αμάνικο ζακέτο
6173/22
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
6173/22
Όνομα αντικειμένου
αμάνικο ζακέτο
Άλλο / Τοπικό όνομα
γιλέκι
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα και φοδραρισμένο με βαμβακερό πανί στο χρώμα της λινάτσας. Είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές μύτες που ενώνονται με το φύλλο της πλάτης κάτω από τις μασχάλες με πρόχειρες βελονιές. Χαμηλά στις μύτες των μπροστινών φύλλων είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Οι πλαϊνές ενώσεις έχουν γίνει με πρόχειρες βελονιές. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από τη βυσσινί τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα μπλε ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Οι ουτράδες είναι στερεωμένες με κίτρινα και λευκά γαζιά. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, διαιρεμένο σε οκτημόρια που συνθέτουν δυο σταυρούς, έναν πορτοκαλί (το φόντο), και έναν πολύχρωμο. Το κέντρο τους επισημαίνεται με άσπρη και ροζ κοσανίτσα. Το γεγονός ότι το φεγγάρι (ή στρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Δυο μεγάλες σπείρες πλάι στο φεγγάρι εισάγουν το μοτίβο του κλειδιού. Τα φεγγάρια της πλάτης είναι ανάλογα αλλά μικρότερα. Εδώ, όλες οι διακοσμητικές λωρίδες περιέχουν το ταινιόσχημο μοτίβο του κλειδιού. Μόνο στην φαρδιά οριζόντια λωρίδα που ενώνει τα κλειδιά, βλέπουμε ένα οχτάρι, τόσο "τετραγωνισμένο" που είναι αγνώριστο. Γενικά, η απόδοση των σχεδίων, τα γαζιά αλλά και τα τόσα πολλά ζέχια μαρτυρούν νεότερη κατασκευή. Στο κέντρο της οριζόντιας χαμηλής ταινίας, μικρό σταυρουδάκι από ροζ και άσπρη κοσανίτσα. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος, που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης, πάνω σε μάυρο φόντο προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, λεπτή, πράσινη δαντέλα του μέτρου, οριοθετεί μικρότερο ορθογώνιο που καλύπτεται από υπόλευκο βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Στο κέντρο του πανιού, κατακόρυφη μαύρη δαντελωτή τρέσα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρός
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κλειδί, φεγγάρι, μυτάκια
Ύψος
0.320
Πλάτος
0.460
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Καρδίτσας
Καρδίτσα
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Τρικάλων
Τρίκαλα
Υλικά
βαμβάκι
καναβάτσο
κόπιτσες
πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές
τρέσα
τσόχα
Τεχνικές
κέντημα επίρραπτο,
τερζήδικο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
ανύπαντρη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
20ός αι.
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
20ός αι.
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
20ός αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Καρδίτσας
Καρδίτσα
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Τρικάλων
Τρίκαλα
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
17/4/1970
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα