αμάνικος επενδύτης
2324/3
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
2324/3
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγιάκι
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Λευκός, αμάνικος και μακρύς επενδύτης, ανοιχτός μπροστά, βασικό εξάρτημα της πωγωνίσιας φορεσιάς, που φοριέται πάνω από το πουκάμισο (ρουτί) και είναι κοντύτερος απ' αυτό. Φτιαγμένος από ντόπια μαλλιά, υφασμένος, νεροτριβιασμένος και στολισμένος με άσπρα γαϊτάνια είναι σεγκούνι, ενώ φτιαγμένος από "καλύτερο", αγοραστό ύφασμα, στολισμένο με μαύρα γαϊτάνια και, ίσως και αγοραστές, κόκκινες φούντες και κουμπιά είναι σαγιάκι. Το σαγιάκι φορούν οι νύφες και οι νιόνυφες, αλλά και όσες παντρεμένες δεν είναι μεγάλες σε ηλικία. Το σεγκούνι φοριέται από τις ανύπαντρες, τις ηλικιωμένες και τις χήρες ή τις πενθούσες, επειδή θεωρείται "σκέτο", καθώς το άσπρο γαϊτάνι δεν φαίνεται πάνω στο λευκό σαγιάκι. Τόσο το σεγκούνι όσο και το σαγιάκι έχουν το ίδιο κόψιμο, και τα δυο στολίζονται μπροστά με επίρραπτη, αγοραστή
τσόχα (ρούχο) σε σκούρα χρώματα. Το σαγιάκι είναι φτιαγμένο από ένα ίσιο, πίσω φύλλο, τη "μάνα", πλ. 23εκ., που αφού σχηματίσει τον ώμο και το μεγαλύτερο μέρος του ανοίγματος του χεριού, κατεβαίνει με το μισό της πλάτος στην κάθε μπροστινή πλευρά. Το περίσσιο μήκος έχει μαζευτεί στην πίσω πλευρά, κάτω από τους ώμους, με μεγάλες, σταυρωτές μαύρες βελονιές. Το μπροστινό φύλλο της "μάνας" ενώνεται με λοξό, "μπροστάρι" φύλλο που ξεκινά κάτω από τον γιακά και φτιάχνει το άνοιγμα. Από την άλλη πλευρά, ενώνεται με μικρό, τριγωνικό κομμάτι υφάσματος που συνδέεται με τη "μάνα" με θηλιές, φτιαγμένες από σκούρα καστανόμαυρα, μεταξωτά κορδόνια. Η μύτη του ανοίγματος μένει ανοιχτή ως το σημείο όπου αρχίζει το μεγάλο, ψηλό λαγκιόλι. Η μύτη του λαγκιολιού, σε μήκος 11εκ., εξέχει έχοντας "τσιμπηθεί" με άσπρες βελονιές, δημιουργώντας δυο δίπλες, τις κάχες. Στη βάση του λαγκιολιού, και περίπου στο μέσον της, υπάρχει κατακόρυφο άνοιγμα (ύψους 12εκ.) που κλείνει στη μύτη του με δυο θηλιές. Από πάνω της, το σαγιάκι έχει "τσιμπηθεί" με κόκκινες, σταυρωτές βελονιές. Τέσσερις διακοσμητικές βελονιές συνοδεύουν το "τσίμπημα" προς την πλευρά της πλάτης. Κατεβαίνοντας από την κεντητή ένωση, το κορδόνι τονίζει το "νεύρο" ανάμεσα στις κάχες και στολίζει τις πλαϊνές τους πλευρές με μικρούς κόμπους. Επίσης, τονίζει την πλαϊνή ραφή του κομματιού που φτιάχνει την ένωση ως ένα σημείο, μετά το οποίο αντικαθίσταται από λευκό ψαροκόκαλο. Η ίδια μεταξοκλωστή περιβάλλει με γαζί όλες τις άλλες ραφές. Το κορδόνι που στολίζει, στενότερο ή φαρδύτερο, όλα τα ανοίγματα του σαγιακιού, περιβάλλει και το σκούρο καφέ ρούχο που ντύνει την στρογγυλή λαιμόκοψη και το στήθος ως χαμηλά, στο ύψος που τελειώνουν οι κάχες. Στις γωνίες της τσόχας σχηματίζει μικρή θηλιά. Κάτω από τη λαιμόκοψη, στη δεξιά άκρη του ρούχου, στερεωμένη με λευκή μεταξοκλωστή σε μεταλλική αλυσίδα, κρέμεται μια ζυγή κουμπιά, δέκα αμυγδαλόσχημα μεταλλικά κοσμήματα με ραμφοειδή απόληξη, πάνω στην οποία είναι χαραγμένα στρογγυλά ματάκια. Για να μη χαλάσει η φόρμα του επενδύτη, οι γυναίκες όχι μόνο δεν κάθονταν επάνω του αλλά συχνά εφάρμοζαν το στράκωμα: "δρόσιζαν" τα ρούχα, τα δίπλωναν και τα έβαζαν κάτω από το στρώμα για να διατηρούνται οι τσακίσεις.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.050
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Ήπειρος |
Ιωαννίνων
Πωγώνι
Υλικά
κορδόνι μεταξωτό
κράμα μετάλλων
μαλλί
μεταξοκλωστή
τσόχα
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα,
γαζί
κεντητή ένωση
υφαντό βιομηχανικό
υφαντό,
νεροτριβή
χυτή
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Ήπειρος |
Ιωαννίνων
Πωγώνι
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
18/11/1957
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα