αμάνικος επενδύτης 2050/4
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης από σαμαροσκούτι
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης, πίσω όψη
Σαγιάς, αμάνικος λευκός επενδύτης, πίσω όψη
Μπροστινό άνοιγμα, λεπτομέρεια επίρραπτης διακόσμησης 
Μπροστινό άνοιγμα, λεπτομέρεια επίρραπτης διακόσμησης 
Πίσω φύλλο, λεπτομέρεια διακόσμησης ραφής και βάσης ποδόγυρου
Πίσω φύλλο, λεπτομέρεια διακόσμησης ραφής και βάσης ποδόγυρου
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
2050/4
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγιάς
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγιάς, αμάνικο λευκό πανωφόρι από σαμαροσκούτι νεροτριβιασμένο, γιορτινό εξάρτημα της κοριτσίστικης φορεσιάς της Αγίας Παρασκευής και γενικότερα των χωριών του κάμπου. Το ύφασμά του το ύφαιναν οι γυναίκες, την κοπή και τη ραφή αναλάμβαναν ειδικοί τεχνίτες ραφτάδες, οι τερζήδες. Αποτελείται από ένα μονοκόμματο ίσιο φύλλο στην πλάτη και από δύο άλλα, τα μπροστινά, με ραφή στους ώμους. Σε κάθε πλάι, από ένα λοξό φύλλο για να φαρδαίνει ο επενδύτης. Στο πλάι χαμηλά γίνεται αναδίπλωση του υφάσματος με ελαφρύ πιάσιμο εσωτερικά έτσι, ώστε εξωτερικά να δημιουργείται μια προεξοχή. Το σημείο αυτό είναι ρελιασμένο με λεπτό ρέλι από κόκκινη τσόχα. Το πανωφόρι είναι κατακόρυφα ανοιχτό μπροστά, γαϊτανωμένο με συνεχόμενες μαύρες θηλιές και στολισμένο στις άκρες του ανοίγματος με γαλάζια κορδέλα του μέτρου.
Τα δύο μπροστινά φύλλα φέρουν επίρραπτη διακόσμηση που ξεκινά από τους ώμους μ' ένα κομμάτι εκρού μεταξωτού υφάσματος, γαρνιρισμένο στις άκρες του με ροζ κορδέλα και δαντέλα του μέτρου. Κάτω ακριβώς απ' αυτό, μια στενόμακρη λουρίδα λευκού βαμβακερού υφάσματος ολοκέντητη με ρομβόσχημα μοτίβα, των οποίων το περίγραμμα τονίζεται με μαύρη μάλλινη κλωστή. Το γέμισμά τους γίνεται με βελονιά γκομπλέν με κόκκινες, μωβ, κίτρινες, μαύρες και ζαχαρί μάλλινες κλωστές και με πούλιες στερεωμένες με μπλε χάντρες. Στη βάση της επίρραπτης διακόσμησης, δύο πλάκες από κομμάτια κόκκινης τσόχας πλάτους 7εκ., επενδεδυμένα με μεταλλικά ελάσματα που σχηματίζουν μικρά σταυρόσχημα μοτίβα. Στις τρεις πλευρές τους γαρνίρονται με μεταλλικά ελάσματα και κοντά κίτρινα κρόσια. Στη βάση των μπροστινών φύλλων στις δύο γωνίες η διακόσμηση γίνεται με επίρραπτα ξομπλιαστά κομμάτια κόκκινης τσόχας, γαρνιρισμένα με δύο μπορντούρες με κόκκινες και κίτρινες μάλλινες κλωστές. Δύο ζικζακωτά κομμάτια τσόχας που φέρουν πούλιες στερεωμένες με μπλε χάντρες συμπληρώνουν το διάκοσμο. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο στολίζονται το πάνω μέρος της πλάτης και η βάση της, με τις ραφές ένωσης των πλαϊνών φύλλων με την πλάτη να καλύπτονται και παράλληλα να στολίζονται με τσόχινες ταινίες πλαισιωμένες από χρωματιστές μπορντούρες και γαρνιρισμένες με ροζέτες σε σκούρο ροζ και γαλάζιο χρώμα. Στην κορυφή της κάθε ταινίας, ξομπλιαστά καμπυλόσχημα χρωματιστά μοτίβα που στολίζονται με μεταλλικά ελάσματα, χάντρες, πούλιες και κοντά κίτρινα κρόσια. Περιφερειακά η διακόσμηση γίνεται με περαστές δίχρωμες χάντρες (λευκές και μπλε) και με θηλιές από μαύρο γαϊτάνι. Στη βάση του φύλλου της πλάτης, εικοσιδύο πλεχτά μάλλινα κουμπάκια σε λευκό και μπλε χρώμα στολισμένα με μαύρες χάντρες. Στο δεξί πλαϊνό φύλλο, κατακόρυφο άνοιγμα (τσέπη) μήκους 15εκ. ρελιασμένο ολόγυρα με μαύρο μάλλινο γαϊτάνι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
ρόμβοι
Πλάτος
0.290
Μήκος
0.680
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες, τερζήδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Φλώρινας
Αγία Παρασκευή, Νίκη, χωριά του κάμπου
Υλικά
βαμβάκι
κρόσι μάλλινο
μάλλινη κλωστή
μεταλλικό έλασμα
πούλιες
σαμαροσκούτι
τσόχα
χάντρες
χρυσοκλωστή
Τεχνικές
δαντέλα του μέτρου
επίρραπτη
κέντημα, γκομπλέν
υφαντό βιομηχανικό
υφαντό, νεροτριβή
Χρήση
Χρήστης
κορίτσι
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Φλώρινας
Αγία Παρασκευή, Νίκη, χωριά του κάμπου
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
15/2/1956
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1974, "Οι φορεσιές Αλώνων και Ανταρτικού", Μακεδονική Ζωή 99: 36-40.
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα