αμάνικος επενδύτης 5673
Πιρπιρί, γυναικείος, αμάνικος, γιορτινός επενδύτης διακοσμημένος με τερζήδικο χρυσοκέντημα
Πιρπιρί, γυναικείος, αμάνικος, γιορτινός επενδύτης διακοσμημένος με τερζήδικο χρυσοκέντημα
Πιρπιρί, γυναικείος, αμάνικος, γιορτινός επενδύτης διακοσμημένος με τερζήδικο χρυσοκέντημα
Πιρπιρί, γυναικείος, αμάνικος, γιορτινός επενδύτης διακοσμημένος με τερζήδικο χρυσοκέντημα
Λεπτομέρεια τερζήδικου κεντήματος στο στέρνο
Λεπτομέρεια τερζήδικου κεντήματος στο στέρνο
Λεπτομέρεια τερζήδικου κεντήματος στο μπροστινό φύλλο
Λεπτομέρεια τερζήδικου κεντήματος στο μπροστινό φύλλο
Λεπτομέρεια διακόσμου γύρω από τα κατακόρυφα πλαϊνά ανοίγματα
Λεπτομέρεια διακόσμου γύρω από τα κατακόρυφα πλαϊνά ανοίγματα
Λεπτομέρεια τερζήδικου κεντήματος στη βάση του επενδύτη, στο κέντρο: τρίγωνα με κοινές κάθετες πλευρές και κατακόρυφη λωρίδα
Λεπτομέρεια τερζήδικου κεντήματος στη βάση του επενδύτη, στο κέντρο: τρίγωνα με κοινές κάθετες πλευρές και κατακόρυφη λωρίδα
Λεπτομέρεια τερζήδικου κεντήματος στην πλάτη
Λεπτομέρεια τερζήδικου κεντήματος στην πλάτη
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5673
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
πιρπιρί
Τυπολογία
αστικό, φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Πιρπιρί, γυναικείος, αμάνικος γιορτινός επενδύτης από κόκκινο βελούδο. Ράβεται και διακοσμείται από τους τερζήδες. Αποτελείται από δύο μπροστινά φύλλα και το φύλλο της πλάτης, που από τη μέση και κάτω μετατρέπεται σε στενή λωρίδα. Στο πίσω μέρος σχηματίζεται πλούσια σούρα με την προσθήκη λοξών τμημάτων. Δεξιά και αριστερά, στο ύψος περίπου της μέσης, από ένα σχεδόν κατακόρυφο άνοιγμα, μήκους 15εκ. Το πιρπιρί είναι φοδραρισμένο με υποκίτρινο τσίτι, διακοσμημένο με ανθικά μοτίβα. Στα σημεία όπου το τσίτι έχει ξηλωθεί από το βελούδο αποκαλύπτεται το χαρτόνι που χρησιμοποιείται για την ενίσχυση του τερζήδικου κεντήματος. Το πιρπιρί είναι ολόγυρα γαρνιρισμένο με τέσσερις σειρές γαϊτάνι διπλό από καφέ μεταξωτή κλωστή και χρυσόνημα και μία σειρά κορδόνι χρυσό συμπλεγμένο με πράσινο μεταξωτό κορδόνι. Στην κυκλική
λαιμόκοψη οι σειρές γαϊτανιών σχηματίζουν όρθιο γιακαδάκι. Από τη βάση του ανοίγματος των χεριών ξεκινά μια νέα ομάδα γαϊτανιών, αρχικά κατακόρυφη και ύστερα κοίλη, υπογραμμίζοντας τη βάση της πλάτης και καταλήγοντας τελικά διαγωνίως στο μπροστινό τμήμα του επενδύτη, περιβάλλοντας τα ανοίγματα. Παράλληλη διακόσμηση αποτελεί το επίρραπτο χρυσό γαλόνι, διακοσμημένο με ενυφασμένη κλαδόσχημη μπορντούρα, που περιβάλλει τα γαϊτάνια. Ομάδες γαϊτανιών κινούνται κατακόρυφα, καλύπτοντας τις ραφές της λωρίδας στο πίσω μέρος του επενδύτη. Από αυτές ξεκινούν, δεξιά και αριστερά, τέσσερις διαγώνιες (υποτείνουσες) ευθείες από γαϊτάνια που σχηματίζουν ορθογώνια τρίγωνα με κοινές κάθετες πλευρές (κατακόρυφη λωρίδα και γύρος του επενδύτη) δημιουργώντας ταυτόχρονα επικλινείς επιφάνειες βελούδου. Το πιρπιρί φέρει πλούσιο τερζήδικο κέντημα καμωμένο με κορδόνι χρυσό και αργυρό. Στα μπροστινά φύλλα, στο ύψος του στέρνου, σχηματοποιημένα, φυτικά και μη, μοτίβα περιβάλλουν και εγγράφονται σε τρία οριζόντια διατεταγμένα δακρυόσχημα μοτίβα. Ακολουθεί μπορντούρα από επίσης οριζόντια διατεταγμένα σχηματοποιημένα τριγωνικά δέντρα και σχεδόν ελλειψοειδή μοτίβα εναλλάξ. Η μπορντούρα αυτή επαναλαμβάνεται και στο γύρο του επενδύτη και τις επικλινείς επιφάνειες, άλλοτε μονή και άλλοτε διπλή, δηλαδή κατοπτρική. Από κάθε μπροστινή γωνία ξεκινά πολύπλοκη σύνθεση από σχηματοποιημένα και άλλα μοτίβα με ανάπτυξη που στην αρχή μοιάζει με πλατύ φύλλο (τετράγωνο με μία καμπύλη και μία ορθή γωνία εναλλάξ) και στη συνέχεια λαμβάνει σχήμα παραλληλογράμμου για να συναντήσει τελικά το γαλόνι των κατακόρυφων πλευρικών ανοιγμάτων. Εσωτερικά από τα τελευταία, στις κοίλες επιφάνειες του γαλονιού, από ένα ρομβόσχημο σχηματοποιημένο μοτίβο. Τέλος, στην πλάτη, το πολύγωνο τμήμα του βελούδου που απομένει από το γαλόνι καλύπτεται σχεδόν πλήρως από μεγάλο σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο που ξεπηδά από ανάστροφη τριγωνική βάση (γλάστρα). Στη βάση κάθε ζώνης διακόσμησης, μετά το γαλόνι υπάρχουν δύο ευθείες γραμμές και μία κυματιστή με θηλιές στις κυρτές επιφάνειες, όλες καμωμένες με χρυσό κορδόνι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.120
Πλάτος
0.250
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
τερζήδες
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Ήπειρος | Ιωαννίνων
Γιάννενα
Υλικά
βελούδο
γαλόνι χρυσό
γαϊτάνι βαμβακερό
κορδόνι ασημένιο
κορδόνι μεταξωτό
κορδόνι χρυσό
τσίτι
χαρτόνι
χρυσοκλωστή
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
υφαντό βιομηχανικό
χρυσοκέντημα, τερζήδικο
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
19ος αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Ήπειρος | Ιωαννίνων
Γιάννενα
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
18/12/1967
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Παπαντωνίου, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Εθνογραφικά 1: 5-92, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα