: TEAC A 3340
Ηχολήπτης: Γιάννης Συγλέτος