αμάνικος επενδύτης
14193
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
14193
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγιάκι
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Λευκός, αμάνικος και μακρύς επενδύτης, ανοιχτός μπροστά, βασικό εξάρτημα της πωγωνίσιας φορεσιάς, που φοριέται πάνω από το πουκάμισο (ρουτί) και είναι κοντύτερος απ' αυτό. Φτιαγμένος από ντόπια μαλλιά, υφασμένος, νεροτριβιασμένος και στολισμένος με άσπρα γαϊτάνια είναι σεγκούνι, ενώ φτιαγμένος από "καλύτερο", αγοραστό ύφασμα, στολισμένο με μαύρα γαϊτάνια, και ίσως και αγοραστές, κόκκινες φούντες και κουμπιά είναι σαγιάκι. Το σαγιάκι φορούν οι νιόνυφες και όσες παντρεμένες γυναίκες δεν είναι μεγάλες σε ηλικία, ενώ σεγκούνι φοριέται από τις ανύπαντρες, τις ηλικιωμένες και τις χήρες ή τις πενθούσες, επειδή θεωρείται "σκέτο", καθώς το άσπρο γαϊτάνι δεν φαίνεται. Τόσο το σεγκούνι όσο και το σαγιάκι έχουν το ίδιο κόψιμο, και τα δύο στολίζονται μπροστά με επίρραπτη, αγοραστή τσόχα (ρούχο) σε σκούρα χρώματα. Το σαγιάκι
είναι φτιαγμένο από ένα πίσω φύλλο, τη "μάνα", με πλάτος 21-22εκ., που συνεχίζει στα δυο μπροστινά φύλλα πλ. 9-12εκ. Αυτά εκτείνονται ως το μεγαλύτερο μέρος του ανοίγματος της μασχάλης που συμπληρώνεται από μικρό, στενόμακρο τριγωνικό πανί. Αυτό συνδεόταν με το φύλλο της πλάτης με κεντητή ένωση από θηλιές που έχει φθαρεί στο μεγαλύτερο μέρος της, εκτός από το τέλος της στην αριστερή πλευρά. Στα άλλα σημεία τα δυο κομμάτια υφάσματος έχουν ραφτεί με πρόχειρες βελονιές. Κάτω από τη κεντητή ένωση αρχίζει το λαγκιόλι. Στο κέντρο περίπου της βάσης του, έχει άνοιγμα 10εκ. στολισμένο με μαύρο γαϊτάνι που σχηματίζει δυο θηλιές στην κορυφή του. Ακριβώς από πάνω, μικρό "τσίμπημα" με κόκκινες κλωστές σπρώχνει το λαγκιόλι προς τα έξω. Τα λαγκιόλια, από τη μύτη τους και σε μήκος 15εκ., έχουν επίσης "τσιμπηθεί" δημιουργώντας δυο δίπλες, τις κάχες, στολισμένες με μαύρο γαϊτάνι που στις πλευρές τους σχηματίζει διπλή και τριπλή θηλιά. Το "τσίμπημα" διακοσμείται και στις δυο του πλευρές με τριπλό γαζί από δύο κόκκινες κλωστές και μια ενδιάμεση μαύρη, διακοσμητικό στοιχείο που χρησιμοποιείται και πλευρικά στις κάχες, αλλά και ψηλότερα, ως το άνοιγμα της μασχάλης. Οι λεπτεπίλεπτες κουκίδες των γαζιών προσδίδουν ανάλαφρο τόνο στον διάκοσμο της πλάτης. Εντυπωσιακότερες ασφαλώς είναι οι συνολικά δώδεκα κόκκινες φούντες στις κάχες, τρεις κατακόρυφες και τρεις στη βάση της καθεμιάς. Με γαϊτάνι σημειώνεται και η ραφή του τριγωνικού κομματιού, φθάνοντας όμως ως το λαγκιόλι. Το "μπροστάρι" ανεβαίνει λοξά έχοντας πλάτος 22εκ. στη βάση του και 8εκ. κάτω από το γιακά. Στη βάση του συμπληρώνεται από μικρό, τριγωνικό ύφασμα ύψους 19εκ. Ο σχετικά φαρδύς γιακάς πλάτους 5εκ. είναι φτιαγμένος από δυο οριζόντιες λωρίδες υφάσματος. Σκούρο, επίρραπτο βυσσινί ρούχο στολίζει το γιακά και σχηματίζει δυο κατακόρυφες λωρίδες (πλάτους 14εκ.) στρογγυλεμένες στο λαιμό, που πλαισιώνουν το άνοιγμα ως κάτω από τη μέση. Το ρούχο περιβάλλει μαύρο γαϊτάνι, όπως και όλα τα ανοίγματα του σαγιακιού. Για να μη χαλάσει η φόρμα του επενδύτη, οι γυναίκες όχι μόνο δεν κάθονταν επάνω του αλλά συχνά εφάρμοζαν το στράκωμα: "δρόσιζαν" τα ρούχα, τα δίπλωναν και τα έβαζαν κάτω από το στρώμα για να διατηρούνται οι τσακίσεις.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.100
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Ήπειρος |
Ιωαννίνων
Πωγώνι
Υλικά
γαϊτάνι μεταξωτό
μαλλί
μεταξοκλωστή
τσόχα
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα,
γαζί
κεντητή ένωση
υφαντό βιομηχανικό
υφαντό,
νεροτριβή
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Ήπειρος |
Ιωαννίνων
Πωγώνι
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα